|
Prof. Dr. Sinsi
|
Emzirme Ve Emzirme Sorunları Nelerdir
Emzirme ve Emzirme Sorunları Nelerdir
Meme dokusu, yağ ve bağ dokusu ile desteklenen memenin süt yapımını sağlayan kesecik ve kanallardan oluşur Kesecikler ve kanalcıklar üzüm salkımı şeklinde kümeler teşkil ederler ve sonra kanalcıklar geniş süt kanallarına dökülürler Bu geniş süt kanalları her bir ana bölgenin (lob) süt salgısını toplar Her bir memede bu loblardan 15-20 adet vardır ve bunların kanalları genişleyerek meme başına ulaşır ve dışarı açılırlar
Bu süt yapıcı sistemin büyümesi pek çok hormonal etkene bağlı olarak iki aşamada oluşur Ergenlik ve gebelik döneminde gerçekleşen bu aşamalarda özellikle gebelik sırasında östrojen, progesteron ve prolaktin hormonlarının aşırı miktarda artmalarına bağlı olarak memenin süt yapan (glandüler ) dokusu artmaya başlar, kanallar uzar, dallanır ve süt yapan kesecikler büyür Buradaki epiteller yağ damlacıklarıyla yüklenir ve işte bu ilk oluşan süte yağdan zengin olduğu için kolostrum denir Süt salgılanması progesteron etkisi ile baskı altına alınır Doğumla birlikte hızla östrogen ve progesteronun ortadan kaybolması ile süt salgısı başlar Sütün memeden fışkırması emme olayının negatif basıncına bağlı değildir Arka hipofizden salınan oksitosin hormonununu kan yolu ile keseciklere ve kanallara ulaşarak miyoepitel hücrelerinin kasılmasını sağlar Bu etki sütün ana kanallardan meme başındaki açıklıklara doğru fışkırmasına neden olur Bu hormon aynı zamanda lohusalarda rahmin kasılıp küçülmesini de sağlar Sütün devamı için prolaktin, sütün sağılması içinse oksitosin hormonu gereklidir
Laktasyonun (Emzirmenin) Sonlanması
Emzirmeyi bıraktığınızda laktasyon son bulur Oksitosin hormonunun meme uyarılmasına son verilmesi nedeni ile salgılanmaması, içbasıncın artışı ile alveollerdeki süt salgılanması durur Süt yapımının durması ve sonrasında emmenin bitmesi ile prolaktin salgılanması da azalır Böylece genellikle emzirme eyleminin durdurulması süt yapımını da durdurur
Emzirmenin Başlaması ve devamının sağlanması için
Bebek doğumdan hemen sonra çıplak olarak anneye verilmeli ve emzirmeye başlanmalı,
Doğumdan sonra sık sık bebek istedikçe emzirilmeli,
Anne ile bebek aynı odada yatmalı,
Emzirme sırasında bebeğe fazla giysi giydirilmemeli,
Anneye uygun pozisyon anlatılmalı ve bebek mutlak meme başındaki koyu renkli kısmı tamamen ağzına almalı,
Geçici problemlerde anne sütü yerine süt veya mama biberonla verilmemeli,
Ziyaretler hem anne hem de bebek için kısıtlanmalı, özellikle enfenksiyon açısından bu durum önemli olup, bebeğin öpülmesi yasaklanmalı,
Bebeğe ilk 4-6 ay ek besin verilmemeli (çocuk hekimi tarafından bebeğin kilo almadığı tespit edilirse uygun ek gıdalar başlanabilir),
Anne memesini rahatça verebilecek kıyafetler giymeli, beslenmesine dikkat etmeli, bebeğin odası sıcak olmamalı ve sık sık havalandırılmalıdır
Emzirmeyi engelleyen ve süt yapımını azaltan nedenler
Doğumdan sonra anne ve bebeğin tıbbi nedenlerle ayrılması, lohusalık humması,
Emzirmenin geç başlaması sıklık ve süresinin kısıtlanması,
Süt gelmesi beklenirken çeşitle nedenlerle su ve mama verilmesi,
Annenin psikolojik problemleri, sütünün gelmeyeceği kaygısı,
Uzamış doğum ve buna bağlı yorgunluk,annenin yetersiz beslenmesi,
Annenin yeterince emzirme teknik ve problemleri konusunda bilgi sahibi olamaması,
Bebeğin dudak-damak yarıkları, yutak, ağız, burun gibi doğumsal anomalileri, diğer sistemlerdeki ağır yapısal bozuklukları,
Sütünüz yeterli değilse?
Anneler sıklıkla emzirmedikleri için sütlerinin yetmediğini düşünürler
Bebeğinizin günde kaç kez idrar yaptığını takip edinGünde en az 6 kez idrar yapıyorsa süt yeterlidir
Birkaç günlük aralarla tartın ,iki tartı arasında artış varsa süt yeterlidir En ideali doğumdan 15 gün sonraki tartı da 200 gr lık bir fark sütün yeterli olduğunu gösterir Şu unutulmamalı, doğumdan sonraki haftada, bebekler ağırlıklarının %10-15'ini fizyolojik nedenlerle kaybederler Bebeğinizin hastaneden çıkış kilosu çok önemlidir
Her memede en az 10-15 dakika emzirin
Emerken uyursa uyandırın
Emerken çok giydirmeyin
Sadece anne sütü verin, 4-6 aylık olmadan ek gıdaya geçmeyin
Emzirirken rahat bir yer seçin
Her anne gibi sütünüzün yeterli olduğuna inanarak ,endişe duymadan ,sadece yukarıdaki önerilere göre emzirmekte ısrarcı olun
Emzirmeye başlamadan önce ılık şekerli bir bardak su veya meyva suyu içebilirsiniz
Dengeli ve yeterli beslenin
Süt,yoğurt, peynir, et, yumurta
Yeşil yapraklı sebze ve meyve
Nohut, fasulye, mercimek
Pekmez, şekerli bol sıvı
Isırgan otu ekstreleri ile beslenmeniz önerilebilir
Doğumdan sonra en kısa zamanda emzirmeye başlayınız!
Bebek doğar doğmaz mümkünse annenin çıplak göğsüne, kalbinin üzerine doğru yatırılmalı,anne karnında devamlı duyduğu sesleri duyarak sakinleşmesi sağlanmalıdır
İlk emzirme denemesi doğumdan en geç 2 saat içinde gerçekleştirilmeli ve o zamana kadar bebek için gerekli hazırlıklar yapılmalıdır Bu dönemde bebek çok aktif olup emzirme denemesi için en uygun dönemdir Ayrıca bebeğin erken emzirilmesi, meme ucunun uyarılmasına bağlı olarak salgılanan oksitosin hormonunun rahim kasılmasına da neden olması nedeniyle, doğum sonrası iyileşmeyi hızlandıran,kanamayı azaltan önemli bir olgudur
Kolostrum denilen ilk süt, bebek için çok önemlidir Bebeği hastalıklardan koruyan yoğun antikor ve bağışıklık elemanları içerir İlk süt bebeğin ilk aşısı gibidir
Tıbbi bir neden olmadığı sürece şekerli süt ,mama vs verilmemelidir Emzirme süresinde hiç bir kısıtlama yapılmamalıdır Sıklık açısında bebeğin her istediğinde anne süt vermeli ama bu süre her meme için 15 dakikayı geçmemelidir Uzun süreli emzirmeler , memede çatlaklara yol açar ve bebek zaten 15 dakika içinde emdiği göğüsteki sütün % 95'ini alır Problemli olan bebeklerin öğün sayısını doktor belirlemeli ve bebeklere anne sütü sadece memeden verilmelidir Annenin meme başında çatlaklar olduğunda biberon en son çare olmalı, önce silikon meme uçları ya da kaşıkla besleme denenmelidir Bebek bir kez biberona alışırsa (muhtemelen biberondan sütü daha kolay alabildiğinden) yeniden memeye dönüş zor olacaktır Anne sütü en sağlıklı,en besleyici,en temiz, en ucuz,en pratik gıdadır, kolayca bırakmayınız Ayrıca biberonla beslenmede hava yutulmasına bağlı gaz problemleri daha çok oluşacaktır
Geçici problemlerde anne sütü yerine, biberonla diğer sütler veya mama verilmemeli,kaşık ile beslenme denenmelidir Kaşık ile beslenmede; kaşık mutlak önce dile değmeli,sonra ağıza boşaltılmalıdır
Bebek için en iyi besin anne sütüdür!
Gebelik sırasında anne adayı,emzirmenin çocuk sağlığı açısından önemi, yöntemleri hakkında bilgilendirilmeli ve emzirmesi için desteklenmelidirBazı anneler süt verdiğinde memelerinin sarkacağı korkusuyla süt vermek istemezlerBunun doğru olmadığı anneye anlatılmalıdır
Anne sütü bebeği ishal, soğuk algınlığı,öksürük vs hastalıklardan korur
Anne sütünün hazmı kolaydırKaynatmak gerekmez daima temiz ve bebeğe vermek üzere hazırdır
Anne sütü alan bebeklerde kansızlık daha az görülürAnne sütü içindeki demir bebek tarafından iyi emilir ve bebeği kansızlıktan korur
Bebeğe ilk 4 ay anne sütü dışında başka yiyecek vermeyiniz!
Anne sütünün içeriği bebeğe göredir ve bu dönemde bebeğe gerekli olan protein, yağ,demir,vitamin,kahbonhidrat içerir
Anne sütünde su olması nedeniyle sıcak mevsimlerde dahi su vermeye gerek yoktur
Bebebeğin 24 saat anneyle aynı odada kalmasını sağlayınız!
Doğum sonrası anne ile bebeğin aynı odada kalması sağlanmalıdırBöylece anne
bebeğini istediği süre ve sıklıkla emzirir,bakabilir ve kucaklayabilirYeterli süt üretimi düzenli emzirmeye bağlıdır
Memelerden birisi tamamen boşalıncaya kadar emzirilmelidirBebek doymazsa diğerine geçilmelidir
Bir sonraki emzirmede son emzirilen memeden başlanır ve boşaldığında diğerine geçilir
Memelerden biri daha az emzirilirse o memedeki süt azalacak ve bitme noktasına gelecektir
Ziyaretler hem anne hem de bebek için kısıtlanmalıdır Bu özellikle infeksiyon açısından önemli olup,bebeğin öpülmesi yasaklanmalıdır
Bebeğinize 4-6 aydan sonra ek besin vermeye başlayabilirisiniz!
Doğumdan sonra 4 aydan itibaren çocuk hekimine danışarak ek besinler vermeye başlayabilirsiniz Yeni gıdalara azar azar ve tek tek başlamalısınız
Emziren anne kendi beslenmesine özen göstermelidir
Emziren anne, günde en az iki bardak süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünlerinden almalıdır
|