Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

yazım yanlışları

YAZIM YANLIŞLARI

Yazım Kuralları ve Türkçe’nin Doğru Kullanımı

Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır

Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken birtakım yazım kurallarına uyması gereklidir

Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır

* Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır

İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır

* Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir

Örneğin,

Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır

Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır

Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır

Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir

Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır

Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır

* Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır

Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır

* Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır

Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar

* Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır

Genel Yazım Yanlışları

Yanlış (!)

Doğru (!)

hergün

her gün

heryer

her yer

herşey

her şey

harhangibiri

herhangi biri

herbiri

her biri

birgün

bir gün

birşey

bir şey

bir çok şey

birçok şey

bir kaç şey

birkaç şey

hiç bir şey

hiçbir şey

pekçok

pek çok

pekaz

pek az

arasıra

ara sıra

yanısıra

yanı sıra

peşisıra

peşi sıra

ardısıra

ardı sıra

akşam üstü

akşamüstü

suç üstü

suçüstü

ayak üstü

ayaküstü

terketmek

terk etmek

ayırdetmek

ayırt etmek

farketmek

fark etmek

arzetmek

arz etmek

vaadetmek

vaat etmek

haketmek

hak etmek

muhtacolmak

muhtaç olmak

şehidolmak

şehit olmak

vaz geçmek

vazgeçmek

baş vurma

başvurmak

ön görmek

öngörmek

var saymak

varsaymak

ya hut

yahut

ve ya

veya

yada

ya da

laboratuar

laboratuvar

antreman

antrenman

eşortman

eşofman

orjinal

orijinal

yalnış

yanlış

yanlız

yalnız

kiprik

kirpik

kirbit

kibrit

anbar

ambar

canbaz

cambaz

çenber

çember

makina

makine

meyva

meyve

zatüre

zatürree

matba

matbaa

deynek

değnek

süpriz

sürpriz

poaça

poğaça

kordalye

kurdele

sandoviç

sandviç

eksoz

egzoz

pardesü

pardösü

ayidat

aidat

pilaj

plaj

tazik

tazyik

traş

tıraş

metod

metot

arasöz

ara söz

arayön

ara yön

Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar

Sözcüğün yanlış kullanımı

Doğrusu (!)

Türkçesi

çok mersi

merci beaucoup

Çok teşekkür ederim

Teşekkür ederim

detay

detail

ayrıntı

fonksiyon

function

işlev

fonksiyonel

functional

işlevsel

avantaj

advantage

üstünlük

kriter

criterion

ölçüt

kriterler

criteria

ölçütler

test sınavı

???

çoktan seçmeli sınav

layt (light)

light

hafif

fest fud

fast food

hazır yiyecek

hard disk

hard disc

sabit disk

imeyıl (e-mail)

e-mail

e-posta, elmek

meyil (mail)

mail

e-posta mesajı, ileti

meyil çekmek

sending a mail

e-posta mesajı yollamak

maus (mouse)

mause

fare

ran etmek (run etmek)

running

çalıştırmak

tekrardan

???

tekrar veya yeniden

Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte!

Sözcüğün yanlış kullanımı

Türkçesi

start almak

center

relax olmak

e-mail

komunikasyon

cv

okey

trend

spontane

link

exit

check etmek

feedback

full-time

koordinasyon

absurt

adapte olmak

laptop

provoke etmek

jenerasyon

objektif

deklare etmek

star

perspektif

entegre olmak

nick name

partner

okeylemek

antipatik

mantalite

illegal

timing

catering

departman

revize etmek

global

sempatik

security

printer

elimine etmek

izolasyon

data

prezantasyon

finish

download etmek

monoton

konsensus

full

emergency

ambiyans

versiyon

ekstra

imitasyon

optimist

save etmek

adisyon

print out

anons etmek

bodyguard

dokuman

dizayn

analiz

online

kriter

part-time

pesimist

slayt

empoze etmek

driver

bye bye

başlamak

merkez

rahatlamak

e-posta

iletişim

özgeçmiş

tamam

eğilim

kendiliğinden

bağlantı

çıkış

kontrol etmek

geribildirim

tam gün

eşgüdüm

saçma

uyum sağlamak

dizüstü bilgisayar

kışkırtmak

nesil, kuşak

nesnel, tarafsız

bildirmek

yıldız

bakış açısı

bütünleşmek

takma ad

eş

onaylamak

sevimsiz, itici

anlayış, zihniyet

yasadışı

zamanlama

yemek hizmeti

bölüm

yenilemek

küresel

sevimli, cana yakın

güvenlik

yazıcı

elemek

yalıtım

veri

sunum

bitiş, varış

indirmek

tekdüze

uzlaşma

tam, dolu

acil

hava, ortam

sürüm, uyarlama

fazladan

taklit

iyimser

kaydetmek

hesap fişi

çıktı

duyurmak

koruma

belge

tasarım

çözümleme

çevrim-içi

ölçüt

yarı zamanlı

karamsar

yansı

dayatmak

sürücü

hoşça kal

10-21-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri yazım yanlışları YAZIM YANLIŞLARI Yazım Kuralları ve Türkçe’nin Doğru Kullanımı Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken birtakım yazım kurallarına uyması gereklidir Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır * Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır * Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir Örneğin, Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır * Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır * Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar * Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır Genel Yazım Yanlışları Yanlış (!) Doğru (!) hergün her gün heryer her yer herşey her şey harhangibiri herhangi biri herbiri her biri birgün bir gün birşey bir şey bir çok şey birçok şey bir kaç şey birkaç şey hiç bir şey hiçbir şey pekçok pek çok pekaz pek az arasıra ara sıra yanısıra yanı sıra peşisıra peşi sıra ardısıra ardı sıra akşam üstü akşamüstü suç üstü suçüstü ayak üstü ayaküstü terketmek terk etmek ayırdetmek ayırt etmek farketmek fark etmek arzetmek arz etmek vaadetmek vaat etmek haketmek hak etmek muhtacolmak muhtaç olmak şehidolmak şehit olmak vaz geçmek vazgeçmek baş vurma başvurmak ön görmek öngörmek var saymak varsaymak ya hut yahut ve ya veya yada ya da laboratuar laboratuvar antreman antrenman eşortman eşofman orjinal orijinal yalnış yanlış yanlız yalnız kiprik kirpik kirbit kibrit anbar ambar canbaz cambaz çenber çember makina makine meyva meyve zatüre zatürree matba matbaa deynek değnek süpriz sürpriz poaça poğaça kordalye kurdele sandoviç sandviç eksoz egzoz pardesü pardösü ayidat aidat pilaj plaj tazik tazyik traş tıraş metod metot arasöz ara söz arayön ara yön Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar Sözcüğün yanlış kullanımı Doğrusu (!) Türkçesi çok mersi merci beaucoup Çok teşekkür ederim Teşekkür ederim detay detail ayrıntı fonksiyon function işlev fonksiyonel functional işlevsel avantaj advantage üstünlük kriter criterion ölçüt kriterler criteria ölçütler test sınavı ??? çoktan seçmeli sınav layt (light) light hafif fest fud fast food hazır yiyecek hard disk hard disc sabit disk imeyıl (e-mail) e-mail e-posta, elmek meyil (mail) mail e-posta mesajı, ileti meyil çekmek sending a mail e-posta mesajı yollamak maus (mouse) mause fare ran etmek (run etmek) running çalıştırmak tekrardan ??? tekrar veya yeniden Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte! Sözcüğün yanlış kullanımı Türkçesi start almak center relax olmak e-mail komunikasyon cv okey trend spontane link exit check etmek feedback full-time koordinasyon absurt adapte olmak laptop provoke etmek jenerasyon objektif deklare etmek star perspektif entegre olmak nick name partner okeylemek antipatik mantalite illegal timing catering departman revize etmek global sempatik security printer elimine etmek izolasyon data prezantasyon finish download etmek monoton konsensus full emergency ambiyans versiyon ekstra imitasyon optimist save etmek adisyon print out anons etmek bodyguard dokuman dizayn analiz online kriter part-time pesimist slayt empoze etmek driver bye bye başlamak merkez rahatlamak e-posta iletişim özgeçmiş tamam eğilim kendiliğinden bağlantı çıkış kontrol etmek geribildirim tam gün eşgüdüm saçma uyum sağlamak dizüstü bilgisayar kışkırtmak nesil, kuşak nesnel, tarafsız bildirmek yıldız bakış açısı bütünleşmek takma ad eş onaylamak sevimsiz, itici anlayış, zihniyet yasadışı zamanlama yemek hizmeti bölüm yenilemek küresel sevimli, cana yakın güvenlik yazıcı elemek yalıtım veri sunum bitiş, varış indirmek tekdüze uzlaşma tam, dolu acil hava, ortam sürüm, uyarlama fazladan taklit iyimser kaydetmek hesap fişi çıktı duyurmak koruma belge tasarım çözümleme çevrim-içi ölçüt yarı zamanlı karamsar yansı dayatmak sürücü hoşça kal