Turistik Çekim Gücünü Etkileyen Faktörler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

DAĞ VE KIŞ TURİZMİ

Dağların ilk olarak turizme açılması sportif etkinliklerden dağcılık ve kayak sporu sayesinde olmuştur

Dağlara ulaşım, konaklama, ağırlama ve rehberlik gibi hizmetlerin verilmesi alpinizm olarak adlandırılan turizm çeşidini, dağların kayak sporuna uygun alanlarının konaklama, ağırlama, eğlence tesislerinin yapımıyla kayak merkezine dönüşmesi kış turizmini ortaya çıkarmıştır

Kentlerin yorucu ve sağlıksız yaşama ortamından uzaklaşmak isteyen insanlar için kıyıların artık konaklama tesisleri ve yazlık konutlarla betonlaşması, denizlerin kirlenmesi, sağlıklı yaşama konusunda bilinçlenen insanların güneşin zararlı etkileri yüzünden güneşlenmekten kaçınmaları ve dağların buna seçenek olarak doğal çevre ve sağlıklı ortam sağlaması, turizmde dağlara olan ilgiyi artırmış ve geleneksel olarak yaz mevsiminde yaylacılık faaliyetinde hayvancılık ve tarım için çıkılan yaylalarda verilen turistik hizmetlerle dağlarda yayla turizmi yaygınlaşmaya başlamıştır

Ülkemizde de, kış turizmi hareketlerine katılanların sayısı son yıllarda önemli artışlar göstermiştir

Ülkemiz yüksek ve orta yükseklikte dağlık yöreleri geniş alanlar kaplayan bir ülke görünümündedir

Ülke yüzölçümünün yarıdan fazlasını (%55) dağlık yöreler oluşturur

Türkiye’de genelde batıdan doğuya, güneyden kuzeye doğru gittikçe ve deniz seviyesinden yükseğe çıktıkça kar yağışlı ve karla örtülü günler sayısı artar

Türkiye’de yıl boyu turizm yapılması, turizm çeşitliliğinin artırılması ve personel istihdamının sürekli kılınması için, kıyı yöreleri üzerinde yoğunlaştırılmış bulunan turizm yatırımlarının iç bölgelerdeki iç turizm merkezlerine kaydırılması gerekmektedir

Bu nedenle Türkiye sahip olduğu zengin “Dağ ve Kış Turizmi” potansiyelini değerlendirmek zorundadır

Doğu Anadolu Bölgesi kar yağışları ve karın yerde kalma süresine göre en uzun kış turizmi mevsimine sahiptir

Türkiye’de kış turizmi mevsimi ilk önce Kasım ayında Palandöken ve Sarıkamış’ta açılmakta ve Nisan ayı sonuna göre devam etmektedir

Bazı yıllar kayak mevsimi Mayıs ayını da içine almaktadır

Kış turizminin sayı bakımından ikinci büyük yaygın alanı, Karadeniz bölgesidir

Özellikle Doğu Karadeniz yaylaları kış turizmi için uygundur

Karadeniz Bölgesi, Doğu Anadolu’dan sonra Türkiye’nin bol kar alan diğer bir bölgesidir

Bölgede kış turizmine uygun alanlar Bolu-Kartalkaya Kayak Alanı, Kastamonu-Ilgaz Kayak Alanı, Gümüşhane-Zigana Kayak Alanıdır

İç Anadolu Bölgesi’nde kış turizmi iki büyük kentte (Ankara ve Kayseri) yakın iki dağ üzerindedir

“Erciyes Kayak Merkezi” Kayseri’nin güneyinde kente 25 km uzaklıktadır

“Elmadağ Kayak Alanı” Ankara’nın güneyinde Elmadağ’ın yamaçlarında bulunur

Marmara Bölgesi’nde yüksek dağlar fazla yer kaplamamasına rağmen Türkiye’nin en gelişmiş olan, Bursa’nın güneydoğusundaki “Uludağ Kayak Merkezi” bu bölgededir

Sapanca gölü güneyindeki Kartepe’de yeni bir kayak alanı düzenlenmektedir

Yüzey şekilleri ve iklim açısından Türkiye’nin kış turizmi olanakları incelenirse en uygun ko9şulların Doğu Anadolu Bölgesi’nde olduğu görülür

Mevcut 6 kış turizm alanı, Erzurum, Kars, Ardahan, Erzincan, Bitlis, Bingöl illerinde yer almaktadır

bölgedeki Nurhak, Bitlis, Bingöl, Hakkari, Mercan, Munzur, Karasu-Aras sıradağları ile Büyük Ağrı, Küçük Ağrı, Tendürek, Akdağ, Süphan, Nemrut, Allahuekber dağları gibi tek dağlar kış turizmi için uygun yükselti kuşaklarına sahiptir

Fakat kış turizmine elverişli bu uygun yükselti kuşaklarından az sayıda faydalanılmaktadır

Bölgede verilen hizmetler bakımından en gelişmiş olan kayak merkezi Erzurum’un güneyinde kente 4 km uzaklıkta bulunan “Palandöken Kayak Merkezi”dir

Diğer kış turizm alanları Kars’a 60 km, Erzurum’a 150 km uzaklıkta bulunan “Sarıkamış Kayak Alanı”, Erzincan’a 43 km uzaklıktaki “Akbulut Kayak Alanı”, Bingöl’ün 20 km batısındaki “Yolçatı Kayak Alanı”dır

Fakat siyasi nedenlerle 6 yıldır faal değildir

“Bitlis Kayak Alanı”, Bitlis kentinin batısında Altınkalbur dağının kuzey yamaçları üzerinde yer almaktadır

Ağrı’nın 18 km güneybatısındaki “Bubi Dağı Kayak Alanı” siyasi nedenlerle 1994 yılından itibaren faal değildir

Akdeniz Bölgesi dağlık bir bölge olmasına rağmen, bulunduğu enleme göre iklimin daha sıcak olduğundan kış turizminde daha kısa bir mevsime sahiptir

Bu nedenle kayak alanları yaygın değildir

Bölgenin en önemli kayak alanı “Antalya-Saklıkent Kayak Alanı”dır

Ege Bölgesi’in Ege bölümünde dağların denize dik uzanması ve aralarında aynı doğrultuda vadilerin yer alması nedeniyle bu vadiler boyunca kısımlara sokulan nemli hava nedeniyle kar uzun süre yerde kalmaz

Ancak sıcaklığın düşük olduğu günlerde nemin bir kısmı kar şeklinde dağlık alanlara düşer

Ege Bölgesi’nde Bozdağların kuzeye bakan yamaçları, Büyük Çavdar, Küçük Çavdar ve Gürdoğan yaylaları kış turizmi açısından uygundur

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Karacadağ batısındaki kayak alanında bol kar alan yıllarda Ocak-Şubat aylarında kayak yapılabilmektedir

10-21-2012	#6
Prof. Dr. Sinsi	Turistik Çekim Gücünü Etkileyen Faktörler DAĞ VE KIŞ TURİZMİ Dağların ilk olarak turizme açılması sportif etkinliklerden dağcılık ve kayak sporu sayesinde olmuştur Dağlara ulaşım, konaklama, ağırlama ve rehberlik gibi hizmetlerin verilmesi alpinizm olarak adlandırılan turizm çeşidini, dağların kayak sporuna uygun alanlarının konaklama, ağırlama, eğlence tesislerinin yapımıyla kayak merkezine dönüşmesi kış turizmini ortaya çıkarmıştır Kentlerin yorucu ve sağlıksız yaşama ortamından uzaklaşmak isteyen insanlar için kıyıların artık konaklama tesisleri ve yazlık konutlarla betonlaşması, denizlerin kirlenmesi, sağlıklı yaşama konusunda bilinçlenen insanların güneşin zararlı etkileri yüzünden güneşlenmekten kaçınmaları ve dağların buna seçenek olarak doğal çevre ve sağlıklı ortam sağlaması, turizmde dağlara olan ilgiyi artırmış ve geleneksel olarak yaz mevsiminde yaylacılık faaliyetinde hayvancılık ve tarım için çıkılan yaylalarda verilen turistik hizmetlerle dağlarda yayla turizmi yaygınlaşmaya başlamıştır Ülkemizde de, kış turizmi hareketlerine katılanların sayısı son yıllarda önemli artışlar göstermiştir Ülkemiz yüksek ve orta yükseklikte dağlık yöreleri geniş alanlar kaplayan bir ülke görünümündedir Ülke yüzölçümünün yarıdan fazlasını (%55) dağlık yöreler oluşturur Türkiye’de genelde batıdan doğuya, güneyden kuzeye doğru gittikçe ve deniz seviyesinden yükseğe çıktıkça kar yağışlı ve karla örtülü günler sayısı artar Türkiye’de yıl boyu turizm yapılması, turizm çeşitliliğinin artırılması ve personel istihdamının sürekli kılınması için, kıyı yöreleri üzerinde yoğunlaştırılmış bulunan turizm yatırımlarının iç bölgelerdeki iç turizm merkezlerine kaydırılması gerekmektedir Bu nedenle Türkiye sahip olduğu zengin “Dağ ve Kış Turizmi” potansiyelini değerlendirmek zorundadır Doğu Anadolu Bölgesi kar yağışları ve karın yerde kalma süresine göre en uzun kış turizmi mevsimine sahiptir Türkiye’de kış turizmi mevsimi ilk önce Kasım ayında Palandöken ve Sarıkamış’ta açılmakta ve Nisan ayı sonuna göre devam etmektedir Bazı yıllar kayak mevsimi Mayıs ayını da içine almaktadır Kış turizminin sayı bakımından ikinci büyük yaygın alanı, Karadeniz bölgesidir Özellikle Doğu Karadeniz yaylaları kış turizmi için uygundur Karadeniz Bölgesi, Doğu Anadolu’dan sonra Türkiye’nin bol kar alan diğer bir bölgesidir Bölgede kış turizmine uygun alanlar Bolu-Kartalkaya Kayak Alanı, Kastamonu-Ilgaz Kayak Alanı, Gümüşhane-Zigana Kayak Alanıdır İç Anadolu Bölgesi’nde kış turizmi iki büyük kentte (Ankara ve Kayseri) yakın iki dağ üzerindedir “Erciyes Kayak Merkezi” Kayseri’nin güneyinde kente 25 km uzaklıktadır “Elmadağ Kayak Alanı” Ankara’nın güneyinde Elmadağ’ın yamaçlarında bulunur Marmara Bölgesi’nde yüksek dağlar fazla yer kaplamamasına rağmen Türkiye’nin en gelişmiş olan, Bursa’nın güneydoğusundaki “Uludağ Kayak Merkezi” bu bölgededir Sapanca gölü güneyindeki Kartepe’de yeni bir kayak alanı düzenlenmektedir Yüzey şekilleri ve iklim açısından Türkiye’nin kış turizmi olanakları incelenirse en uygun ko9şulların Doğu Anadolu Bölgesi’nde olduğu görülür Mevcut 6 kış turizm alanı, Erzurum, Kars, Ardahan, Erzincan, Bitlis, Bingöl illerinde yer almaktadır bölgedeki Nurhak, Bitlis, Bingöl, Hakkari, Mercan, Munzur, Karasu-Aras sıradağları ile Büyük Ağrı, Küçük Ağrı, Tendürek, Akdağ, Süphan, Nemrut, Allahuekber dağları gibi tek dağlar kış turizmi için uygun yükselti kuşaklarına sahiptir Fakat kış turizmine elverişli bu uygun yükselti kuşaklarından az sayıda faydalanılmaktadır Bölgede verilen hizmetler bakımından en gelişmiş olan kayak merkezi Erzurum’un güneyinde kente 4 km uzaklıkta bulunan “Palandöken Kayak Merkezi”dir Diğer kış turizm alanları Kars’a 60 km, Erzurum’a 150 km uzaklıkta bulunan “Sarıkamış Kayak Alanı”, Erzincan’a 43 km uzaklıktaki “Akbulut Kayak Alanı”, Bingöl’ün 20 km batısındaki “Yolçatı Kayak Alanı”dır Fakat siyasi nedenlerle 6 yıldır faal değildir “Bitlis Kayak Alanı”, Bitlis kentinin batısında Altınkalbur dağının kuzey yamaçları üzerinde yer almaktadır Ağrı’nın 18 km güneybatısındaki “Bubi Dağı Kayak Alanı” siyasi nedenlerle 1994 yılından itibaren faal değildir Akdeniz Bölgesi dağlık bir bölge olmasına rağmen, bulunduğu enleme göre iklimin daha sıcak olduğundan kış turizminde daha kısa bir mevsime sahiptir Bu nedenle kayak alanları yaygın değildir Bölgenin en önemli kayak alanı “Antalya-Saklıkent Kayak Alanı”dır Ege Bölgesi’in Ege bölümünde dağların denize dik uzanması ve aralarında aynı doğrultuda vadilerin yer alması nedeniyle bu vadiler boyunca kısımlara sokulan nemli hava nedeniyle kar uzun süre yerde kalmaz Ancak sıcaklığın düşük olduğu günlerde nemin bir kısmı kar şeklinde dağlık alanlara düşer Ege Bölgesi’nde Bozdağların kuzeye bakan yamaçları, Büyük Çavdar, Küçük Çavdar ve Gürdoğan yaylaları kış turizmi açısından uygundur Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Karacadağ batısındaki kayak alanında bol kar alan yıllarda Ocak-Şubat aylarında kayak yapılabilmektedir