Değişen Dünya Ve Türkiye-Faruk Sönmezoğlu Kitap Özeti

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

ONBİRİNCİ BÖLÜM

KÖRFEZ KRİZİ VE TÜRKİYE’DE KARAR ALMA SÜRECİ

Irak 2 Ağustos 1990 tarihinde Kuveyt’i işgal etmiştir

Birleşmiş Milletler ABD’nin zorlamasıyla, askeri müdahaleyi içeren karar almıştır

ABD önderliğinde, bir ay süren hava saldırılarından sonra, kara savaşı başlamış ve Kuveyt Irak askerlerinden arındırılmıştır

Türkiye’de Kriz Komitesi, genellikle Cumhurbaşkanı, Başbakan, Dışişleri Bakanı, MSB ve Genelkurmay Başkanı’ndan oluşmaktadır

Ancak Türkiye’de bu birimin, kriz ilerledikçe daha da daraldığı, sonuçta Cumhurbaşkanı’nın çok etkili olduğu gözlemlenmiştir

Özal tarafından izlenen veya izlenilmesi arzu edilen politikaya karşı, bürokrasi içerisinden en şiddetli tepki askerlerden gelmiştir

Sonuç olarak özellikle savaş söz konusu olduğunda, geniş bir uzlaşma sağlanmadan alınacak kararlar, ciddi bir muhalefetle karşılaşacaktır

ONİKİNCİ BÖLÜM

FIRAT-DİCLE HAVZASI’NDA TÜRKİYE’NİN SU POLİTİKASI:

Türkiye, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)’nin devreye girmesi ile su sorunundaki baskıları kırmak için, Temmuz 1987’de Suriye ile imzaladığı Ekonomik İşbirliği protokolü sonucunda, Fırat sularının üç ülke arasında “nihai tahsisine kadar”, yıllık ortalama olarak en az 500 m3/sn su vermeyi taahhüt etmiştir

Fırat Nehri’nin yazın saniyede 100 m3 ile ilkbaharda saniyede 7

000 m3 arasında değişen akışına Türkiye’nin düzenli olarak saniyede 500 m3’ün altına düşmeyecek şekilde su bırakması, aşağı havza ülkelerinin yararınadır

Türkiye, Suriye ve Irak arasında Fırat ve Dicle Nehirlerinin paylaşım sorununun çözümüne yönelik olarak, güvenliğinin sağlanması, komşu ülkenin rejim karşıtlarının desteklenmemesi ve ülke bütünlüğüne saygı gösterilmesi gelmektedir

10-21-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Değişen Dünya Ve Türkiye-Faruk Sönmezoğlu Kitap Özeti ONBİRİNCİ BÖLÜM KÖRFEZ KRİZİ VE TÜRKİYE’DE KARAR ALMA SÜRECİ Irak 2 Ağustos 1990 tarihinde Kuveyt’i işgal etmiştir Birleşmiş Milletler ABD’nin zorlamasıyla, askeri müdahaleyi içeren karar almıştır ABD önderliğinde, bir ay süren hava saldırılarından sonra, kara savaşı başlamış ve Kuveyt Irak askerlerinden arındırılmıştır Türkiye’de Kriz Komitesi, genellikle Cumhurbaşkanı, Başbakan, Dışişleri Bakanı, MSB ve Genelkurmay Başkanı’ndan oluşmaktadır Ancak Türkiye’de bu birimin, kriz ilerledikçe daha da daraldığı, sonuçta Cumhurbaşkanı’nın çok etkili olduğu gözlemlenmiştir Özal tarafından izlenen veya izlenilmesi arzu edilen politikaya karşı, bürokrasi içerisinden en şiddetli tepki askerlerden gelmiştir Sonuç olarak özellikle savaş söz konusu olduğunda, geniş bir uzlaşma sağlanmadan alınacak kararlar, ciddi bir muhalefetle karşılaşacaktır ONİKİNCİ BÖLÜM FIRAT-DİCLE HAVZASI’NDA TÜRKİYE’NİN SU POLİTİKASI: Türkiye, Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)’nin devreye girmesi ile su sorunundaki baskıları kırmak için, Temmuz 1987’de Suriye ile imzaladığı Ekonomik İşbirliği protokolü sonucunda, Fırat sularının üç ülke arasında “nihai tahsisine kadar”, yıllık ortalama olarak en az 500 m3/sn su vermeyi taahhüt etmiştir Fırat Nehri’nin yazın saniyede 100 m3 ile ilkbaharda saniyede 7000 m3 arasında değişen akışına Türkiye’nin düzenli olarak saniyede 500 m3’ün altına düşmeyecek şekilde su bırakması, aşağı havza ülkelerinin yararınadır Türkiye, Suriye ve Irak arasında Fırat ve Dicle Nehirlerinin paylaşım sorununun çözümüne yönelik olarak, güvenliğinin sağlanması, komşu ülkenin rejim karşıtlarının desteklenmemesi ve ülke bütünlüğüne saygı gösterilmesi gelmektedir