Ürtiker Ve Anjiyoödem Klinik Özellikler Anjiyoödem Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Ürtiker ve Anjiyoödem Klinik Özellikler Anjiyoödem Nedir

Ürtiker ve Anjiyoödem

Yaygın görülen bu hastalıklar deride mast hücrelerinden histamin salgı-lanmasından kaynaklanır

Klinik Özellikler, Anjiyoödem Nedir

Ürtiker (Isırgan otu Latince'de Urtica olarak bilinir) çok yaygındır ve ha-yatı boyunca en az bir kere ürtiker atağı geçirmeyen çok az kişi vardır

Ürtiker lezyonları birkaç dakikada ortaya çıkan ve genellikle 6-24 saatte sonlanan, farklı çaplarda kaşıntılı, kırmızı papüller ve plaklar şeklinde görü-lür

İlginç polisiklik, halka ve coğrafi şekiller oluşturabilirler

Ürtiker'in önemli bir özelliği geçici olmasıdır, ama bazen ürtiker lez-yonları günlerce kalır ve kahverengimsi bir iz bırakır

Bu ürtiker tipi, kü-çük kan damarlarının tutulumuna bağlıdır ve ürtikeryal vaskülit olarak bi-linir

Ürtiker'li birçok kişide ve ürtikeri olmayanların bazılarında deri sırtın-da anahtar gibi bir nesneyle çizgi çizildikten sonra sırasıyla beyazlama, kızarma ve en sonunda iz görülür

Normal 'üçlü cevabın' abartılı bir for-mu olan bu fenomen kaşıntı yapar ve dermografizm olarak bilinir

Anjiyoödemde, lezyonlar ürtikerdekilerinden daha derin olup, şişlikler daha yaygındır

Anjiyoödem ürtikerle beraber bulunabilir ve-ya tek başına çıkabilir

Yüz ve orofarenks dokuları bazen anjiyoödemden etkilenir

Yutma ile nefes almayı zorlaştırarak hayatı tehdit eden durumla-ra neden olabilir

Ürtiker ve anjiyoödem birkaç gün veya birkaç yıl sürebilir

Bu hastalı-ğın yaygın bir formu ise seri ataklar şeklinde tekrarlar

Kronik ürtiker ola-rak bilinen bu sık görülen hastalıkta, çoğu zaman bir neden bulunamaz ve hastanın normal yaşantısını çok olumsuz etkiler

Bazı Ürtiker Nedenleri

Ekzojen antijenlere karşı duyarlılık

Yiyecekler, örn; balık, büyük karides, yengeç, süt, vs

İlaçlar, örn; penisilin

Farmakolojik provokasyon

Aspirin, analjezikler

Sistemik hastalıklar

Lupus eritematozus

Henoch-Schönlein purpurası

Otoimmünite

"Fiziksel' sebepler

Kolinerjik ürtiker

Yüksek bası (dermografizm)

Sürekli bası

Soğuk

Güneş ışığına (solar) maruz kalma

Ürtiker ve anjiyoödemin esas sebebi mast hücre granüllerinden histamin salınımıdır ve bunu yapabilen çok sayıda uyaran olabilir

Birçoğu immünolojiktir, bazıları tamamen farmakolojik ve diğerleri ise fizikseldir

Ürti-ker lezyonların oluşumunda tip I immünolojik reaksiyonlar rol oynar

Bazı hastalarda ürtikerin ne-den(ler)i bulunabilir ama çoğunda bir sır olarak kalır

Son yıllarda bazı hastaların mast hücrelerindeki reseptörlere karşı antikor taşıdıkları tespit edilmiştir

Fiziksel Ürtikerler

Soğuk ürtikeri

Soğuğa maruz kalındıktan sonra el, yüz veya herhangi bir yerde ürtiker-yal şişmeler görülür

Bu durum ailesel bir formdur

Bası ürtikeri

Deri üzerinde belli bir zaman (birkaç saat) bası uygulandıktan sonra, ör-neğin kemerler, sıkı giysiler veya çorapların kullanılması sonucu ürtiker-yal lezyonlar görülür

Dermografizm

Anahtar gibi sert bir cisimle deri üzerinde bir çizgi çizildiğinde, ürtiker hastalarının çoğunda kolayca iz oluşur

Solar ürtiker

Güneşte birkaç dakika kalarak deride ürtikeryal lezyonlar gelişir

Birçok dalga boyu sorumlu olabilir

Kolinerjik Ürtiker

Antreman veya sıcak banyolar gibi post-gangliyonik kolinerjik inervasyonlu ter bezlerininden ter salınımını uyaran etkenler, irritan küçük ürti-ker noktaları oluşturur

Yaygın görülen bu hastalık, herhangi bir fiziksel aktiviteyi engellemesinden dolayı çok sıkıntı verici olur

İlaçlara Bağlı Ürtiker

Penisiline karşı oluşan aşırı duyarlılık ürtikerin yaygın bir sebebidir

Atak-lar hayatı tehdit eden akut anaflaktik şoktan, küçük ürtiker papüllere kadar değişir

Analjezik ilaçlar direkt histamin salınımını uyararak ürtikere neden olabilir

Ürtikerli hastaların yaklaşık üçte birinde aspirin ile lezyonların geliştiği bilinmektedir

Fakat bu durumun histaminin tamamen farmakolojik uyarılması sonucunda mı geliştiği, yoksa prostanoid -bolizmasının rol oynadığı veya aşırı duyarlılık reaksiyonu olduğu belli de-ğildir

Sokmaklar ve Isırıklar

Isırgan otu, deniz anası ve bazı böcek sokmaları, deri temasının olduğu yerde histamin salınımını uyarır ve ağrılı lokal reaksiyonlara neden olur

Ürtiker aynı zamanda lupus eritematozus, amiloidoz veya dermatit herpetiformis ve allerjik vaskülit gibi sistemik hastalıklara da bağlı olabilir

Ürtiker Tedavisi

Bu hastalığın semptomlarını tedavi etmede H1 reseptör blokerleri gibi antihistaminikler çok etkilidir

İlk önce bu ilaçlardan bazılarını çok iyi tanı-mak, sonra bulunan tüm antihistaminikleri öğrenmek gereklidir

Prometazin ve difenhidramin gibi "eski" antihistaminikler çok etkilidir

Ancak sedatif etkilerinden dolayı araba veya makine kullanımına engel olur

Fek-sofenadin, astemizol, setrizin ve loratidin gibi yeni antihistaminikler etki-li olup, sedatif etkileri daha azdır

Bazı hastalarda verilen Hl antagonist-lerin yanı sıra simetidin gibi bir H2 antagonistleri eklenince tedavi daha etkili olur

Akut ağır ürtiker ve anjiyoödem olguları oral kortikosteroidleri gerek-tirebilir

Hayati tehlikenin olduğu durumlarda intravenöz hidrokortizon verilmelidir

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Ürtiker Ve Anjiyoödem Klinik Özellikler Anjiyoödem Nedir Ürtiker ve Anjiyoödem Klinik Özellikler Anjiyoödem Nedir Ürtiker ve Anjiyoödem Yaygın görülen bu hastalıklar deride mast hücrelerinden histamin salgı-lanmasından kaynaklanır Klinik Özellikler, Anjiyoödem Nedir Ürtiker (Isırgan otu Latince'de Urtica olarak bilinir) çok yaygındır ve ha-yatı boyunca en az bir kere ürtiker atağı geçirmeyen çok az kişi vardır Ürtiker lezyonları birkaç dakikada ortaya çıkan ve genellikle 6-24 saatte sonlanan, farklı çaplarda kaşıntılı, kırmızı papüller ve plaklar şeklinde görü-lür İlginç polisiklik, halka ve coğrafi şekiller oluşturabilirler Ürtiker'in önemli bir özelliği geçici olmasıdır, ama bazen ürtiker lez-yonları günlerce kalır ve kahverengimsi bir iz bırakır Bu ürtiker tipi, kü-çük kan damarlarının tutulumuna bağlıdır ve ürtikeryal vaskülit olarak bi-linir Ürtiker'li birçok kişide ve ürtikeri olmayanların bazılarında deri sırtın-da anahtar gibi bir nesneyle çizgi çizildikten sonra sırasıyla beyazlama, kızarma ve en sonunda iz görülür Normal 'üçlü cevabın' abartılı bir for-mu olan bu fenomen kaşıntı yapar ve dermografizm olarak bilinir Anjiyoödemde, lezyonlar ürtikerdekilerinden daha derin olup, şişlikler daha yaygındır Anjiyoödem ürtikerle beraber bulunabilir ve-ya tek başına çıkabilir Yüz ve orofarenks dokuları bazen anjiyoödemden etkilenir Yutma ile nefes almayı zorlaştırarak hayatı tehdit eden durumla-ra neden olabilir Ürtiker ve anjiyoödem birkaç gün veya birkaç yıl sürebilir Bu hastalı-ğın yaygın bir formu ise seri ataklar şeklinde tekrarlar Kronik ürtiker ola-rak bilinen bu sık görülen hastalıkta, çoğu zaman bir neden bulunamaz ve hastanın normal yaşantısını çok olumsuz etkiler Bazı Ürtiker Nedenleri Ekzojen antijenlere karşı duyarlılık Yiyecekler, örn; balık, büyük karides, yengeç, süt, vs İlaçlar, örn; penisilin Farmakolojik provokasyon Aspirin, analjezikler Sistemik hastalıklar Lupus eritematozus Henoch-Schönlein purpurası Otoimmünite "Fiziksel' sebepler Kolinerjik ürtiker Yüksek bası (dermografizm) Sürekli bası Soğuk Güneş ışığına (solar) maruz kalma Ürtiker ve anjiyoödemin esas sebebi mast hücre granüllerinden histamin salınımıdır ve bunu yapabilen çok sayıda uyaran olabilir Birçoğu immünolojiktir, bazıları tamamen farmakolojik ve diğerleri ise fizikseldir Ürti-ker lezyonların oluşumunda tip I immünolojik reaksiyonlar rol oynar Bazı hastalarda ürtikerin ne-den(ler)i bulunabilir ama çoğunda bir sır olarak kalır Son yıllarda bazı hastaların mast hücrelerindeki reseptörlere karşı antikor taşıdıkları tespit edilmiştir Fiziksel Ürtikerler Soğuk ürtikeri Soğuğa maruz kalındıktan sonra el, yüz veya herhangi bir yerde ürtiker-yal şişmeler görülür Bu durum ailesel bir formdur Bası ürtikeri Deri üzerinde belli bir zaman (birkaç saat) bası uygulandıktan sonra, ör-neğin kemerler, sıkı giysiler veya çorapların kullanılması sonucu ürtiker-yal lezyonlar görülür Dermografizm Anahtar gibi sert bir cisimle deri üzerinde bir çizgi çizildiğinde, ürtiker hastalarının çoğunda kolayca iz oluşur Solar ürtiker Güneşte birkaç dakika kalarak deride ürtikeryal lezyonlar gelişir Birçok dalga boyu sorumlu olabilir Kolinerjik Ürtiker Antreman veya sıcak banyolar gibi post-gangliyonik kolinerjik inervasyonlu ter bezlerininden ter salınımını uyaran etkenler, irritan küçük ürti-ker noktaları oluşturur Yaygın görülen bu hastalık, herhangi bir fiziksel aktiviteyi engellemesinden dolayı çok sıkıntı verici olur İlaçlara Bağlı Ürtiker Penisiline karşı oluşan aşırı duyarlılık ürtikerin yaygın bir sebebidir Atak-lar hayatı tehdit eden akut anaflaktik şoktan, küçük ürtiker papüllere kadar değişir Analjezik ilaçlar direkt histamin salınımını uyararak ürtikere neden olabilir Ürtikerli hastaların yaklaşık üçte birinde aspirin ile lezyonların geliştiği bilinmektedir Fakat bu durumun histaminin tamamen farmakolojik uyarılması sonucunda mı geliştiği, yoksa prostanoid -bolizmasının rol oynadığı veya aşırı duyarlılık reaksiyonu olduğu belli de-ğildir Sokmaklar ve Isırıklar Isırgan otu, deniz anası ve bazı böcek sokmaları, deri temasının olduğu yerde histamin salınımını uyarır ve ağrılı lokal reaksiyonlara neden olur Ürtiker aynı zamanda lupus eritematozus, amiloidoz veya dermatit herpetiformis ve allerjik vaskülit gibi sistemik hastalıklara da bağlı olabilir Ürtiker Tedavisi Bu hastalığın semptomlarını tedavi etmede H1 reseptör blokerleri gibi antihistaminikler çok etkilidir İlk önce bu ilaçlardan bazılarını çok iyi tanı-mak, sonra bulunan tüm antihistaminikleri öğrenmek gereklidir Prometazin ve difenhidramin gibi "eski" antihistaminikler çok etkilidir Ancak sedatif etkilerinden dolayı araba veya makine kullanımına engel olur Fek-sofenadin, astemizol, setrizin ve loratidin gibi yeni antihistaminikler etki-li olup, sedatif etkileri daha azdır Bazı hastalarda verilen Hl antagonist-lerin yanı sıra simetidin gibi bir H2 antagonistleri eklenince tedavi daha etkili olur Akut ağır ürtiker ve anjiyoödem olguları oral kortikosteroidleri gerek-tirebilir Hayati tehlikenin olduğu durumlarda intravenöz hidrokortizon verilmelidir