Milli Mücadelede Develi

Kayseri'de bu faaliyetler olarken, İncesu, Bünyan ve Develi'de gönüllülerden oluşan bölükler oluşturuluyordu Develi, Adana cephesine müfrezeler sevk etmekle beraber, İntikam Alayına da gönüllü bir bölükle Böylece 200 kadar silahlı atlıdan meydana gelen İntikam Alayı, Saat Kulesi Meydanı'nda yapılan konuşma ve duadan sonra Haçın'a hareket etti Alay, Doğu Kilikya Komutanı Kozanoğlu Doğan Bey'in emrine girecekti Doğan Bey de, Haçın kuşatması için Haçın bölgesindeydi

Bu arada Dünya Savaşı sırasında tehcir edilmiş olan Ermeniler Develi'ye dönmüşler, hakim ve zalim tavırları ile intikam fırsatları gözlüyorlardı Her an Türk mahallelerinin hücuma uğrayacağı bekleniyordu Kimse hayatından emin değildi Sevr Antlaşmasının Ermenilere verdiği hakla, vatanın hakiki sahibi olarak kendilerini görüyorlardı Fransızlar kendi haritalarında istila bölgelerini, çizdikleri yerlere kadar, hükümlerini yürütüyorlardı Bu hükmün zabıta kuvveti de Ermeniler’di Develi kenarlarından geçen Zamantı suyunu sınır belirleyerek, iç taraflarda zulmü reva gördükleri gibi, dış tarafa da hücumlarını hazırlıyorlar, yeni yerlerin zabtına karar veriyorlardı

Develi’de bu tür çalışmalar Ermeniler’e ve Kozan’daki Fransızlara duyuruluyordu Henüz hiçbir askeri kuvvet olmadığı için, bir hücuma maruz kalınırsa, cidden feci sonuçlar doğabilirdi Fransız ve Ermeniler de boş durmuyorlardı Fransız işgal bölgesinde, Feke kazasında her şeye hakim olan ve Fransızların ajanı bulunan Cezmi namında bir Türk, tehcir sırasında Ermenilere yaptığı fenalık dolayısıyla, eski günahlarına karşı kendini korumak için, Fransızlara hizmeti muvafık bulmuş ve kendini sevdirmişti

Cezmi, Kozan' da Fransızlara hizmet eden jandarma kumandanı yüzbaşı Ali Saip'le doğrudan, doğruya irtibatta bulunuyordu Fransızlar bu kanaldan Develi'yi tetkik ediyorlardı Bu sırada Kayseri’den bir Ermeni Papaz (Katagikos) Develi'ye gelmişti Bütün Ermeniler kendisini uzaktan merasimle karşıladılar Kayseri Mutasarrıfının emriyle, Develi Kaymakamı, Jandarma kumandanı ve memurlar da Onu merasimle karşıladılar

Papaz Sevr Antlaşması ile, meydana gelen Ermenistan'ın vücut bulması için, Ermeni milletinin silâhlanmasını ve mücadeleye başlamasını telkin ettiğinden, bazı uyanık Ermeniler daha sonra bu başarısızlığın, vereceği feci sonuçları canlandırarak, işi daha kuvvetli tutmak gereğinden bahsediyorlardı Bir kısmı da Para, erzak ve silahın nereden alınacağını ve yabancı devletlerin yardımlarının derecesini öğrenmek isteyenler olmuştu Geceli, gündüzlü uzun görüşmelerden sonra Papaz bütün Ermenileri, maddeten gösterdiği delillerle ikna etmişti