Samsun - Trabzon - Erzurum Turu

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

St

Elefterios Kilisesi (Hüsnü Köktuğ Cami) (Merkez)

Trabzon Çömlekçi Mahallesi’ndeki bu kilisenin XV

yüzyılda Cenevizliler tarafından yapıldığı sanılmaktadır

Üç nefli bazilika görünümündeki yapının, fil ayakları ve sütunlar ile desteklenen üst örtüsü tonozludur

Trabzon’un fethinden sonra, bir süre kilise olarak kullanılmış, 1923’de kendi haline terk edilmiştir

Bundan sonra özel kişilerce depo yapılmış, 1953’de de Hüsnü Köktuğ isimli şahıs tarafından camiye dönüştürülmüştür

Santa Maria Kilisesi (Merkez)

Bu kilise, Sultan Abdülmecit’in fermanıyla Trabzon bölgesine gelen yabancıların ibadeti için 1869–1874 yıllarında yapılmıştır

Barok üslupta, bazilika plânında üç nefli bir yapıdır

Bezeme yönünden son derece zengindir

Özellikle 1874’de Tentula Giongiacomo’nun yapmış olduğu kutsal tasvir sahnesi görülmeye değer güzelliktedir

Bunun yanı sıra kilisenin kuzey-batı ve güney duvarlarında St

Andiev, ziyaretçi St

Peter ve St

Eugenius’a ait resimler ilginç fresko örnekleridir

Çar I

Nikola tarafından Gürcistan’dan kovulan bir grup İtalyan beraberlerinde getirdikleri Meryem tablosunu bu kilisenin mihrabına asmışlardır

Ortodoks Rumlarının yapımını engellemeye çalıştıkları bu kilise Trabzon’da ibadet edilen tek kilisedir

Santa Kiliseler Topluluğu

Buraya ulaşım Maçka-Sumela veya Asun-Yanbolu deresini izleyen Sincan-Mesahor yolundan sağlanabilmektedir

Trabzon’a uzaklığı 60–70 km

olan Santa’da yerleşimin ilk defa ne zaman başladığı kesinlik kazanamamıştır

Orta Çağda bir Rum sığınağı olduğu sanılan yörede XVII

-XVIII

yüzyıllarda büyük nüfuz artışı olmuştur

XIX

yüzyılda Santa büyük bir gelişim göstermiş, Rodopolis Başpiskoposunun yardımıyla 1863’te burada bir okul açılmıştır

Bunu biri kız öğrencilere ait olmak üzere yedi okul daha izlemiştir

Öte yandan bölgede, Zurnacil, Piştofli, İşhanlı, Binatlı, Çingallı, Goballi, Terzili gibi yerlere dağılmış, irili ufaklı bir takım kiliseler vardır

Terzili’de St

Sheodor, Binatlı’da İlyas Peygamber, İşhanlı’da St

Kiryaki, Piştoflu’da St

Christopher, Çokallı’da Çakallı Kilisesi ile Çingalı’da St

Konstantinos ve St

Petros kiliseleri bunların belli başlılarıdır

Büyük bir olasılıkla 1860–1870 yıllarında yapılan bu kiliselerin hemen hepsi üç apsidli, üç nefli bazilika plânında olup, üst örtülerde beşik tonoz sistemleri uygulanmıştır

Bunlar pencere çerçeveleri, kabartma haçlı kapıları ve çan kuleleri ile ilginç görünümlere sahiptirler

Panaghia Chrysokephaios Virgin (Altın Başlı Meryem) Kilisesi (Merkez)
(Fatih Cami-Orta Hisar Cami)

Büyük bir olasılıkla Roma İmparatoru Konstantin’in (MS

325–364) yeğeni Hannibalianos tarafından Roma dönemine ait bir mabedin bulunduğu yere yaptırılmıştır

Komnenosların katedrali olarak nitelenen ve Hz

Meryem’e ithaf edilen kiliseye buradaki bir ikonanın halesi altın olduğundan altın başlı ismi yakıştırılmıştır

XVII

yüzyıla gelinceye kadar Trabzon’la ilgili kaynaklarda bu kiliseden söz edilmemiştir

üzerine de bir top güllesi asılır

10-21-2012	#5
Prof. Dr. Sinsi	Samsun - Trabzon - Erzurum Turu StElefterios Kilisesi (Hüsnü Köktuğ Cami) (Merkez) Trabzon Çömlekçi Mahallesi’ndeki bu kilisenin XVyüzyılda Cenevizliler tarafından yapıldığı sanılmaktadır Üç nefli bazilika görünümündeki yapının, fil ayakları ve sütunlar ile desteklenen üst örtüsü tonozludur Trabzon’un fethinden sonra, bir süre kilise olarak kullanılmış, 1923’de kendi haline terk edilmiştir Bundan sonra özel kişilerce depo yapılmış, 1953’de de Hüsnü Köktuğ isimli şahıs tarafından camiye dönüştürülmüştür Santa Maria Kilisesi (Merkez) Bu kilise, Sultan Abdülmecit’in fermanıyla Trabzon bölgesine gelen yabancıların ibadeti için 1869–1874 yıllarında yapılmıştır Barok üslupta, bazilika plânında üç nefli bir yapıdır Bezeme yönünden son derece zengindir Özellikle 1874’de Tentula Giongiacomo’nun yapmış olduğu kutsal tasvir sahnesi görülmeye değer güzelliktedir Bunun yanı sıra kilisenin kuzey-batı ve güney duvarlarında StAndiev, ziyaretçi StPeter ve StEugenius’a ait resimler ilginç fresko örnekleridir Çar INikola tarafından Gürcistan’dan kovulan bir grup İtalyan beraberlerinde getirdikleri Meryem tablosunu bu kilisenin mihrabına asmışlardır Ortodoks Rumlarının yapımını engellemeye çalıştıkları bu kilise Trabzon’da ibadet edilen tek kilisedir Santa Kiliseler Topluluğu Buraya ulaşım Maçka-Sumela veya Asun-Yanbolu deresini izleyen Sincan-Mesahor yolundan sağlanabilmektedir Trabzon’a uzaklığı 60–70 km olan Santa’da yerleşimin ilk defa ne zaman başladığı kesinlik kazanamamıştır Orta Çağda bir Rum sığınağı olduğu sanılan yörede XVII-XVIII yüzyıllarda büyük nüfuz artışı olmuştur XIX yüzyılda Santa büyük bir gelişim göstermiş, Rodopolis Başpiskoposunun yardımıyla 1863’te burada bir okul açılmıştır Bunu biri kız öğrencilere ait olmak üzere yedi okul daha izlemiştir Öte yandan bölgede, Zurnacil, Piştofli, İşhanlı, Binatlı, Çingallı, Goballi, Terzili gibi yerlere dağılmış, irili ufaklı bir takım kiliseler vardır Terzili’de StSheodor, Binatlı’da İlyas Peygamber, İşhanlı’da StKiryaki, Piştoflu’da StChristopher, Çokallı’da Çakallı Kilisesi ile Çingalı’da StKonstantinos ve StPetros kiliseleri bunların belli başlılarıdır Büyük bir olasılıkla 1860–1870 yıllarında yapılan bu kiliselerin hemen hepsi üç apsidli, üç nefli bazilika plânında olup, üst örtülerde beşik tonoz sistemleri uygulanmıştır Bunlar pencere çerçeveleri, kabartma haçlı kapıları ve çan kuleleri ile ilginç görünümlere sahiptirler Panaghia Chrysokephaios Virgin (Altın Başlı Meryem) Kilisesi (Merkez) (Fatih Cami-Orta Hisar Cami) Büyük bir olasılıkla Roma İmparatoru Konstantin’in (MS325–364) yeğeni Hannibalianos tarafından Roma dönemine ait bir mabedin bulunduğu yere yaptırılmıştır Komnenosların katedrali olarak nitelenen ve Hz Meryem’e ithaf edilen kiliseye buradaki bir ikonanın halesi altın olduğundan altın başlı ismi yakıştırılmıştır XVII yüzyıla gelinceye kadar Trabzon’la ilgili kaynaklarda bu kiliseden söz edilmemiştir üzerine de bir top güllesi asılır