Edward Said-Oryantalizm Kitap Özeti

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Renan, Sacy’nin başlattığı işi resmileştirmiş, sistemleştirmiş , onun fikri ve maddi müesseslerini ihdas etmiştir

• Profosyonel Oryantalistin görevi, Doğu’nun parçalarını birleştirerek, bir portre yapmak, Doğu’yu bir tabloda adeta yeniden oluşturmaktır

• İngiltere Hindistan’da biri yıkıcı diğeri kurucu çift yanlı bir vazife yapmıştır

Yıkıcı olanı Asya toplumunun imha edilmesi, kurucu olanı Asya’da, Bah toplumunu maddi temellerinin tesis edilmesidir

• Oryantalistler insanı insan olarak değil, kümeler ya da soyut genellemeler olarak düşünürler

Samiler, Doğu’lular, Arap’lar vs…

• Oryantalistlerin bazıları özellikle ilk Oryantalistler hiç Doğu’da bulunmadan tamamen kitaplara dayalı bir Oryantalizm ortaya koymuşlardır

(Sacy ve Renan gibi…) Bazıları ise Doğu’da bulunmuş ve Doğu’lularla temas halinde bulunmuş olarak Oryantalist fikirler ileri sürmüşlerdir

Bu ikinciler Doğu’lular için hem yerli hem de yabancı idiler

Yazdıkları faydalı bilgiler idi fakat Doğu’lular için değil, Avrupa için ve onların neşriyat kurumları için bir gücün temsilcisi olarak onların içinde idiler

Vakıayı sadece dışarıdan resmediyorlardı

• Oryantalist için Doğu cinsel arzularının tatmin yeridir

• Avrupa’nın Doğu siyaseti ekalliyetlere konusuna istinat eder

• İlk Oryantalistler (Renan, Sacy, Laen) Doğu�nun anlatımını mizansenli olarak gerçekleştirdiler; sonraki Oryantalistler alim veya yazar olsun sahneye sıkı sıkıya bağlı kaldılar

Daha sonra sahnenin yönetilmesi gerektiği görüldü ki; yönetim oyununda kurumlar ve hükümetler şahıslardan daha fazla ön plana çıktı

İşte l9

yy’da 20

yy’la geçerken oryantalizmin çizdiği tablo bu şekildeydi

• Üçüncü bölümde Oryantalizmin düşünüş ve faaliyet olarak neleri kapsadığı anlatılmaya çalışılmıştır

Oryantalizmde en fazla beliren husus Doğu ile karşılaşan batılılarda daima bir çatışma hissinin olmasıdır

Doğu-Batı derken orada bir sınırın tayin edilmesi, Batı’ya “üstünlük ve kuvvetin” Doğu’ya ise “zaafın” atfolunmasıdır

Yapılan bütün çalışmalarda iradi olarak coğrafi bir ayrımın yapılması sıkıntılarına yüzyıllardan beri katlanılmaktadır

Oryantalizm geleneksel öğrenim (klasikler, İncil, filoloji) kamu müessesleri (hükümetler, şirketler, coğrafya cemiyetleri üniversiteler ) ve genel eserler (Doğu tasvirleri, fantezi kitapları, seyahat kitaplar) ile ilgilenir

Doğu’dan bahseden her Avrupa’lının ırkcı, emperyalist ve milliyetçi olduğu söylenebilir

Yazara göre oryantalizm Doğu Batı’dan daha zayıf olduğu için Doğuya tahakkümünü öngören Doğu’nun farkım onun zayıflığından ibaret bulan siyasi bir doktrindir

19 yy oryantalizminde önemli gelişmelerden biri Doğu hakkındaki bazı fikirlerin kristalleşmesi idi

Tescili yapılan bu fikirleri şehvet düşkünlüğü,despotluk eğilimi,sapık zihniyet,yanlış gözlem ve hafıza geriliğiydi

Artık bir şark dedi mi, okuyucunun aklına hemen bu müseccel özellikleri geliyordu

Oryantalizm bir erkekler alemiydi ve bu alemde kadın, erkeğin gücünûn yarattığı şeydi

19

yy da ortaya çıkan “Irklar arasındaki eşitsizliğin biyolojik kökenlerine ilişkin her” Doğu- Batı eşitsizliğini tescil eden bir vasıta gibi kabul gördü

Batı Doğu’ya, Doğu’luların aklını eğitmek için değil, şahsiyetini eğitmek için gitmiştir

20

yy’a girerken vurgulanması gereken bir nokta da ırklar, uygarlıklar ve diller arasındaki farklarla ilgili Batı hükümlerini kat’i ve değişmez kabul edilmesidir

• 20

yy oryantalist anlayışında artık sadece Doğu’nun anlaşılması hedeflenmiştir

Bu devrede Doğu uzmanından beklenen, Doğuyu çalışan bir makine haline getirmesi ve onda ne takat varsa Batı medeniyetinin menfaat ve araçlarını kazandırılması idi

Burada Doğu hakkındaki bilgi doğrudan faaliyete dönüşür ve sonuçlar Doğu’da yeni düşünce ve eylem akımlarına yol açar

• Sonuç olarak: Oryantalist, Doğu tarihi denince akla gelen bir simadır,onun (Doğu) ayrılmaz bir parçası ve şekillendiricisidir, onun Batı’dan gelen karakteristik alametidir

Bir dizi inanış ve bir tahlil metodu olarak oryantalizm gelişmeye kapalıdır

Nüvesini Sami’lerin gelişmemiş oldukları şeklindeki hüküm oluşturur

10-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Edward Said-Oryantalizm Kitap Özeti Renan, Sacy’nin başlattığı işi resmileştirmiş, sistemleştirmiş , onun fikri ve maddi müesseslerini ihdas etmiştir • Profosyonel Oryantalistin görevi, Doğu’nun parçalarını birleştirerek, bir portre yapmak, Doğu’yu bir tabloda adeta yeniden oluşturmaktır • İngiltere Hindistan’da biri yıkıcı diğeri kurucu çift yanlı bir vazife yapmıştır Yıkıcı olanı Asya toplumunun imha edilmesi, kurucu olanı Asya’da, Bah toplumunu maddi temellerinin tesis edilmesidir • Oryantalistler insanı insan olarak değil, kümeler ya da soyut genellemeler olarak düşünürler Samiler, Doğu’lular, Arap’lar vs… • Oryantalistlerin bazıları özellikle ilk Oryantalistler hiç Doğu’da bulunmadan tamamen kitaplara dayalı bir Oryantalizm ortaya koymuşlardır (Sacy ve Renan gibi…) Bazıları ise Doğu’da bulunmuş ve Doğu’lularla temas halinde bulunmuş olarak Oryantalist fikirler ileri sürmüşlerdir Bu ikinciler Doğu’lular için hem yerli hem de yabancı idiler Yazdıkları faydalı bilgiler idi fakat Doğu’lular için değil, Avrupa için ve onların neşriyat kurumları için bir gücün temsilcisi olarak onların içinde idiler Vakıayı sadece dışarıdan resmediyorlardı • Oryantalist için Doğu cinsel arzularının tatmin yeridir • Avrupa’nın Doğu siyaseti ekalliyetlere konusuna istinat eder • İlk Oryantalistler (Renan, Sacy, Laen) Doğu�nun anlatımını mizansenli olarak gerçekleştirdiler; sonraki Oryantalistler alim veya yazar olsun sahneye sıkı sıkıya bağlı kaldılar Daha sonra sahnenin yönetilmesi gerektiği görüldü ki; yönetim oyununda kurumlar ve hükümetler şahıslardan daha fazla ön plana çıktı İşte l9yy’da 20yy’la geçerken oryantalizmin çizdiği tablo bu şekildeydi • Üçüncü bölümde Oryantalizmin düşünüş ve faaliyet olarak neleri kapsadığı anlatılmaya çalışılmıştır Oryantalizmde en fazla beliren husus Doğu ile karşılaşan batılılarda daima bir çatışma hissinin olmasıdır Doğu-Batı derken orada bir sınırın tayin edilmesi, Batı’ya “üstünlük ve kuvvetin” Doğu’ya ise “zaafın” atfolunmasıdır Yapılan bütün çalışmalarda iradi olarak coğrafi bir ayrımın yapılması sıkıntılarına yüzyıllardan beri katlanılmaktadır Oryantalizm geleneksel öğrenim (klasikler, İncil, filoloji) kamu müessesleri (hükümetler, şirketler, coğrafya cemiyetleri üniversiteler ) ve genel eserler (Doğu tasvirleri, fantezi kitapları, seyahat kitaplar) ile ilgilenir Doğu’dan bahseden her Avrupa’lının ırkcı, emperyalist ve milliyetçi olduğu söylenebilir Yazara göre oryantalizm Doğu Batı’dan daha zayıf olduğu için Doğuya tahakkümünü öngören Doğu’nun farkım onun zayıflığından ibaret bulan siyasi bir doktrindir 19 yy oryantalizminde önemli gelişmelerden biri Doğu hakkındaki bazı fikirlerin kristalleşmesi idi Tescili yapılan bu fikirleri şehvet düşkünlüğü,despotluk eğilimi,sapık zihniyet,yanlış gözlem ve hafıza geriliğiydi Artık bir şark dedi mi, okuyucunun aklına hemen bu müseccel özellikleri geliyordu Oryantalizm bir erkekler alemiydi ve bu alemde kadın, erkeğin gücünûn yarattığı şeydi 19 yy da ortaya çıkan “Irklar arasındaki eşitsizliğin biyolojik kökenlerine ilişkin her” Doğu- Batı eşitsizliğini tescil eden bir vasıta gibi kabul gördü Batı Doğu’ya, Doğu’luların aklını eğitmek için değil, şahsiyetini eğitmek için gitmiştir 20 yy’a girerken vurgulanması gereken bir nokta da ırklar, uygarlıklar ve diller arasındaki farklarla ilgili Batı hükümlerini kat’i ve değişmez kabul edilmesidir • 20yy oryantalist anlayışında artık sadece Doğu’nun anlaşılması hedeflenmiştir Bu devrede Doğu uzmanından beklenen, Doğuyu çalışan bir makine haline getirmesi ve onda ne takat varsa Batı medeniyetinin menfaat ve araçlarını kazandırılması idi Burada Doğu hakkındaki bilgi doğrudan faaliyete dönüşür ve sonuçlar Doğu’da yeni düşünce ve eylem akımlarına yol açar • Sonuç olarak: Oryantalist, Doğu tarihi denince akla gelen bir simadır,onun (Doğu) ayrılmaz bir parçası ve şekillendiricisidir, onun Batı’dan gelen karakteristik alametidir Bir dizi inanış ve bir tahlil metodu olarak oryantalizm gelişmeye kapalıdır Nüvesini Sami’lerin gelişmemiş oldukları şeklindeki hüküm oluşturur