Çocuklarda Öz Bakım Eğitimi

El durulama

Büyük bir havlu ve lavaboya yetişebilmek için tabure kullanınız

İşlem basamakları

- Çocuğunuzun bir elini tutarak havlunun arkasına koyunuz
- Diğer elinin içini (avucunu) havlu ile ovuşturunuz
- Elinin tersini (üst kısmını) havlu ile ovuşturunuz
- Kurulanan eliyle havlunun bir tarafından tutturunuz
- Diğer elinin içini havlu ile ovuşturunuz
- Elinin tersini de havlu ile ovuşturarak kurulatınız
- Son basamağa kadar faaliyeti birlikte yapıp,son basamakta ellerinizi çekerek ( 6basamakta) onun yapmasını söyleyiniz
- Başarabilirse tekrar baştan 5 basamağa kadar birlikte faaliyeti yapınız ve son iki basamağı(5 ve 6) ona yapmasını söyleyiniz Başarabilirse yine baştan sırasıyla 4, 3, 2, ve 1, basamaklara kadar faaliyeti birlikte yapıp,diğerlerini yapmasını söyleyiniz Yardıma gereksinimi olursa dirseğini tutarak yönlendiriniz Basamakları bu şekilde yapmayı başarabiliyorsa "ellerini kurula" diyerek faaliyeti yapmasını bekleyiniz Her basamakta başarı durumuna göre ödüllendiriniz

Saç tarama

Bu işleme başlamadan önce çocuğunuzun saçını ortadan veya yandan ayırınız Saçlar mümkün olduğunca kolay taranır durumda iken bu uygulama yapılmalıdır Saç fırçasını kavrayabilmesi çok önemlidir Önce bunu sağlayınız
Kız çocuklarını da süslü saç tokaları ile faaliyeti cazip hale getirebilirsiniz

İşlem basamakları

- Çocuğunuzun arkasında durunuz Her ikinizin de yüzü aynaya dönük olsun Çocuğunuzun elini tutarak saçlarını yukarıdan aşağıya doğru ve özelilikle acıtmadan fırçalayınız
- Her fırçalamasının (taramanın) ardından elini tutarak saçlarını eli ile düzeltmesini sağlayınız
- İşlemi tekrarlayınız
- Faaliyete katılıyorsa " saçını ne güzel taradın, çok güzel (yakışıklı) oldun" şeklinde ödüllendiriniz
Faaliyeti son basamağa kadar birlikte yaparak, son basamakta ellerinizi çekiniz ve onun yapmasını sağlayınız
Başarabilirse yine sondan başa doğru gelerek yapmasını söyleyiniz ve gerekirse destekleyiniz, ödüllendiriniz Her basamağı bağımsız olarak yapabiliyorsa saçını fırçalamasını( taramasını) söyleyiniz ve ödüllendiriniz

Yüz kurulama

Lavabonun üzerinde ayna ve yetişebilmek için tabure bulundurunuz

İşlem basamakları

- Çocuğunuzun arkasında durarak her iki elini kavrayınız ve havluyu birlikte alttan tutunuz
- Ellerinizi çocuğunuzun yüzüne yaklaştırarak havluyu yüzüne kapatınız
-Yumuşak hareketlerle bastırıp çekmesini sağlayınız
- Kurulama işlemi bitince elini tutarak birlikte havluyu yerine asınız
- Son basamağa kadar faaliyeti birlikte yapıp,son basamakta ellerinizi çekerek (4basamak) onun yapmasını söyleyiniz

Başarabilirlerse tekrar baştan 3basamağa kadar faaliyeti birlikte yapıp diğerlerini yapmasını söyleyiniz
Gerekirse, dirseğinden tutup yönlendirerek yardım ediniz Daha sonra "yüzünü kurula"deyiniz ve yapınca ödüllendiriniz

Diş fırçalama

Küçük ve fazla sert olmayan bir diş fırçası kullanınız Renkli-kokulu macunlar ve süslü diş fırçaları olayı cazip hale getirebilir Yemek sonrası ve yatmadan önce en uygun zamanlardır Kendini aynada görebilmesi için çocuğunuzu bir tabureye çıkartınız Aynaya bakarak gülümserken dişlerinizi ona gösteriniz ve dişlerini göstermesini söyleyiniz

İşlem basamakları

- Çocuğunuzun elini tutup birlikte musluğu açınız
- Sol eline diş macununu almasını sağlayınız
- Diğer eliyle diş macununun kapağını açtırınız, musluğun kenarına koydurunuz
- Çocuğunuzun elini tutarak diş fırçasını alınız ve ıslatınız
- Macunu diş fırçasına sıkmasını sağlayınız
- Lavabonun kenarına macunu bıraktırınız
- Elinden sıkıca kavrayarak dairesel hareketlerle, önce dişlerin ön yüzeylerini, sonra arka taraflarını olacak şekilde yukarıdan aşağıya doğru fırçalatınız
- Diş fırçasını suyun altında çalkalatıp bıraktırınız
- Avucunuzun içine alarak (veya bardakla)ağzına su alıp çalkalamasını sağlayınız
- Diş macunu kapatıp kaldırmasını sağlayınız
- Ellerini kurulatınız
- Son basamağa kadar (11basamak) faaliyeti birlikte yapıp, son basamakta ellerinizi çekerek onun yapmasını söyleyinizBaşarabilirse yine baştan 10 basamağa kadar faaliyeti birlikte yapınız Son iki basamağı (10 ve 11) ona yapmasını söyleyiniz Yine başarabilirse sıra ile başa doğru yardımları azaltarak geliniz Her basamağı başarıyorsa bir önceki basamağa geçiniz Gerekirse dirseğinden tutup yönlendiriniz Dişlerini yıkamasını söyleyerek faaliyeti yaptırınız ve ödüllendiriniz

Bardaktan su içme

Çocuğunuza kendi başına su içmeyi öğretebileceğiniz en uygun zaman onun susamış olduğu zamandır

İşlem basamakları

-Çocuğunuz bardağı eliyle kavrasın, siz de üzerinden tutarak ağzına götürünüz
-Bardağı hafifçe eğerek suyu içmesini sağlayınız
-İçtikten sonra bardağı masaya koyunuz
-Sizin yardımınızla bu basamakları gerçekleştirebiliyorsa, su içme becerisini yapabiliyor demektir
-Suyu içtikten sonra ellerinizi çekiniz ve bardağı masaya kendi koyması için izin veriniz
-Daha sonra elinizi bardakla masa arasındaki yarı yolda çekiniz, çocuğunuz bardağı masaya koysun
-Ellerinizi suyu içer içmez çekiniz ve bardağı masaya koymasını sağlayınız
-Çocuğunuz bardağı ağzına götürünce elinizi çekiniz, suyu içip bardağı masaya koysun
-Çocuğunuz bardağı ağzına götürmeden ellerinizi çekiniz ve böylece yardımı azalta azalta kendi başarıncaya kadar bunu sürdürünüz
-Başarınca ödüllendiriniz

Yemek yeme

Çocuğunuza bu faaliyeti kaşık, çatal, bıçağı bir bütün halinde kullanacak şekilde öğretiniz
Önce tabağa lokma lokma yemek koyunuz Her lokmayı bitirmeden diğerini almamalıdır Çocuğunuz bu faaliyeti öğrenme aşamasında iken etrafa döküp saçmasını kabullenmelisiniz Plastik mama önlüğü kullanıp, yere örtü, gazete serebilirsiniz
Bu işleme çocuğunuzun aç olduğu bir saati ve sevdiği yiyecekleri seçerek başlamalısınız Eğer hem sevdiği, hem de sevmediği yiyecekler var ise, önce sevmediği sonra sevdiği yiyeceği veriniz Sevdiği yiyecek ödül olacaktır
Eğer olaya küçük aksilikler çıkartarak tepki gösteriyorsa görmezden geliniz, devam ederse işlemi erteleyiniz

İşlem basamakları

- Çocuğunuz kaşık ya da çatalı kavradıktan sonra siz de bileğinden kavrayınız
- Yiyeceği tabaktan alınız
- Kaşık ya da çatalı çocuğunuzun ağzına götürünüz
- Kaşık ya da çatalı tekrar birlikte tabağa getirip hareketi yineleyiniz
- Çocuğunuz faaliyete direnmiyorsa uygun şekilde ödüllendiriniz Aynı işlemleri sırası ile bileğinden, dirseğinden ve kolundan tutarak yineleyiniz Her basamağı 4-5 kez başarabiliyorsa "yemeğini ye" deyiniz ve başarırsa ödüllendiriniz