Türkçede Sık Yapılan Yanlışlar

Türk sanayisi

Türkçemizdeki kimi Arapça kökenli sözcüklere ekleri kullanımında tutarsızlıkların

olduğu görülüyor <mevziye/mevzisi; bayiye/bayie; mevkiye/mevkisi; sanayiye/

sanayisi…> ile < mevzie/mevzii; mevkie/mevkii; sanayie/sanayi…> şekillerinden

hangisi doğru acaba?

Türkçede ünsüzle biten sözcüklere /-l/ iyelik ve alofonları; ünlü ile bitenlere ise /-sı/

iyelik eki getirilmektedir <bayi, cami, mevki, mevzi, mevzu, sanayi vd> örnekleri

kaynak dilde, Türkçemizde bulunmayan bir ünsüzle (ayın) bitmektedir Türk

fonetiğinde yeri olmayan bu ses düştüğünden dolayı ünlüyle bittiği düşünülen bu

sözcüklere /-sı/, /-si/ iyelik ekleri getirilmektedir (Belki de Türkçenin ses yapısına

uymuş olan bu şekilleri tercih edilmesi gerekirdi) Ancak İmlâ Kılavuzu’nda

<Hyhercorrect> şekilleri tercih edilen bu tür sözlerin asıllarına sadık kalınarak ünsüzle

bittiği düşünülmüş ve doğal olarak savunma sanayii, düşman mevzii, gazete bayii…

yazılması ve söylenmesi gerektiği belirtilmiştir

öğretmenlik sertifikasına haiz olan

Haiz olmak, geçişli yani nesne isteyen birleşik eylemdir <…-(y)a/-(y)e haiz olma>

şeklinde yakla<şma< durumu eki (e durumu) ile kullanılması yanlıştır Doğrusu

<öğretmenlik sertifikasıNI haiz olan>dır

düğün törenine teşrif etmenizi

<Şeref> kökünden türeyen ve <şereflendirmek, onurlandırmak> anlamlarını taşıyan

teşrif adı veya teşrif etmek eylemi, aynı şekilde nesne almak zorundadır (Nitekim aynı

yapıdaki tebrik, takdir, tenkit,tehcir vb yükleme durumu eki istemektedir) Doğal

olarak doğru şekil <Düğün töreniNİ teşrif etmenizi…>dir Ancak uzun bir süredir bu

yanlış kullanım yaygınlaşarak doğru durumuna gelmiştir

en çok satan

En çok satan gazete, en çok satan dergi…<satmak>… gibi etken geçişli bir eylem nasıl

olurda <satılmak> anlamı taşıyabilir?

Buradaki gazete veya dergi isimlerinin yayından çok, kurum adı olduğu düşünüldüğü

takdirde zorlamada olsa bir anlam ortaya çıkabilir Her şeye karşın <satmak >

eyleminin bu yeni anlamının, bir <anlam ödünçlemesi> olduğu düşünülebilir

İngilizcede <to sell> eylemini hem satmak hem de satılmak anlamlarını taşıması,

bizdeki bu kullanımın da İngilizceden alınma olduğunun bir kanıtı sayılabilir

İngilizce dilini bilen eleman aranıyor

Gazete ve dergilerde sık sık görülen ilânlardan biri bu Dil ile ilgili ilânlardaki böylesi

bir “fahiş” hata düşündürücüdür

Türkçede, -ca /-ce eşitlik durumu eki, ulus adlarına eklenerek o ulusun dilini ifade eden

adlar yapar İngilizce, Almanca vd , İngiliz ve Alman uluslarının konuştuğu/yazdığı dili

belirtir Etnik adlara getirilen –ca / -ce ekleri dil adlarını oluşturur Bir başka şekilde,

İngiliz dili, Alman dili ifadeleri de kullanılabilir İngilizce dili, Almanca dili doğru

kullanım örnekleri değildir