Churchill’İn Gizli Savaşi Kitap Özeti

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

6

ADANA VE SONRASI

Churchill Rusların zaferlerinden ve Akdeniz’de müttefiklerin lehine olan gelişmelerden yararlanma zamanının geldiğine inanıyor ve Türkiye’yi köşeye sıkıştırabileceğini düşünüyordu

Bu düşüncelerle Adana görüşmeleri düzenledi

İngiliz ve Türk ekibi daha önceden belirlenen bir demiryolu geçidinde trene binmiş ve görüşmeler başlamıştı

Churchill ve İnönü görüşmelerini yanlarındaki bakanlarla birlikte özel bir kompartımanda yapıyorlardı ve iki delegasyonun derhal resmi toplantılara geçmelerine karar verdiler

Görüşme gündeminde 3 madde vardı: Rusya’nın Kafkasya ve Stalingrad’da elde edebileceği başarı olasılığını kullanarak Türkiye’nin müttefiklerle işbirliği yapmasını sağlamak, Oniki Adanın işgali ve Girit’in yeniden ele geçirilmesi de dahil olmak üzere doğu Akdeniz’de olası ortak harekatlara girişmek ve Türkiye’ deki üslerden havalanacak olan İngiliz ve Amerikan uçaklarıyla Romanya’daki petrol alanlarını bombardıman etmek

Adana görüşmeleri sonrasında İngiltere ve Churchill Türkiye’nin kendi çıkarları doğrultusunda hareket edeceği konusunda iyice ümitlenmişlerdi

Oysa daha sonraki günlerde İngilizler söz verdikleri askeri yardımları yapamadılar ve Türkiye baştan beri sürdürdüğü değişmez tarafsızlık ilkesini terk etmedi

7

CHURCHILL: ADA ÖDÜLLERİ KAYBEDİLDİ

Churchill İtalya’nın teslim olması nedeniyle müttefiklerin eline çok düşük bir bedel ve çok az bir çabayla Ege’de büyük ve önemli ödüller kazanma fırsatının geçtiğini biliyordu

Oniki Ada’nın işgali için gereken çıkarma birliklerinin Amerikalı kuvvet komutanlıklarınca Hindistan’a gönderilmeleri, General Wilson’un bu harekatla çok uzaktaki Kahire’den ilgilenmesi ve İngiliz donanmasının komutasında görülen değişiklik gibi olumsuzluklar nedeniyle Churchill’in Oniki Ada planı başarısız olmuştu

Görüldüğü gibi gerekli malzeme ve güçler olmadan dünyanın en mükemmel istihbaratı bile bir işe yaramıyordu

Böylece hem kötü bir sonuç alındı, hem de batıda ve doğu cephesinde zafer kazanılması kapsamında Doğu Akdeniz’in önceliğine ilişkin Churcill’le diğer müttefikler arasındaki görüş ayrılıkları ve çekişmeler devam etti

8

SONUÇ

Bu kitap, Dışişleri Bakanlığından fazla bir yardım alamayan Churchill’in önce özel görevliler göndererek, daha sonra tehditler savurup sözler vererek, arkasından ülkeyi şahsen ziyaret ederek ve nihayet 1943 sonbaharında da Oniki Ada’da Hitler’le bireysel savaşa girerek Türkiye’yi müttefiklerin yanında savaşa sokmak için nasıl uğraştığını anlatmaktadır

10-21-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Churchill’İn Gizli Savaşi Kitap Özeti 6 ADANA VE SONRASI Churchill Rusların zaferlerinden ve Akdeniz’de müttefiklerin lehine olan gelişmelerden yararlanma zamanının geldiğine inanıyor ve Türkiye’yi köşeye sıkıştırabileceğini düşünüyordu Bu düşüncelerle Adana görüşmeleri düzenledi İngiliz ve Türk ekibi daha önceden belirlenen bir demiryolu geçidinde trene binmiş ve görüşmeler başlamıştı Churchill ve İnönü görüşmelerini yanlarındaki bakanlarla birlikte özel bir kompartımanda yapıyorlardı ve iki delegasyonun derhal resmi toplantılara geçmelerine karar verdiler Görüşme gündeminde 3 madde vardı: Rusya’nın Kafkasya ve Stalingrad’da elde edebileceği başarı olasılığını kullanarak Türkiye’nin müttefiklerle işbirliği yapmasını sağlamak, Oniki Adanın işgali ve Girit’in yeniden ele geçirilmesi de dahil olmak üzere doğu Akdeniz’de olası ortak harekatlara girişmek ve Türkiye’ deki üslerden havalanacak olan İngiliz ve Amerikan uçaklarıyla Romanya’daki petrol alanlarını bombardıman etmek Adana görüşmeleri sonrasında İngiltere ve Churchill Türkiye’nin kendi çıkarları doğrultusunda hareket edeceği konusunda iyice ümitlenmişlerdi Oysa daha sonraki günlerde İngilizler söz verdikleri askeri yardımları yapamadılar ve Türkiye baştan beri sürdürdüğü değişmez tarafsızlık ilkesini terk etmedi 7 CHURCHILL: ADA ÖDÜLLERİ KAYBEDİLDİ Churchill İtalya’nın teslim olması nedeniyle müttefiklerin eline çok düşük bir bedel ve çok az bir çabayla Ege’de büyük ve önemli ödüller kazanma fırsatının geçtiğini biliyordu Oniki Ada’nın işgali için gereken çıkarma birliklerinin Amerikalı kuvvet komutanlıklarınca Hindistan’a gönderilmeleri, General Wilson’un bu harekatla çok uzaktaki Kahire’den ilgilenmesi ve İngiliz donanmasının komutasında görülen değişiklik gibi olumsuzluklar nedeniyle Churchill’in Oniki Ada planı başarısız olmuştu Görüldüğü gibi gerekli malzeme ve güçler olmadan dünyanın en mükemmel istihbaratı bile bir işe yaramıyordu Böylece hem kötü bir sonuç alındı, hem de batıda ve doğu cephesinde zafer kazanılması kapsamında Doğu Akdeniz’in önceliğine ilişkin Churcill’le diğer müttefikler arasındaki görüş ayrılıkları ve çekişmeler devam etti 8 SONUÇ Bu kitap, Dışişleri Bakanlığından fazla bir yardım alamayan Churchill’in önce özel görevliler göndererek, daha sonra tehditler savurup sözler vererek, arkasından ülkeyi şahsen ziyaret ederek ve nihayet 1943 sonbaharında da Oniki Ada’da Hitler’le bireysel savaşa girerek Türkiye’yi müttefiklerin yanında savaşa sokmak için nasıl uğraştığını anlatmaktadır