10-21-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Mitoz Bölünme Eşeysiz Üreme
Mitoz bölünme eşeysiz üreme
Bakteriler, amip, öglena (kamçılı hayvan), paramezyum (terliksi hayvan) gibi bir hücrelilerle çok hücrelilerin vücut hücrelerinde ve üreme ana hücrelerinde görülür
Mitoz bölünme sonucunda;
•Aynı genetik yapıda (kromozom sayısı ve yapısı değişmemiş) iki hücre oluşur
•Kalıtsal karakterler ana hücrenin aynısıdır
•Sinir hücresi, alyuvar, retina hücrelerinde, üreme hücrelerinde mitoz bölünme görülmez
İNTERFAZ : Mitoz bölünme değişik safhalarda incelenir Mitoz ile oluşan hücreler yeni bir mitoz bölünmeye kadar bir hazırlık aşaması geçirir Bu evreye İNTERFAZ denir
•İnterfazda;
•ATP, DNA, RNA ve protein üretimi hızlanır
•Bu aşamanın en önemli olayı kromatin iplik (DNA ve proteinden oluşur) ve sentroiller kendini eşleyerek iki katına çıkar
Mitoz iki aşamadır
1 Çekirdek bölünmesi
2 Stoplazma bölünmesi
1 ÇEKİRDEK BÖLÜNMESİ:Çekirdek bölünmesi 4 aşamada gerçekleşir
1 Profaz
2 Anafaz
3 Metafaz
4 Telofaz
1 PROFAZ:
•Kromatin iplikler helezon şeklinde kıvrılıp, kısalarak ve kalınlaşır böylece kromozomları oluşturur
•İnterfazda kromatin iplik kendini eşlediğinden kromozomlar birbirinin aynısı iki parçadan oluşur Bu parçalara KARDEŞ KROMATİT adı verilir Kromatitler birbirlerine sentromerlerle bağlıdır
•İnterfazda oluşan sentroiller hücrenin iki kutbuna doğru çekilmeye başlar Oluşan iğ ipliklerinin sentroillere bağlı olduğu görülür
•Profazın sonuna doğru çekirdekçik ve çekirdek zarı erimeye başlar
2 METAFAZ:
•Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak hücrenin ortasında toplanırlar
•Kardeş kromatitler arasındaki sentromerler kopar Böylece her bir kromozom
iki kromatite ayrılır
Kromozomların en belirgin olduğu safhadır Kromozom sayısı bu safhada tespit edilir
3 ANAFAZ:
•Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak iğ iplikleri üzerinde hareket ederek zıt kutuplara çekilir Anafaz sonucunda kardeş iki kromatit zıt iki kutba ulaşmış olur
4 TELOFAZ:
•İğ iplikleri kaybolur
•Kromozomlar tekrar açılarak kromatin ipliklere dönüşür
•Çekirdekçik ve çekirdek zarı yeniden oluşur Böylece birbirinin aynı özelliklere sahip 2n kromozomlu iki çekirdek oluşur
Telofazda olan olaylar profazın tersidir
2 STOPLAZMA BÖLÜNMESİ:
Çekirdek bölünmesinden sonra stoplazma bölünmesi gerçekleşir
Stoplazma bölünmesi bitki hücresinde farklı hayvan hücresinde farklı olur
Hayvan hücresinde stoplazma bölünmesi hücrenin ortasından boğumlanmasıyla olur
Bitki hücresi kalın bir hücre çeperi ile çevrili olduğundan boğumlanma olmaz Hücrenin ortasında ARA LAMEL denen bir tabaka gelişerek stoplazmanın ikiye bölünmesi sağlanır
MAYOZ BÖLÜNME
•Mayoz bölünme eşeyli üreyen canlıların eşey (üreme ) hücrelerinde görülür
•Mayoz bölünme sonunda dört yeni hücre oluşur
•Oluşan yeni hücrelerin kromozom yapıları birbirinden farklıdır
•Mayoz bölünme ile kromozom sayısı yarıya iner
•Mayoz bölünme ile diploit (2n kromozomlu) hücreden haploid (monoploid, n kromozomlu) hücreler oluşur
•Dişi bireyde mayoz bölünme ile yumurta hücreleri, erkek bireyde sperm hücreleri oluşur
Mayoz bölünme iki aşamada gerçekleşir 1)Mayoz-I 2)Mayoz-II

|
|
|