Dil Ne Demek - Dil Anlamı Tanımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Dil Ne Demek - Dil Anlamı Tanımı

Dil veya lisân (çoğulu:elsine), insanların düşündüklerini ve hissettiklerini bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşmadır

İnsanlık tarihinin büyük bir bölümü boyunca, dillerin dağılımı kesintili ve bölük pörçük olmuş, insan grupları dağıldıkçazaten var olan karmaşık iletişim ağlarına uydu ve internet iletişimlerininde eklenmesiyle insan ırkı, ilk kökenlerinden bu yana ilk kez tek bir topluluk halini almaktadır

Dilin doğuşu

Dilin nasıl oluştuğunu kesin olarak bilebilmenin bir yolu yoktur

İzleri yarım milyon yıl öncesine kadar dayanan insan yaşamına bakıldığında insanların bu işi nasıl geliştirdiklerine dair bir kanıt bulunamamıştır

Bu kanıt boşluğunda bir çok teori ortaya atılmıştır

[*]Tanrısal Teori
Allah Adem'i yaratmıştır ve Adem'in seslendirdiği her canlının ismi o olmuştur

Bir Hindu inanışına göre lisan evrenin yaratıcısı Brahma'nın eşi tanrıça Sarasvasti'den gelmektedir

Bir çok dinde insanların lisanları ile yaratıldıkları inancı vardır

Teoriye göre insan denilen varlık tek bir atadan gelmişse, insanla birlikte gelişen dil de tek bir kökenden gelmiş olmalıdır
[*]Yansıma Teorisi: İlk insanlar, çevrelerindeki sesleri taklit ederek ilkel dilleri oluşturmuşlardır

Modern bütün dillerde doğal ses yansımalarına karşılık gelen kelimeler bulunmaktadır

Bu da yansıma teorisini desteklemektedir

İngilizcede splash, boom, bang bu tür yansıma kelimelerdir

Buna rağmen somut olmayan, ses olgusuna sahip olmayan kelimelerin oluşumunu bu teori ile açıklamak zordur

[*]Ünlemler Teorisi: İlk insanlar, korkularını, acılarını, sevinçlerini, ruh hallerini dışa vuran sesler oluşturmuşlar, böylece dil oluşmuştur

Tüm dünya dillerinde yansıma ve ünlemler hemen hemen aynıdır

[*]Birlikte İş Teorisi: İlk insanlar, işleri birlikte yapmaya başlamışlar, birlikte tempo oluşturmuşlardır

Dil değişimleri

Elsine zamanla değişime uğrarlar veya tamamen yok olurlar

Sözcük yazılışlarında, okunuşlarında ya da imlâ kurallarında oluşan yavaş ve küçük yenilikler birikerek ve büyüyerek bu değişimleri oluşturur

Bir dili konuşan ya da kullanan insanlar yeterince uzun bir süre fiziksel ya da kültürel olarak ayrı yaşarlarsa dilleri farklılaşmaya başlar

Bir lisânı belirgin farklılıklarla konuşan iki insan, birbirlerini anlayabiliyorlarsa ayrı lehçeleri, birbirlerini anlayamıyorlarsa ayrı dilleri konuşuyor olarak kabul edilirler

Dillerin birbiriyle ilişkili olup olmadıklarını anlamakta kullanılan göstergelerden biri de benzer anlamalar taşıyan, benzer yapılı kelimelerdir

Bu şekilde doğal olarak gelişmiş dillerin dışında, yapay olarak geliştirilmiş diller de vardır

Yapay dillere Esperanto ve Mondlango örnek verilebilir

Türkçe zaman içinde aşağıdaki gibi şekillenmiş ve değişmiştir:

Altay dil ailesi
- Türk dil ailesi
  - Güney Dilleri
    - Balkan Gökoğuz (Gagavuz) Türkçesi (Türkiye, Avrupa)
    - Gökoğuz (Moldovya)
    - Horasan Türkçesi (İran)
    - Türkiye Türkçesi (Türkiye, Avrupa, Kuzey Amerika)

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dil Ne Demek - Dil Anlamı Tanımı Dil Ne Demek - Dil Anlamı Tanımı Dil veya lisân (çoğulu:elsine), insanların düşündüklerini ve hissettiklerini bildirmek için kelimelerle veya işaretlerle yaptıkları anlaşmadır İnsanlık tarihinin büyük bir bölümü boyunca, dillerin dağılımı kesintili ve bölük pörçük olmuş, insan grupları dağıldıkçazaten var olan karmaşık iletişim ağlarına uydu ve internet iletişimlerininde eklenmesiyle insan ırkı, ilk kökenlerinden bu yana ilk kez tek bir topluluk halini almaktadır Dilin doğuşu Dilin nasıl oluştuğunu kesin olarak bilebilmenin bir yolu yoktur İzleri yarım milyon yıl öncesine kadar dayanan insan yaşamına bakıldığında insanların bu işi nasıl geliştirdiklerine dair bir kanıt bulunamamıştır Bu kanıt boşluğunda bir çok teori ortaya atılmıştır []Tanrısal Teori Allah Adem'i yaratmıştır ve Adem'in seslendirdiği her canlının ismi o olmuştur Bir Hindu inanışına göre lisan evrenin yaratıcısı Brahma'nın eşi tanrıça Sarasvasti'den gelmektedir Bir çok dinde insanların lisanları ile yaratıldıkları inancı vardır Teoriye göre insan denilen varlık tek bir atadan gelmişse, insanla birlikte gelişen dil de tek bir kökenden gelmiş olmalıdır []Yansıma Teorisi: İlk insanlar, çevrelerindeki sesleri taklit ederek ilkel dilleri oluşturmuşlardır Modern bütün dillerde doğal ses yansımalarına karşılık gelen kelimeler bulunmaktadır Bu da yansıma teorisini desteklemektedir İngilizcede splash, boom, bang bu tür yansıma kelimelerdir Buna rağmen somut olmayan, ses olgusuna sahip olmayan kelimelerin oluşumunu bu teori ile açıklamak zordur []Ünlemler Teorisi: İlk insanlar, korkularını, acılarını, sevinçlerini, ruh hallerini dışa vuran sesler oluşturmuşlar, böylece dil oluşmuştur Tüm dünya dillerinde yansıma ve ünlemler hemen hemen aynıdır []Birlikte İş Teorisi: İlk insanlar, işleri birlikte yapmaya başlamışlar, birlikte tempo oluşturmuşlardır Dil değişimleri Elsine zamanla değişime uğrarlar veya tamamen yok olurlar Sözcük yazılışlarında, okunuşlarında ya da imlâ kurallarında oluşan yavaş ve küçük yenilikler birikerek ve büyüyerek bu değişimleri oluşturur Bir dili konuşan ya da kullanan insanlar yeterince uzun bir süre fiziksel ya da kültürel olarak ayrı yaşarlarsa dilleri farklılaşmaya başlar Bir lisânı belirgin farklılıklarla konuşan iki insan, birbirlerini anlayabiliyorlarsa ayrı lehçeleri, birbirlerini anlayamıyorlarsa ayrı dilleri konuşuyor olarak kabul edilirler Dillerin birbiriyle ilişkili olup olmadıklarını anlamakta kullanılan göstergelerden biri de benzer anlamalar taşıyan, benzer yapılı kelimelerdir Bu şekilde doğal olarak gelişmiş dillerin dışında, yapay olarak geliştirilmiş diller de vardır Yapay dillere Esperanto ve Mondlango örnek verilebilir Türkçe zaman içinde aşağıdaki gibi şekillenmiş ve değişmiştir: Altay dil ailesi Türk dil ailesi Güney Dilleri Balkan Gökoğuz (Gagavuz) Türkçesi (Türkiye, Avrupa) Gökoğuz (Moldovya) Horasan Türkçesi (İran) Türkiye Türkçesi (Türkiye, Avrupa, Kuzey Amerika)