Sıfat Önad

Sıfat (Önad)

İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklerdir

Sıfatlar ancak varlıklarla ortaya çıkar Bu nedenle tek başlarına kullanılamaz Sıfat olarak kullanılan çoğu sözcük bazen bir kavramın karşılığıdır Örneğin “mavi”, bir renk ismidir, “iki”, bir sayı ismidir Ancak bu sözcükler isimlerin özelliklerini bildirecek duruma gelirse sıfat olur Yani;

“Mavi gözlerine bayıldım” cümlesinde “mavi” göz isminin rengini bildirdiğinden sıfattır Ya da “iki” sözü; “İki kalemi vardı” cümlesinde kalemlerin sayısını bildirdiğinden sıfat olmuştur

Ancak sıfatın mutlaka isimden önce gelmesi gerekmez Bazen bir ismin niteliğini bildirmesine rağmen isimden önce gelmediği de olur

Bu genel bilgilerden sonra, şimdi de sıfatların çeşitlerini görelim

a Niteleme sıfatları

Varlıkların yapısal özelliklerini ortaya koyan sıfatlardır Bunlar varlığın nasıl olduğunu bildirir ve isme sorulan “nasıl” sorusuna cevap verir

“Kurumuş yapraklar yere döküldü” cümlesindeki altı çizili sözcük, yaprağın nasıl olduğunu yani niteliğini bildiriyor İsme “Nasıl yapraklar?” diye sorarsak cevap olarak “kurumuş” sözünün geldiğini görürüz

b Belirtme sıfatları

Varlıkların diğer varlıklarla ilgileri sonucunda aldığı özellikleri belirten sıfatlardır Kendi arasında dört gruba ayrılır

İşaret Sıfatı: Varlıkların bulunduğu yerleri gösteren sıfatlardır Söyleyen kişinin, sözünü ettiği nesneye uzaklığına göre değişir

“Bu evi biz aldık” cümlesinde evin yakın olduğu;

“Şu evi biz aldık” cümlesinde biraz uzak;

“O evi biz aldık” cümlesinde çok uzak ya da, sözü edilen bir evin olduğu anlaşılır Bu cümlelerde altı çizili sözcükler işaret sıfatıdır Bu tür sıfatlar isme “hangi” sorusunun sorulmasıyla bulunur “Hangi ev?”, “ “Bu ev” gibi…

Bazı işaret sıfatları ise yer bildirir Bunlar çoğu zaman “-ki” ekini alarak kullanılır

Buradaki evi biz aldık

Şuradaki evi biz aldık

Oradaki evi biz aldık

cümlelerinde bulunan altı çizili sözcükler yer bildiren işaret sıfatlarıdır Bunların dışında; öteki sokak, beriki ağaç gibi yer bildiren sıfatlar da vardır

Sayı Sıfatları : İsimlerin sayısal özelliklerini bildiren sıfatlardır Birkaç türü vardır

Sınıfta yedi öğrenci vardı

Asıl sayı

sıfatı

Yedinci öğrenci gelsin

Sıra sayı

sıfatı

Yedişer kişi geldi

Üleştirme

sayı sıfatı

Yedi de bir ihtimal var

Kesir sayı

sıfatı

Çeyrek ekmek aldı

Kesir sayı

sıfatı