|
Prof. Dr. Sinsi
|
Baharat Grupları, Öyküsü Ve Dunyası
Zerdeçal
Familyası Zingiberaceae
İlmi Adı Curcuma longa
Fransızca Curcuma
İngilizce Turmenic
Almanca Kurkuma-Gelbwurzel
Kullanılan Kısmı Kökü (toz halinde)
Yetiştiği Yer Güney Asya, Endonezya, Java, Sumatra, Haiti, Filipinler, Hindistan
Toplama Zamanı Mart - Mayıs
Özelliği Kan temizleyici, yumuşatıcı, sindirimi kolaylaştırır, karaciğeri olumlu etkiler, safranın akışına yardımcı, idrar söktürücü
Sağlık Açısından Sarılıkta, karaciğer rahatsızlığında, iştahsızlıkta, kronik sinüzitte, anemide, nöro-vejetatif sistemin yetersizliğinde, idrar zorluğunda kullanılır Tuzsuz rejimlerde yemeklerde tuzu aratmaz Safra yollarını olumlu etkiler
Kullanılışı 1 gr zerdeçal 1 litre soğuk suda bir taşım kaynatılır Günde 2-3 bardak içilebilir
Mutfakta Kullanılışı Balık çorbası, pilav, kuzu, dana, söğüş ve çeşitli sebzelerde İspanyolların deniz mahsullü ünlü "paella" sında; Hintlilerin "curry" adlı baharat karışımında kullanılır
Ek Bilgi Diğer adı: Hint safranı, safran kökü, sarıboya, zerdeçav, zerdeçöp Hindistan'ın tedavi uzmanlarına göre burun kanamasını önlemek için 1 fincan taze sıcak süt katılır Günde 2 fincan sabah ve akşam yatmadan içilir Çocukların burun kanamasında kullanılacaksa miktar yarıya indirilir
Tere
Familyası Cruciferae
İlmi Adı Nasturtium officinalis
Fransızca Cresson
İngilizce Cress
Almanca Kresse
Kullanılan Kısmı Yaprakları
Yetiştiği Yer Akdeniz yöresi, Avrupa, Kuzey Amerika
Ülkemizde: Doğu Karadeniz
Toplama Zamanı Yaz mevsimi
Özelliği Uyarıcı, balgam söktürücü, afrodizyak, kanı temizler, karaciğeri, böbrekleri, idrar yollarını ve mesaneyi olumlu etkiler
Sağlık Açısından Vitamin ve madensel tuzlar açısından bitkilerin en zenginlerinden biridir Raşitiklere, anemiklere, nekahat devrinde olanlara, bronşite, boğmacaya ve cilt hastalıklarına salık verilir
Kullanılışı Tereden yararlanmak için asla pişirmemelidir, çünkü ısı vitamin ve mineralleri yok eder Mikserden geçirilen tere suyla karıştırılarak yudum yudum içilir Çiğ olarak yendiğinde diş etlerini sıkıştırır
Mutfakta Kullanılışı Genellikle salatalara, soğuk mezelere veya çerezlere çiğ olarak katılır
Estetik Açıdan Saçların dökülmesini önlemek ve büyümesini kolaylaştırmak için, taze sıkılmış tere suyu saf olarak veya biraz romla karıştırılır, her sabah saç diplerine friksiyon yapılır
Ek Bilgi 19 yüzyılın ünlü doktoru Recamier, vereme yakalanmış hastalarını her sabah 2 demet tere ve bir bardak süt içirerek iyi ederdi
Tarhunotu
Familyası Compositae
İlmi Adı Artemisia dracunculus
Fransızca Estragon
İngilizce Tarragon
Almanca Estragon
Kullanılan Kısmı Bitkinin tümü
Yetiştiği Yer Batı Rusya, Kaliforniya, Avrupa,
Ülkemizde: Ankara, Erzurum, Gaziantep, Urfa
Toplama Zamanı Mayıs - Ekim
Özelliği Sindirimi kolaylaştırır, iştah açıcı, spazm giderici, idrar ve gaz söktürücü, kurt, solucan söktürücü, kabız etkili
Sağlık Açısından İştahsızlıkta, ağır sindirimde, hava yutmada, hıçkırıkta, idrar zorluğunda, nöro-vejetatif sistemin bozukluğunda yararlıdır Ayrıca kokulu fermantasyona ve bağırsak parazitlerine karşı koyar Zayıflama kürlerinde uygulanan tuzsuz rejimlerde tuzu aratmaz Mideyi tahriş etmeden uyarır; zararsız bir iştah açıcıdır
Mutfakta Kullanılışı Özellikle salatalarda, yeşil veya domatesli Yavan yemeklere çeşni katar Omlet, tavuk (tarhunotlusu), söğüş, çeşitli soslarda (bearnez, holandez, römulad vb ) Tarhunotu güzel kokusuyla tuz, biber ve sirkenin yerini tutabilir
Estetik Açıdan Yeri yoktur
Ek Bilgi Yunanlılar ve Romalılar bu bitkiyi tanımamışlar 13 yüzyılda her ne kadar botanikçi ve eczacı İbn-al-Baytar kısaca bu bitkiyi tarif etmişse de ancak 16 yüzyılda baharat olarak kabul edilmiştir İngiltere bu bitkiyi 1548'de, Amerika ise 1806 yılında tanımıştır
|