Güzel Sanatlar Kaça Ayrılır

Güzel sanatlar kaça ayrılır

Güzel Sanatlar kendi içinde 7 bölüme ayrılır

1-Mimari (Yapı sanatı)

2-Resim

3-Heykel (Yontu)

4-Edebiyat

5-Müzik

6-Tiyatro

7-Sinema

+

Sesbilgisi anl***** gelen phonetics kelimesinden Türkçe'ye uyarlanmış bir kelime

+

Edebiyat düşünce ve duyguları güzel ve etkili bir biçimde anlatma sanatı olarak tanımlanabilirse de her anlatı her metin edebiyat tanımı içerisine sokulmaz Amacı okuyucuya estetik bir lezzet sunmak değil de onu bir konuda aydınlatacak teknik bilgileri içeren yapıtlar (bilimsel makale veya kitaplar, gazete haberleri gibi) edebiyat tanımı dışında değerlendirilirler Bununla birlikte bazı müellifler bilimsel yapıt ve haberlerin edebi değer taşıtabilecek nitelikte olabileceği gibi sanatsal kaygı taşımayan şiirlere de rastlanabileceğini belirterek bu tanıma karşı çıkmışlardır

+

EDEBİYAT-TARİH İLİŞKİSİ

EDEBİYAT TARİHİ

Milletler uzun tarihleri boyunca edebiyatla ilgili sayısız eserlermeydana getirirler Edebiyat bir milletin hayat damarıdır Edebiyateserleri olmayan milletler uygarlaşamaz, tarih sahnesinden silinirler

İşte edebiyat tarihi, bir ulusun yüzyıllarca meydana getirdiği edebîeserleri inceleyerek geçirdiği donemleri kronolojik bir sıra içindeinceleyen bilim dalıdır

Edebiyat tarihi, edebî eserlerle o eserleri yaratanları sosyal çevresiile beraber inceler Boylece geçmiş donemlerde yaşayan atalarımızınduygu, düşünce ve sanat anlayışları hakkında bize bilgi aktarır Bukonuda edebiyat tarihçisi Agâh Sırrı Levent, günümüz edebiyattarihçisinin gorevini şoyle anlatır: “Bugün gittikçe zenginleşen kültürdünyasında edebiyatın ufku genişlemiş, edebiyat tarihi de ağır gorevleryüklenmiştir Çağdaş edebiyat tarihçisi, şairleri unutulmaktankurtarmak ya da eski zevkleri hikâye etmek için eserini yazmıyorSadece bilgi vermeyi de yeterli bulmuyor; incelemek, araştırmak,derinlere inmek, insanlığın gidişini, tarihini yazdığı ulusun dünyaanlayışını kavrayıcı bir genişlikte yansıtmak istiyor Edebiyat tarihibunu yaptığı oranda gorevini yapmış sayılır”

Bir başka deyişle edebiyat tarihi bir toplumun edebiyatının işlediğiyolu ve geçirdiği donemleri anlatan, edebiyat hayatını bütün olarakdeğerlendiren bir bilim dalıdır

Edebiyat tarihi aracılığıyla değişik çağlardaki kültür birikimimizi tanırız

Toplumların düşünce yapılarını, dünya gorüşlerini oğreniriz Bütün bubilgiler bir edebiyat eserinin değerlendirilmesinde bize yol gosterir

Ülkemizde Batılı anlamda edebiyat tarihi çalışmaları Tanzimat donemindebaşlar Bu alandaki ilk kapsamlı çalışma Fuad Koprülü’nün 1928 yılındayayımladığı Edebiyat Tarihi adlı eserdir Ayrıca Ahmet Hamdi Tanpınar,Agâh Sırrı Levent, Nihat Sami Banarlı, Mustafa Nihat Özon, Vasfi MahirKocatürk, Ahmet Oktay, Şükran Kurdakul, İnci Enginun bu konuda onemliaraştırmalar yapmışlardır

Tarihin geçmiş donemlerdeki olayları, savaşları, uygarlıkları belgeleredayanarak, yer ve zaman gostererek inceleyen bilim dalı olduğunubiliyorsunuz Edebiyat tarihi de geçmiş donemlerde yazılmış eserleriinceler, sonuçlar çıkarır Ancak tarihin incelediği olay sona ermiştirEdebiyat tarihinin incelediği eserin etkisi sanatın çağlara meydanokuyan gücü ile hâlâ sürmektedir

Bir başka deyişle edebiyat tarihi ulusumuzun başlangıcından günümüzekadar üretilen edebî eserleri tarihsel gelişim çizgisi içerisindeincelerken o donemin kültür ve sanat anlayışına bağlı kalır Kişiselzevk ve heyecanını bir olçüt olarak ele almaz Örnek vermek gerekirseAbdülhak Şinasi Hisar’in “Fahim Bey ve Biz” adlı romanının kahramanıFahim Bey’i incelerken Cumhuriyet doneminin sanat anlayışı her zamangoz onünde bulundurulması gerekir

TÜRK EDEBİYATI TARİHİ NASIL HAZIRLANABİLİR?

Edebiyat tarihi bir bakıma hem bilimdir hem de sanatla ilgilidirBilimdir, çünkü edebiyat ve tarih belgelerini toplayıp değerlendirerekonlardan ozgün bir sentez meydana getirir Sanatla ilgilidir, çünküedebiyat metinleri üzerinde çalışır Ancak bilim olarak pozitifbilimler gibi gozleme ve deneye dayanmaz Öğretici bir nitelik taşıdığıiçin de sanat eseri değildir

Edebiyat tarihinin gorevlerinden biri, edebiyat türlerinin gelişiminigostermektir Bundan otürüdür ki çeşitli türlerin doğuşunu, hangi etkenlerle nasıl geliştiğini, bu gelişmelerin nasıl bir yol izlediğini,dil ve teknikteki ozelliğini belirtmek edebiyat tarihinde başlıca eksenolmalıdır

Edebiyat tarihi çok geniş bir alanı kapsar Yalnız edebiyat çerçevesiiçinde kalan bir edebiyat tarihçisinin çalışmaları kısır kalmaya mahkumdur Tarih, filoloji, felsefe, bibliyografya, güzel sanatların bütün dalları, onun ilgi alanı içindedir Gerçi edebiyat tarihi, birkültür tarihi değildir Ama, uygarlık tarihinin bir parçası olduğuna göre, edebiyat tarihçisi bunların hiçbirinden uzak kalamaz Çerçeveyi aşmadan, orantıyı bozmadan bunların hepsinden yararlanacaktır

Agah Sırrı LEVENT

+

Dil , insanlar arasındaki etkileşimi sağlayan bir araçtır Dil olmazsa iletişim de olmaz

+

Edebî eserlerin özellikleri şöyle söylenebilir:

*İnsanların duygu, düşünce ve hayal dünyasını geliştirir, zenginleştirir

*İnsanlar arasında dostluğun kurulmasını sağlar Çevremizdeki güzellikleri bize gösterir

*Kişinin hissettiği ancak tanımlayamadığı duyguları tanımlar

*Bir edebî eseri okuyan kişi psikolojik yönden rahatlar, o eserin kahramanıyla empati kurar, onunla bütünleşir

*Edebî eserler yazıldıkları çağın dil, kültür ve sanat anlayışını yansıtır Örneğin Tanzimat Edebiyatı şair ve yazarlarından Namık Kemal’in eserlerinde o devrin sanat anlayışını, aile, gelenek, görenek ve evlenme gibi konularını görebiliriz