10-19-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Astım Hastalığının Akciğer Üzerindeki Etkileri Astım Alerji
Astım Hastalığının Akciğer Üzerindeki Etkileri, Astım Alerji
Astım, akciğerleri etkileyen bir solunum hastalığıdır Kro-niktir, yani uzun süre, bazen ömür boyu sürer Dönemseldir, yani kimi zaman nefes almanızı çok güçleştiren ağır belirtile-re yol açar
Astımı açıklarken işe akciğerlerle başlamamız gerekir Bu müthiş organ havadan aldığı oksijeni kan dolaşımına verir Vü-cuttaki bütün hücreler yaşamak için oksijene gerek duyar On-suz beyin, kalp, ciğer ve diğer organlar çalışamaz
Solunumla aldığınız hava, burun ve ağızdan girerek soluk borusuna geçer Soluk borusu alt ucunda ikiye ayrılarak bronş adını alır Bronşlar da daha küçük dallara ayrılarak akciğerle-rin lop denen parçalarını havayla besler Akciğerler ikisi solda, üçü sağda beş lopludur Bu loplar bronşiyol denen çok ince borucuklarla kaplıdır Her bronşiyolün ucunda alveol denen hava kesesi bulunur Alveoller kılcal damarlarla sarılmıştır Bu ince damarların görevi, oksijeni keselerin içinden alarak kan dolaşımına aktarmaktır Kılcal damarlar aynı zamanda hücre metabolizmasının normal bir sonucu olan atık ürünlerden kar-bon dioksidi alarak kandan hava keselerine aktarır Soluk ver-diğinizde karbon dioksit daha önce oksijenin geçtiği yolu ters yönden izleyerek alveollerden bronşiyollere, oradan bronşlara ve soluk borusuna geçerek vücudun dışına çıkar
Akciğerler işlerinin ustasıdır İster koşturalım, ister derin bir uykuya dalalım, her gün her dakika nefes alıp veririz Nez-le, alerjiler, solunum yolu enfeksiyonları ya da astım gibi ha-va akışını engelleyen bir sorun ortaya çıkana kadar akciğer ha-reketlerinin farkına bile varmayız
Daha önce belirttiğimiz gibi, astımın nedenini henüz tam bilmiyoruz Bildiğimiz nokta, bazı şeylerin zaman zaman as-tım ataklarını tetiklediğidir Bu tetikleyiciler arasında toz, po-len, ev hayvanlarının kıl-deri döküntüleri, hava kirliliği, sigara ya da odun dumanı, ağır kokular gibi alerj enler ve hatta hava değişikliği ya da soğuk hava sayılabilir Astım atağı başladı-ğında akciğerlerde üç olay gerçekleşir:
1 İltihaplanma Bronşiyollerin iç kısmı boşluğa doğru şi-şer Bu da havanın akciğerlerden girip çıkışını zorlaştırır
2 Kasılma Bronşiyolleri saran kasların kasılması, hava geçiş kanalını daha da daraltır
3 Mukus üretimi Mukus yabancı tanecikleri toparlayıp akciğerlerden atmaya yardımcı olan sümüksü maddedir Astım atakları sırasında bu temizleyici sıvı çok fazla üretilir Hava ta-şıyan boşlukları önemli ölçüde kapatan mukus, soluk almayı iyice güçleştirir
Bu gelişmeler klasik astım belirtileriyle sonuçlanır: Hışıltı-lı soluma, hava açlığı, öksürük ve göğüste sıkışma hissi Astım atakları ilaç kullanma biçiminize bağlı olarak saatler ve hatta günler sürebilir
Astım genellikle çocuklukta başlar; ama erişkin dönemde ortaya çıktığı da olur Astımın görülme oranı ülkeden ülkeye değişir Örneğin ABD'de şu ya da bu derecede astıma yakala-nan çocukların oranı yüzde 7-10 dolayındadır Bu yüksek oranlar astımı çocuklar arasında görülen en yaygın kronik hastalik durumuna getirir Belirtiler çoğu zaman çocuk büyüdük-çe şiddetini yitirir ve vakaların yüzde 50'sinde ergenlik döne-miyle birlikte kaybolur
Eldeki veriler astımın görülme sıklığının arttığını ortaya koymaktadır 1980'de 7 milyon Amerikalıda astım varken, bu sayı 1994'te ikiye katlanmıştır Bazı uzmanlar açık havanın gi-derek kirlendiği ve alerjik tetikleyicilerle karşılaşma olasılığı-nın arttığı kanısındadır Ama bundan henüz hiç kimse emin değildir Gerçek sayılar korkulandan bile kötü olabilir Astım, istatistikleri yanıltacak kadar az tanı konan ve sonuçta yeterin-ce tedavi edilmeyen kronik bir hastalıktır
Astım aynı zamanda önemli ölçüde tedavi edilebilir bir has-talıktır Ancak denetim altına alınmazsa tehlikeli olabilir Da-ha iyi ilaçların geliştirilmesine ve astım mekanizmasının daha çok anlaşılmasına karşın, bu hastalığın yarattığı sıkıntılar cid-di boyuttadır Bir örnek vermek gerekirse, ABD'de astımlılar her yıl yaklaşık 500 bin kez hastaneye başvuruyor Olağan uğ-raşlarında kısıtlı duruma düştükleri gün sayısı 100 milyonu aşıyor Ayrıca her yıl 5000'i aşkın kişi astımdan ölüyor
Astım herkeste gelişebilir Ama bazı kişiler diğerlerine gö-re daha büyük risk altındadır Bu hastalığın alerjilerle birlikte-liği sık karşılaşılan bir durumdur Yani "atopik" kişilerde (toz, polen, spor gibi alerjenlere karşı yüksek miktarda antikor üret-meye yatkın kişilerde) astım görülme olasılığı daha yüksektir Genetik bir bağlantı bulunduğu için, astım kuşaktan kuşağa geçebilir Ama sizde alerji ya da astım olması, çocuklarınızın da buna yakalanacağı anlamına gelmez Tamamen rastlantısal bir durum söz konusudur ve kimse kesin bir şey söyleyemez
|
|
|
|