Türkiye Türkçesindeki Ses Olayları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Türkçe veya Türkiye Türkçesi, Ural-Altay dil ailesine bağlı Türk dillerinde bulunan bir dildir

Türk dilleri ailesi bünyesindeki Oğuz öbeğinde bulunur

[5] Türkçe Türkiye, Kıbrıs, Irak, Balkanlar, Orta Asya ve Orta Avrupa ülkeleri başta olmak üzere geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır

Ayrıca bu dil, Türkiye Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti[1] ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurumsal; İran, Romanya, Makedonya, Kosova ve Irak'ın ise tanınmış bölgesel dilidir

Bunun dışında aynı öbek olan Oğuz Öbeğinde bulunan Azerice ve Türkmence dilleri, Azerbaycan ve Türkmenistan'da konuşulur

Türkçe, konuşulduğu çok geniş coğrafya yüzünden değişik lehçe ve şivelere sahiptir

Dilbilimcilerin lehçe olarak kabul ettiği bu farklılıklar, TDKca ağız veya şive olarak nitelendirilmektedir

Bu lehçelerden "İstanbul ağzı" ya da "İstanbul şivesi, sivrileşerek Türkçenin yazı dili durumuna gelmiştir

[6] Bu yüzden diğer Türkî dillerde ve Anadolu lehçelerinde bulunan açık e ve genizcil n sesleri bulunmaz

Türk alfabesinde, sekiz ünlü harf, 21 ünsüz harf bulunmaktadır, Azeri abecesinde 9 ünlü, 31 ünsüz harf bulunur

[7] Genel olarak Türk Dilleri çok daha fazla sesi olan bir dildir;[8] ancak Türkçede, diğer Türkî Dillerde bulunan /ŋ/, /ɳ/,

/q/, /w/, /ɛ/ gibi sesler de bulunmaz

Türkçe çok geniş kullanımıyla birlikte zengin bir dil olmasının yanı sıra, özne-nesne-yüklem şeklindeki tümce kuruluşlarıyla bilinmektedir

Ayrıca Türkçe sondan eklemeli bir dildir

[9] Bu nedenle kullanılan herhangi bir eylem üzerinden istenildiği kadar sözcük türetilebilir

[10] Türkiye Türkçesi bu yönünden dolayı diğer Türk dilleri ortak ya da ayrık bulunan onlarca eke sahiptir

[11

10-21-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye Türkçesindeki Ses Olayları Türkçe veya Türkiye Türkçesi, Ural-Altay dil ailesine bağlı Türk dillerinde bulunan bir dildir Türk dilleri ailesi bünyesindeki Oğuz öbeğinde bulunur[5] Türkçe Türkiye, Kıbrıs, Irak, Balkanlar, Orta Asya ve Orta Avrupa ülkeleri başta olmak üzere geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır Ayrıca bu dil, Türkiye Cumhuriyeti, Bosna Hersek, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti[1] ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurumsal; İran, Romanya, Makedonya, Kosova ve Irak'ın ise tanınmış bölgesel dilidir Bunun dışında aynı öbek olan Oğuz Öbeğinde bulunan Azerice ve Türkmence dilleri, Azerbaycan ve Türkmenistan'da konuşulur Türkçe, konuşulduğu çok geniş coğrafya yüzünden değişik lehçe ve şivelere sahiptir Dilbilimcilerin lehçe olarak kabul ettiği bu farklılıklar, TDKca ağız veya şive olarak nitelendirilmektedir Bu lehçelerden "İstanbul ağzı" ya da "İstanbul şivesi, sivrileşerek Türkçenin yazı dili durumuna gelmiştir[6] Bu yüzden diğer Türkî dillerde ve Anadolu lehçelerinde bulunan açık e ve genizcil n sesleri bulunmaz Türk alfabesinde, sekiz ünlü harf, 21 ünsüz harf bulunmaktadır, Azeri abecesinde 9 ünlü, 31 ünsüz harf bulunur[7] Genel olarak Türk Dilleri çok daha fazla sesi olan bir dildir;[8] ancak Türkçede, diğer Türkî Dillerde bulunan /ŋ/, /ɳ/, /q/, /w/, /ɛ/ gibi sesler de bulunmaz Türkçe çok geniş kullanımıyla birlikte zengin bir dil olmasının yanı sıra, özne-nesne-yüklem şeklindeki tümce kuruluşlarıyla bilinmektedir Ayrıca Türkçe sondan eklemeli bir dildir[9] Bu nedenle kullanılan herhangi bir eylem üzerinden istenildiği kadar sözcük türetilebilir[10] Türkiye Türkçesi bu yönünden dolayı diğer Türk dilleri ortak ya da ayrık bulunan onlarca eke sahiptir [11