Asitler Ve Bazlar Hakkında Geniş Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

sorbik asit(hc6h7o2):

küf ve mayaların gelişmesine engel olur

bu özelliğinden dolayı yiyeceklerde antimikrobik koruyucu olarak kullanılır

kokusu lezzeti yoktur

sülfürik asit(h2so4):

endüstüride kullanılan en önemli asit ve dünyada en çok üretilen kimyasallardan biridir

so2 gazı kullanılarak kontakt metodu denilen bir metotla üretilir

endüstride birçok alanda kullanılan bu asit,özellikle gübre üretiminde,amonyum sülfat üretiminde,patlayıcı yapımında,boya sanayinde,petrokimya sanayinde kullanılmaktadır

benzoik asit(c6h5coooh):

beyaz renkli iğne ve yaprakçık görünümünde bir maddedir

gıdalarda mikrobik bozunmayı önlemek için kullanılır

en çok kullanıldığı alanlar,meyva suyu,marmelat,reçel,gazlı ,içecekler,turşular ,ketçap ve benzeri ürünlerdir

benzoik asit, bir çok bitkinin yaprak ,kabuk ve meyvelerinde bulunur

benzoik asit genellikle sodyum tuzu olarak (sodyum benzoat) kullanılır

ilave edildiği bitkinin tadını etkiler

folik asit :

folik asit dokularında az da olsa bulunur

folik asit en çok koyu yeşil yapraklı sebzeler ve gıda olarak kullanılan hayvanların böbrek ve karaciğerlerinde bulunur

biftek, huhubat, sebzeler,domates,peynir ve sütte az miktarda bulunur

folik asit eksikliğinde vücutta anemi (kansızlık )ortaya çıkar

hidrojen sülfür(h2s):

renksiz bir gazdır

kokmuş yumurtayı andıran bir kokusu vardır

çok zehirlidir

uzun zaman solunduğunda insanı öldürebilir

havada seyreltik olarak bulunduğunda yorgunluk ve baş ağrısı yapar

nitrik asıt(hno3):

nitrik asit,dinamit yapımında kullanılır

nitrik asitin gliserin ile reaksiyonundan nitrogliserin meydana gelir

ayrıca nitrik asit nh4no3 içeren gübrelerin üretiminde kullanılır

fosforik asit(h3po4):

saf fosforik asit,renksiz kristaller halinde bir katıdır

fosforik asit,en çok fosfatlı gübrelerin yapımında ve ilaç endüstrisinde kullanılır

hidroflorik asit(hf):

hidroflorik asit yüksek oktanlı benzin yapımında ,sentetik kriyolit (na3alf6) imalatında kullanılır

ayrıca hidroflorik asit camların üzerine şekiller yapmak için kullanılır

bu iş için,önce cam eşya yüzeyi bir parafin tabakası ile kaplanır

sonra parafinin üzerine bir çelik kalem ile istenen şekil çizilir

bu çizgilere hidrojen florür gazı veya çözeltisi tatbik edilir

camdaki parafin temizlendikten sonra camda yalnız sabit şekiller kalır

sodyum hidroksit(naoh):

beyaz renkte nem çekici bir maddedir

suda kolaylıkla çözünür ve yumuşak kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti oluşturur

sodyum hidroksit,laboratuvarlarda co2 gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır

endüstride bir çok kimyasal maddenin yapımında ,yapay ipek,sabun,kağıt,tekstil,boya,deterjan endüstrisinde ve petrol rafinerilerinde kullanılır

potasyum hidroksit(koh):

endüstride arap sabunu üretiminde,pillerde elektrolit olarak ve gübre yapımında kullanılır

kalsiyum hidroksit(ca(oh)2):

beyaz bir toz olup,suda hamurumsu bir görünüş alır

sönmemiş kirece su ilave edilmesi ile elde edilir

kalsiyum hidroksit asidik gazların uzaklaştırılması (hava gazından hidrojen sülfürün uzaklaştırılması gibi),kireç ve çimento yapımı alanlarında kullanılır

amonyak(nh3):

renksiz,kendine özgü keskin kokusu olan bir gazdır

sıvı amonyak özellikleri bakımından suya benzer, polar yapıdadır,hidrojen bağı yapar ve su gibi iyonlarına ayrışır

amonyak endüstride en çok azotlu gübrelerin ve nitrik asitin üretiminde başlangıç maddesi olarak kullanılır

zayıf baz olarak ve birçok laboratuvarlarda ise amonyak ,zayıf baz olarak ve birçok kimyasal maddenin elde edilmesinde kullanılır

amonyak bilhassa nitrik asit ve amonyum tuzları imalatında,üre,boya,ilaç ve plastik gibi organik madde imalatında kullanılır

amonyak gazı normal sıcaklıkta basınç uygulandığında kolaylıkla sıvılaşır oluşan bu sıvının buharlaşma ısısı yüksektir (327 kcal/g ) bundan dolayı amonyak endüstride soğutucu olarak kullanılır

hidrosiyanik asit(hcn):

tabiatta bulunan zehirlerin en kuvvetlisidir

hcn’nin kokusu şeftali çekirdeği içi kokusuna benzer

metreküpte 34 miligram hcn varlığında kokusu hissedilir

öldürücü dozu konsantrasyonuna bağlıdır

mesala,200 mg/m3 konsantrasyonda öldürücü doz 2000 mg dk/m3’tür

10-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Asitler Ve Bazlar Hakkında Geniş Bilgi sorbik asit(hc6h7o2): küf ve mayaların gelişmesine engel olurbu özelliğinden dolayı yiyeceklerde antimikrobik koruyucu olarak kullanılır kokusu lezzeti yoktur sülfürik asit(h2so4): endüstüride kullanılan en önemli asit ve dünyada en çok üretilen kimyasallardan biridir so2 gazı kullanılarak kontakt metodu denilen bir metotla üretilir endüstride birçok alanda kullanılan bu asit,özellikle gübre üretiminde,amonyum sülfat üretiminde,patlayıcı yapımında,boya sanayinde,petrokimya sanayinde kullanılmaktadır benzoik asit(c6h5coooh): beyaz renkli iğne ve yaprakçık görünümünde bir maddedirgıdalarda mikrobik bozunmayı önlemek için kullanılır en çok kullanıldığı alanlar,meyva suyu,marmelat,reçel,gazlı ,içecekler,turşular ,ketçap ve benzeri ürünlerdir benzoik asit, bir çok bitkinin yaprak ,kabuk ve meyvelerinde bulunurbenzoik asit genellikle sodyum tuzu olarak (sodyum benzoat) kullanılır ilave edildiği bitkinin tadını etkiler folik asit : folik asit dokularında az da olsa bulunurfolik asit en çok koyu yeşil yapraklı sebzeler ve gıda olarak kullanılan hayvanların böbrek ve karaciğerlerinde bulunur biftek, huhubat, sebzeler,domates,peynir ve sütte az miktarda bulunurfolik asit eksikliğinde vücutta anemi (kansızlık )ortaya çıkar hidrojen sülfür(h2s): renksiz bir gazdır kokmuş yumurtayı andıran bir kokusu vardır çok zehirlidir uzun zaman solunduğunda insanı öldürebilir havada seyreltik olarak bulunduğunda yorgunluk ve baş ağrısı yapar nitrik asıt(hno3): nitrik asit,dinamit yapımında kullanılır nitrik asitin gliserin ile reaksiyonundan nitrogliserin meydana gelir ayrıca nitrik asit nh4no3 içeren gübrelerin üretiminde kullanılır fosforik asit(h3po4): saf fosforik asit,renksiz kristaller halinde bir katıdır fosforik asit,en çok fosfatlı gübrelerin yapımında ve ilaç endüstrisinde kullanılır hidroflorik asit(hf): hidroflorik asit yüksek oktanlı benzin yapımında ,sentetik kriyolit (na3alf6) imalatında kullanılır ayrıca hidroflorik asit camların üzerine şekiller yapmak için kullanılır bu iş için,önce cam eşya yüzeyi bir parafin tabakası ile kaplanır sonra parafinin üzerine bir çelik kalem ile istenen şekil çizilir bu çizgilere hidrojen florür gazı veya çözeltisi tatbik edilir camdaki parafin temizlendikten sonra camda yalnız sabit şekiller kalır sodyum hidroksit(naoh): beyaz renkte nem çekici bir maddedir suda kolaylıkla çözünür ve yumuşak kaygan ve sabun hissi veren bir çözelti oluşturur sodyum hidroksit,laboratuvarlarda co2 gibi asidik gazları yakalamak için kullanılır endüstride bir çok kimyasal maddenin yapımında ,yapay ipek,sabun,kağıt,tekstil,boya,deterjan endüstrisinde ve petrol rafinerilerinde kullanılır potasyum hidroksit(koh): endüstride arap sabunu üretiminde,pillerde elektrolit olarak ve gübre yapımında kullanılır kalsiyum hidroksit(ca(oh)2): beyaz bir toz olup,suda hamurumsu bir görünüş alır sönmemiş kirece su ilave edilmesi ile elde edilir kalsiyum hidroksit asidik gazların uzaklaştırılması (hava gazından hidrojen sülfürün uzaklaştırılması gibi),kireç ve çimento yapımı alanlarında kullanılır amonyak(nh3): renksiz,kendine özgü keskin kokusu olan bir gazdır sıvı amonyak özellikleri bakımından suya benzer, polar yapıdadır,hidrojen bağı yapar ve su gibi iyonlarına ayrışır amonyak endüstride en çok azotlu gübrelerin ve nitrik asitin üretiminde başlangıç maddesi olarak kullanılır zayıf baz olarak ve birçok laboratuvarlarda ise amonyak ,zayıf baz olarak ve birçok kimyasal maddenin elde edilmesinde kullanılır amonyak bilhassa nitrik asit ve amonyum tuzları imalatında,üre,boya,ilaç ve plastik gibi organik madde imalatında kullanılır amonyak gazı normal sıcaklıkta basınç uygulandığında kolaylıkla sıvılaşır oluşan bu sıvının buharlaşma ısısı yüksektir (327 kcal/g ) bundan dolayı amonyak endüstride soğutucu olarak kullanılır hidrosiyanik asit(hcn): tabiatta bulunan zehirlerin en kuvvetlisidir hcn’nin kokusu şeftali çekirdeği içi kokusuna benzer metreküpte 34 miligram hcn varlığında kokusu hissedilir öldürücü dozu konsantrasyonuna bağlıdır mesala,200 mg/m3 konsantrasyonda öldürücü doz 2000 mg dk/m3’tür