Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

turizm sektörünün türkiye ekonomisi içindeki yeri ve önemi

Uluslararas

ı turizmin sürekli ve kesintisiz artışı, gelişen birçok ülkenin

devamlı büyüyen bu endüstriye ilgi duymasına neden olmuştur

Türkiye gibi

gelişen bir ülkenin pazar payı almak üzere uluslararası turizm endüstrisine

ilgi duymasının nedenleri ise kısaca şöyle belirtilebilir (Manisalı-

Yarcan,1987:9):

•

Turizm talebi her geçen gün hızla artmaktadır

•

Turizm döviz darboğazı sorunlarına çözüm getirebilmektedir

•

Turizm endüstrisinin gelişme maliyetleri düşük olabilmektedir

•

Turizm ekonomik kısıtlamalardan, tarife ve kotalardan daha az

etkilenmektedir

Türk ekonomisinin genel trendi hem hizmet ve hem de sanayi

sektörlerinde üretimin ve talebin genişlemesi yönündedir

Bu nedenle

turizm, ekonominin genel trendine uygun olarak gelişmektedir

Türkiye’nin

geleneksel tarım ve sanayi ürünleri ihracatından, gerekli döviz gereksinimini

bütünüyle kapatacak bir gelişme beklemek, kısa ve orta vadede gerçekleşmesi

zor bir olasılıktır

İşçi dövizleri ve dış finansman girdileri ise her zaman

istenen boyutlara ulaşamamaktadır

Bundan dolayı dış aktif turizmin, Türkiye

için önemli döviz girdisi sağlayabileceği görülmektedir

Çünkü turizmde bir

ülkenin mal ve hizmetlerini müşterinin ülkesine kadar göndermek

zorunluluğu yoktur

Böylelikle, ihracı mümkün olmayan servet ve hizmetler

bir döviz kaynağı haline getirilebilmektedir

Bir ba

şka önemli olgu da, Türkiye’de hızlı nüfus artışı karşısında fazla

işgücünün massedilememesidir

Bu durum, bir yandan çarpık sanayileşmeye,

öte yandan tarım kesiminde gizli işsizliğe yol açmaktadır

Kırsal alanlardan

kentlere olan göç sosyo-ekonomik sorunlara neden olmaktadır

Bu nedenle

turizm, işsizlik sorununu çözmede de önemli bir rol oynamaktadır

Ayrıca

turizmin Türk ekonomisi içinde artan etkinliğinin bir sonucu olarak özellikle

1980’li yıllardan sonra yabancı turist sayılarında, turizm gelirlerinde ve turist

başına yapılan harcamalarda bir artış gözlenmektedir ( Bkz

Tablo: 2 )

1980 yılında Türkiye’ye gelen turist sayısı 1

288

060 bin kişi iken bu sayı

1996 yakla

şık sekiz kat artarak 8

614

085 bin kişiye ulaşmış, 1997 yılında

%11

1 artarak 9

689

004 bin kişi olmuştur

2000 yılında da bir önceki yıla

göre %45 artarak 10

428

153 bin kişiye ulaşmış ve 2001 yılında ise

11

618

969 kişi olmuştur

1980 yılında elde edilen turizm geliri 326

654 bin

Dolar iken 1997 yılında yaklaşık 22 kat artarak 8

088

549 Dolar olmuş, 1998

yılında %3

5 azalarak 7

808

940 Dolara gerilemiş ve 2000 yılında da bir

önceki yıla göre %46

7 artarak 7

636

000 Dolara yükselmiştir

(www

Aynı şekilde, 1980 yılında 253

6 Dolar olan

turist başına harcama, 2001 yılında 717

5 Dolara ulaşmıştır

1980 yılından

günümüze kadar, hem ülkeye gelen turist sayısında hem de turizm

söz konusudur

Bunun nedeni, ülkede son y

ıllarda yaşanan terör olgusunun

belirgin bir rol oynaması, yaşanan deprem felaketi, dünya ülkelerinde

kapitalizmin durgunluk sürecinde bulunması, İspanya, Yunanistan, Portekiz

gibi ülkelerin fiyatlarda önemli oranda dampinge gitmesi ve Türkiye’nin

sezonluk turizm anlayışından 12 ay turizm stratejisi anlayışına geçememesi

etkin bir rol oynamıştır

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Turizm Sektörünün Türkiye Ekonomisi İçindeki Yeri Ve Önemi turizm sektörünün türkiye ekonomisi içindeki yeri ve önemi Uluslararas ı turizmin sürekli ve kesintisiz artışı, gelişen birçok ülkenin devamlı büyüyen bu endüstriye ilgi duymasına neden olmuştur Türkiye gibi gelişen bir ülkenin pazar payı almak üzere uluslararası turizm endüstrisine ilgi duymasının nedenleri ise kısaca şöyle belirtilebilir (Manisalı- Yarcan,1987:9): • Turizm talebi her geçen gün hızla artmaktadır • Turizm döviz darboğazı sorunlarına çözüm getirebilmektedir • Turizm endüstrisinin gelişme maliyetleri düşük olabilmektedir • Turizm ekonomik kısıtlamalardan, tarife ve kotalardan daha az etkilenmektedir Türk ekonomisinin genel trendi hem hizmet ve hem de sanayi sektörlerinde üretimin ve talebin genişlemesi yönündedir Bu nedenle turizm, ekonominin genel trendine uygun olarak gelişmektedir Türkiye’nin geleneksel tarım ve sanayi ürünleri ihracatından, gerekli döviz gereksinimini bütünüyle kapatacak bir gelişme beklemek, kısa ve orta vadede gerçekleşmesi zor bir olasılıktır İşçi dövizleri ve dış finansman girdileri ise her zaman istenen boyutlara ulaşamamaktadır Bundan dolayı dış aktif turizmin, Türkiye için önemli döviz girdisi sağlayabileceği görülmektedir Çünkü turizmde bir ülkenin mal ve hizmetlerini müşterinin ülkesine kadar göndermek zorunluluğu yoktur Böylelikle, ihracı mümkün olmayan servet ve hizmetler bir döviz kaynağı haline getirilebilmektedir Bir ba şka önemli olgu da, Türkiye’de hızlı nüfus artışı karşısında fazla işgücünün massedilememesidir Bu durum, bir yandan çarpık sanayileşmeye, öte yandan tarım kesiminde gizli işsizliğe yol açmaktadır Kırsal alanlardan kentlere olan göç sosyo-ekonomik sorunlara neden olmaktadır Bu nedenle turizm, işsizlik sorununu çözmede de önemli bir rol oynamaktadır Ayrıca turizmin Türk ekonomisi içinde artan etkinliğinin bir sonucu olarak özellikle 1980’li yıllardan sonra yabancı turist sayılarında, turizm gelirlerinde ve turist başına yapılan harcamalarda bir artış gözlenmektedir ( BkzTablo: 2 ) 1980 yılında Türkiye’ye gelen turist sayısı 1288060 bin kişi iken bu sayı 1996 yakla şık sekiz kat artarak 8614085 bin kişiye ulaşmış, 1997 yılında %111 artarak 9689004 bin kişi olmuştur 2000 yılında da bir önceki yıla göre %45 artarak 10428153 bin kişiye ulaşmış ve 2001 yılında ise 11618969 kişi olmuştur 1980 yılında elde edilen turizm geliri 326654 bin Dolar iken 1997 yılında yaklaşık 22 kat artarak 8088549 Dolar olmuş, 1998 yılında %35 azalarak 7808940 Dolara gerilemiş ve 2000 yılında da bir önceki yıla göre %467 artarak 7636000 Dolara yükselmiştir (wwwturizmgovtr02032003) Aynı şekilde, 1980 yılında 2536 Dolar olan turist başına harcama, 2001 yılında 7175 Dolara ulaşmıştır 1980 yılından günümüze kadar, hem ülkeye gelen turist sayısında hem de turizm söz konusudur Bunun nedeni, ülkede son y ıllarda yaşanan terör olgusunun belirgin bir rol oynaması, yaşanan deprem felaketi, dünya ülkelerinde kapitalizmin durgunluk sürecinde bulunması, İspanya, Yunanistan, Portekiz gibi ülkelerin fiyatlarda önemli oranda dampinge gitmesi ve Türkiye’nin sezonluk turizm anlayışından 12 ay turizm stratejisi anlayışına geçememesi etkin bir rol oynamıştır