Çocuğunuz Yeterli Protein Alıyor Mu?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Obezite mücadelesi verilmesi gereken bir grup çocuğa karşın yetersiz protein yüzünden bodur ve gelişme geriliği gösteren çocuklarımız da var

Avrupa ülkeleri ve Amerika, fazla protein yağ ve kalori alımıyla uğraşırken ülkemizde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin özellikleri var olduğu için çocuklara yönelik öneriler yaparken çok dikkatli olmak gerekiyor

Fazla kilo ve obezite mücadelesi verilmesi gereken bir grup çocuğa karşın yetersiz protein ve enerji yüzünden bodur ve gelişme geriliği gösteren çocuklarımız da var

Okul öncesi dönemdeki ve okul çağı çocukların beslenme tipi gelecek yıllarda oluşacak beslenme tiplerini de büyük ölçüde bizlere gösterir

Eğer çocuklar büyüme döneminde sağlıklı alışkanlıklar edinirlerse, birçok kronik hastalığın gelişim riskini büyük ölçüde azaltmış olurlar

Fazla kilolu çocuklar ileride obez yetişkin olmaya adaylar ve bu nedenle yetişkinlikte kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, diyabet, safra kesesi hastalıkları, osteoartrit ve bazı kanser türleri açısından risk altındalar

Yetersiz protein ve enerji alanlar da farklı problemlerle karşı karşıyalar

Çünkü protein ve enerji yetersizliği sonucu;

Önce büyüme durur, vücut ağırlığı azalmaya başlar

Vücudun direnci azaldığından hastalıklara yakalanma olasılığı artar, hastalıklar uzun sürer ve ağır seyreder

Protein yetersizliği yalnız miktar yönünden değil kalite yönünden de önemlidir

Yetişkinler, özellikle çocuklar için mutlaka iyi kalite protein (hayvansal) sağlanmalıdır

Beyin gelişiminin beş yaşına kadar yüzde 90’ı tamamlandığı için bu dönemdeki enerji ve protein yetersizliği, zekâ gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir

Protein kan hücreleri ve hemoglobin yapımı için gerekli olduğundan protein yetersizliği anemiyle de ilgili olabilmektedir

Bunun yanı sıra kalsiyum, demir ve iyot minerallerin yeterli alınması da çocuk için büyük önem taşır

Yetersiz beslenme öğrenmeyi azaltır

Çocukluk döneminde fiziksel büyüme ve gelişim için okul öncesi ve okul çağı önemlidir

Bu fiziksel büyüme ve gelişim için vücudun doğru besinlere yeterli miktarda ihtiyacı vardır, özellikle kalori ve protein önemlidir

Diğer taraftan, çocuklar okula başladığında, spor veya diğer organizasyonlara katıldığında hem fiziksel aktivitesi, hem de iştah ve besin tüketimi artar buna göre de besin tüketim takibi yapılmaldır

Okula başlamak ve sosyal aktivitelere katılmak, çocukların duygusal ve mental zekâlarına da katkı sağlar

Sonuç olarak, okul çağı çocuklarda sosyal ve bilişsel yetenekler gelişim gösterir

Yeterli besin olmazsa, çocuklarda fiziksel ve mental gerilikler söz konusu olabilir, öğrenme yetileri azalır, idrak etmeleri zorlaşır ve davranış gelişimi azalır

Türkiye’de günlük enerjinin ortalama yüzde 50’si ekmek ve tahıl ürünlerinden sağlanmaktadır

Süt, et, sebze tüketimi azalıyor

Yıllar içerisinde gıda tüketim eğilimi incelendiğinde ekmek, süt-yoğurt, et, taze sebze ve meyve tüketiminin azaldığı; kurubaklagiller, yumurta ve şeker tüketiminin ise arttığı söylenebilir

Genelde toplam yağ tüketim miktarında önemli farklılık olmamasına karşın bitkisel sıvı yağ tüketim miktarının katı yağa oranla arttığı gözlenmektedir

Toplumun bazı kesimlerinde hane halkı gıda güvencesizliği ve hayvansal ürünlerin az miktarda tüketimine bağlı olarak makro ve mikro besin öğeleri eksikliği görülmektedir

Türkiye’de, enerji ve besin öğeleri yönünden beslenme durumu incelendiğinde yetersiz düzeyde enerji alan aile oranı düşüktür, ancak enerji kaynağına bakıldığında protein kaynağı genelde bitkisel kaynaklıdır

Çocuk büyüme ve gelişmesinde hayvansal kaynaklı proteinin önemi büyüktür

Yaş gruplarına göre günlük protein alımı ne olmalı?

1-3 yaş çocukta 15-18 gram protein için

1 bardak süt veya yoğurt
1 kibrit kutusu kadar peynir
2 köfte kadar tavuk, et, balıkla sağlanabilir

4-6 yaş çocukta 20-25 gram protein için

1-2 bardak süt veya yoğurt
1 kibrit kutusu kadar peynir
3 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir

7-9 yaş çocukta 26-38 gram protein için

2 bardak süt veya yoğurt
2 kibrit kutusu kadar peynir
3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir

10-13 yaş ERKEK çocukta 39-60 gram protein için

3 bardak süt veya yoğurt
2 kibrit kutusu kadar peynir
3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir

14-18 yaş ERKEK çocukta 55-70 gram protein için

3 bardak süt veya yoğurt
2 kibrit kutusu kadar peynir
4-5 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir

14-18 yaş KIZ çocukta 43-66 gram protein için

3 bardak süt veya yoğurt
2 kibrit kutusu kadar peynir
3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çocuğunuz Yeterli Protein Alıyor Mu? Obezite mücadelesi verilmesi gereken bir grup çocuğa karşın yetersiz protein yüzünden bodur ve gelişme geriliği gösteren çocuklarımız da var Avrupa ülkeleri ve Amerika, fazla protein yağ ve kalori alımıyla uğraşırken ülkemizde hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerin özellikleri var olduğu için çocuklara yönelik öneriler yaparken çok dikkatli olmak gerekiyor Fazla kilo ve obezite mücadelesi verilmesi gereken bir grup çocuğa karşın yetersiz protein ve enerji yüzünden bodur ve gelişme geriliği gösteren çocuklarımız da var Okul öncesi dönemdeki ve okul çağı çocukların beslenme tipi gelecek yıllarda oluşacak beslenme tiplerini de büyük ölçüde bizlere gösterir Eğer çocuklar büyüme döneminde sağlıklı alışkanlıklar edinirlerse, birçok kronik hastalığın gelişim riskini büyük ölçüde azaltmış olurlar Fazla kilolu çocuklar ileride obez yetişkin olmaya adaylar ve bu nedenle yetişkinlikte kardiyovasküler hastalıklar, hipertansiyon, diyabet, safra kesesi hastalıkları, osteoartrit ve bazı kanser türleri açısından risk altındalar Yetersiz protein ve enerji alanlar da farklı problemlerle karşı karşıyalar Çünkü protein ve enerji yetersizliği sonucu; Önce büyüme durur, vücut ağırlığı azalmaya başlar Vücudun direnci azaldığından hastalıklara yakalanma olasılığı artar, hastalıklar uzun sürer ve ağır seyreder Protein yetersizliği yalnız miktar yönünden değil kalite yönünden de önemlidir Yetişkinler, özellikle çocuklar için mutlaka iyi kalite protein (hayvansal) sağlanmalıdır Beyin gelişiminin beş yaşına kadar yüzde 90’ı tamamlandığı için bu dönemdeki enerji ve protein yetersizliği, zekâ gelişimini de olumsuz yönde etkilemektedir Protein kan hücreleri ve hemoglobin yapımı için gerekli olduğundan protein yetersizliği anemiyle de ilgili olabilmektedir Bunun yanı sıra kalsiyum, demir ve iyot minerallerin yeterli alınması da çocuk için büyük önem taşır Yetersiz beslenme öğrenmeyi azaltır Çocukluk döneminde fiziksel büyüme ve gelişim için okul öncesi ve okul çağı önemlidir Bu fiziksel büyüme ve gelişim için vücudun doğru besinlere yeterli miktarda ihtiyacı vardır, özellikle kalori ve protein önemlidir Diğer taraftan, çocuklar okula başladığında, spor veya diğer organizasyonlara katıldığında hem fiziksel aktivitesi, hem de iştah ve besin tüketimi artar buna göre de besin tüketim takibi yapılmaldır Okula başlamak ve sosyal aktivitelere katılmak, çocukların duygusal ve mental zekâlarına da katkı sağlar Sonuç olarak, okul çağı çocuklarda sosyal ve bilişsel yetenekler gelişim gösterir Yeterli besin olmazsa, çocuklarda fiziksel ve mental gerilikler söz konusu olabilir, öğrenme yetileri azalır, idrak etmeleri zorlaşır ve davranış gelişimi azalır Türkiye’de günlük enerjinin ortalama yüzde 50’si ekmek ve tahıl ürünlerinden sağlanmaktadır Süt, et, sebze tüketimi azalıyor Yıllar içerisinde gıda tüketim eğilimi incelendiğinde ekmek, süt-yoğurt, et, taze sebze ve meyve tüketiminin azaldığı; kurubaklagiller, yumurta ve şeker tüketiminin ise arttığı söylenebilir Genelde toplam yağ tüketim miktarında önemli farklılık olmamasına karşın bitkisel sıvı yağ tüketim miktarının katı yağa oranla arttığı gözlenmektedir Toplumun bazı kesimlerinde hane halkı gıda güvencesizliği ve hayvansal ürünlerin az miktarda tüketimine bağlı olarak makro ve mikro besin öğeleri eksikliği görülmektedir Türkiye’de, enerji ve besin öğeleri yönünden beslenme durumu incelendiğinde yetersiz düzeyde enerji alan aile oranı düşüktür, ancak enerji kaynağına bakıldığında protein kaynağı genelde bitkisel kaynaklıdır Çocuk büyüme ve gelişmesinde hayvansal kaynaklı proteinin önemi büyüktür Yaş gruplarına göre günlük protein alımı ne olmalı? 1-3 yaş çocukta 15-18 gram protein için 1 bardak süt veya yoğurt 1 kibrit kutusu kadar peynir 2 köfte kadar tavuk, et, balıkla sağlanabilir 4-6 yaş çocukta 20-25 gram protein için 1-2 bardak süt veya yoğurt 1 kibrit kutusu kadar peynir 3 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir 7-9 yaş çocukta 26-38 gram protein için 2 bardak süt veya yoğurt 2 kibrit kutusu kadar peynir 3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir 10-13 yaş ERKEK çocukta 39-60 gram protein için 3 bardak süt veya yoğurt 2 kibrit kutusu kadar peynir 3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir 14-18 yaş ERKEK çocukta 55-70 gram protein için 3 bardak süt veya yoğurt 2 kibrit kutusu kadar peynir 4-5 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir 14-18 yaş KIZ çocukta 43-66 gram protein için 3 bardak süt veya yoğurt 2 kibrit kutusu kadar peynir 3-4 köfte kadar tavuk, et, balık ile sağlanabilir