10-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
İç Salgı Bezleri İç Salgı Bezi Ve Salgıları
İç Salgı Bezleri, İç Salgı Bezi ve Salgıları
Vücutta bir hücre veya hücre grubu tarafından salgılanan ve vücudun diğer hücreleri üzerinde fizyolojik kontrol etkisi olan salgılara hormon denir Hormoların bir kısmı salgıla-dıkları bölgede etkilidirler bunlara yerel hormonlar denir (asetilkolin gibi) Bir kısmı ise di-ğer vücut bölgelerinde etkilidirler ve bunlara genel hormonlar denir
Vücuttaki önemli başlıca hormonlar şunlardır, Hormonlarımız:
On hipofizden salgılanan hormonlar: Büyüme hormonu, adrenokortikotropin, tiroidi uyaran hormon, follikül uyarın hormon, luteinleştirici hormon, prolaktin, melanosit uyancı hormon
Arka hipofizden salgılanan hormonlar: Antidiüretik hormon ve oksitosin
Adrenal korteksten (kabuk bölgesinden salgılanan) hormonlar: Kortizol ve aldostreron
Yumurtalıklardan salgılanan hormonlar: Östojen ve progesteron
Tiroidden salgılanan hormonlar: Tiroksin, triiyodotironin ve kalsitonin
Pankreastan salgılanan hormonlar: İnsülin ve glukagon
Paratiroid salgı bezinden salgılanan hormonlar: Parathormon
Testisler (er bezleri)den salgılanan hormonlar: Testosteron
Plasentadan salgılanan hormonlar: Koryonik gonadotropinler, östrojenler, progeste-ron, plasental laktojen
Hormonlar kendi salgılanmalarını geriye kontrol yöntemiyle etkiler, kan seviyeleri ile konrol ederler Kimyasal olarak hormonlar protein yapısında ve steroid yapısında olan hor-monlar olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar
Hormonlar hücre içerisindeki etkilerini bir takım kimyasal aracılarla gösterirler Bunlar içerisinde en önemlilerinden birisi halkasal yapıdaki AMP dir
Bütün salgı bezlerinin yönetimi hipofiz tarafından yapılır Yarım gram ağırlığında aşağı yukarı bir santimetre kadar bile olmayan büyüklüğü ile bu salgı bezi adeta bir orkestra şefi gi-bi bütün vücut olaylarının yürümesinden sorumludur Hipofiz salgılaması hipotalamus tarafından kontrol edilir Hipotalamustan serbestleştirici yada durdurucu bir takım salgılar hipo-fiz salgılamasını düzenler
Her hipofiz salgısı için bir serbestleştirici salgı vardır
Büyüme hormonu, Büyüme Gelişme Hormonu
Vücutta bütün hücrelerde protein sentezini arttıran, karbonhidrat kullanılma hızını azaltan, yağların enerji için kullanımını kolaylaştıran bir hormondur Büyüme hormonu et-' kilerini kıkırdak ve kemik üzerinde somatomedin denilen aracı salgılarla gösterir Hücre za-rından amino asit girmesini kolaylaştırır Protein sentezini RNA yapımını artırırken, prote-in ve amino asit yıkımını azaltır
Hipofizin hiç salgı yapmaması normal oranlarda fakat gelişim geriliği gösteren cücelik haline sebep olur Büyüme döneminde büyüme hormonunun fazla salgılanması ise akromegali denen duruma yol açar
Antidiüretik hormon
Arka hipofiz salgılarındandır Hücre dışı sıvısının sodyum iyonu konsantrasyonunun ve ozmotik basıncının düzenlenmesinde rol oynar Eğer amidiüretik hormon salgılanması azalırsa diabetes insipidus denilen durum meydana gelir Vücut, dansitesi düşük idrar çıkarır Günlük idrar 12-15 litreyi bulur Bu hastalar çok çabuk olarak su kaybedebilirler
Oksitosin Hormonu
Gebe kadının rahminin kasılmasını sağlayan, süt salgılanmasını kolaylaştıran hormon-dur
Tiroid hormonu
Boynun hemen önünde H harfi biçiminde bir salgı bezinin salgıladığı tiroid hormonu vü-cuttaki metabolik olaylarda çok etkilidir Tiroksin denilen tiroid hormon bünyesinde iyot vardır Protein sentezini arttırır Hücre enzim sistemini uyarır Mitokondri etkinliği artar Kemik büyümesinden, karbohhidrat metabolizmasına kadar bir çok büyüme ve gelişme ola-yı tiroid salgısından etkilenmektedir
Guatr
Tiroid hormon salgılanma bozuklukları bezin sürekli uyarılmasına bağlı olarak tiroid be-zinin büyümesine neden olur Bu büyümeye guatr denmektedir Tiroit hormonunun fazla salgılamasına hipertiroidi, az salgılamasına hipotiroidi denir Tiroid hormon eksikliğinin ileri şekilleri miksödem adını alır Çocuklukta tiroidhormon yetersizliği tiroid cüceliğine neden olur
|
|
|