Diabet 5 Yaş Altına İndi

Çocukluk Döneminde Diyabet ve özellikleri
Diyabet çocukluk çaðýnda görülen kronik hastalýklarýn baþýnda gelmektedir Bu çaðdaki diyabet vakalarýnýn %98’inden fazlasýný Ýnsüline Baðýmlý Diyabet(IDDM) vakalarý oluþtururBilindiði gibi IDDM, otoimmün veya Tip 1 diyabet terimleri ile eþ anlamlý kulanýlmakta ve pankreas beta hücrelerinin harap olduðu kronik otoimmün bir hastalýk olarak tanýmlanmaktadýr IDDM genetik yatkýnlýk zemininde çevresel (kimyasal ve/veya viral) bir faktörün tetik çekici rolüyle baþlamaktadýr Genellikle pankreas beta hücrelerinin % 80’i harap olduðunda klinik diyabet bulgularý ortaya çýkmaktadýr IDDM prediyabet (klinik diyabet öncesi), klinik diyabet, hastalýðýn iyileþmediði ancak belirtilerin kaybolduðu dönem ve kronik (süregen) diyabet olmak üzere 4 döneme ayrýlarak incelenmektedir IDDM’e neden olan immünolojik saldýrýnýn klinik diyabet bulgularýndan aylar-yýllar önce baþladýðý bilinmekte ve son yýllarda hastalýðýn prediyabet döneminde saptanýp tedavi edilmesi üzerine yoðunlaþýlmaktadýr

Çocukluk Döneminde Diyabet Ne Sýklýkla Görülmektedir?
IDDM sýklýðý bakýmýndan ülkeler (bölgeler) arasýnda belirgin farklýlýklar vardýr 15 yaþ altý çocuklarda IDDM sýklýðý Japonya’da 2/100000, Finlandiya’da 43/100000’dir IDDM insidansý10-12 yaþ (büyük pik) ve 2-3 yaþ (küçük pik) arasýnda artmaktadýr Ýskandinav ülkelerindeki veriler özellikle 5 yaþ altýnda IDDM sýklýðýnda artma olduðunu göstermektedir IDDM soðuk bölgelerde ve kýþ aylarýnda daha sýk görülürIDDM için ailesel bir eðilim sözkonusu olmakla birlikte bilinen bir genetik geçiþ yoktur Tek yumurta ikizlerinden birisinde IDDM varsa diðerinde olma riski %35, IDDM’li anne veya babanýn çocuðunda görülme riski %6, genel popülasyondaki risk % 05'dir

;Çoçukuk Döneminde Diyabetin Bulgularý
Diyabetli çocuklar genellikle diyabetin klinik semptomlarý olan çok idrar yapma (poliüri), çok su içme (polidipsi) ve kilo kaybý bulgularý ile hekime baþvururlarBu bulgular olduðunda genellikle taný güçlüðü çekilmez Bununla birlikte hastalýðýn akla gelmemesi veya atipik klinik bulgularýn görülmesi tanýda gecikmeye neden olabilir Bazý çocuklar gürültülü bulgularla ve birkaç gün içinde geliþen diyabetik ketoasidoz tablosu ile baþvurabilirler Acil olmayan baþvurudaki bulgular þunlardýr:

• Bu bulgu idrar yolu enfeksiyonu veya fazla su içmeye baðlanýp diyabet tanýsý gözden kaçýrýlabilir
  
  Kusma (gastroenterite baðlanabilir)
  
  
  

Çocuklarda Diyabet Komasý
Diyabetli çocuklarýn %50’si Diyabetik Ketoasidoz adý verilen aðýr klinik bulgularla seyredebilir Zamanýnda farkedilmeyen ve tedavi edilmeyen diyabetik ketoasidoz vakalarýnda ölüme yolaçan koma tablosu görülebilir Çocuklarda aðýr diyabetik ketoasidoz aþaðýdaki bulgularla seyreder/

• Aðýr dehidratasyon (vücudun susuz kalmas&#253
  organlarda morarma )
  Ýnatçý kusma
  Vücuttaki sývýnýn azalmasýna raðmen devam eden çok idrar yapma
  Sývý kaybýna, yað ve kas dokusu yýkýmýna baðlý kilo kaybý
  Ketoasidoza baðlý yanaklarda kýzarma
  Nefeste aseton kokusu
  Diyabetik ketoasidoza baðlý derin ve hýzlý solunum
  Bilinç bozukluklarý

Çocukluk çaðýnda diyabet tedavisi
Çocukluk çaðýnda ketoasidoz dýþý IDDM tedavisi baþlýca 4 bileþenden oluþmaktadýr: 1 Diyabet eðitimi, 2 Ýnsülin yerine koyma tedavisi, 3 Beslenme planlamasý ve 4 Egzersiz Bu bölümde diyabet eðitimine kýsaca deðinildikten sonra insülin replasman tedavisi üzerinde durulacaktýr Bu çaðdaki IDDM tedavisinin amaçlarý þunlardýr:

• Ailenin katýlýmý ile çocuk/adolesan ve ailenin ihtiyaçlarýný belirleyerek kiþisel diyabet bakým planý hazýrlanmasý
  Psikososyal destek
  Vücuttaki insülin ve þeker dengesinin kontrolü
  Normal büyüme ve geliþmenin saðlanmasý

Bu amaçlara ulaþabilmek için diyabetli çocuklarýn büyüme ile deðiþen ihtiyaçlarýna duyarlý bir tedavi ekibi tarafýndan izlenmesi gereklidir Uluslararasý Çocuk ve Adolesan Diyabeti Birliði’nin yönergesine göre diyabet tedavi ekibi aþaðýdaki kiþilerden oluþmalýdýr:

• Hastanýn veya ailenin kendisi
  Pediatrik endokrinolog veya çocuk/adolesan diyabeti konusunda eðitilmiþ pediatrist
  Diayabet eðitimcisi
  Diyetisyen
  Psikolog/sosyal hizmet uzmaný

Diyabet Eðitiminin Önemi
Diyabet eðitimi diyabet tedavisinin en önemli bileþenidir Yakýn zamandaki yayýnlar diyabet eðitimine insülin tedavisine eþdeðer bir önem verilmesi gerektiðini vurgulamaktadýrBunun nedeni diyabet bakýmýný, dolayýsýyla metabolik kontrolün iyileþtirilmesini etkileyen en önemli faktörün hastalarýn kendi kendine bakým becerileri olduðunun gösterilmesidir Çok küçük yaþtaki çocuklar dýþýndaki her yaþtaki çocuklarýn kendi yaþlarýna uygun ihtiyaçlarý ve problemleri dikkate alýnarak eðitilmeleri gereklidir Bazen yapýldýðý gibi ailenin eðitilmesi yeterli görülmemeli, diyabet bakým bilincinin küçük yaþlardan itibaren geliþtirilebileceði unutulmamalýdýr Diyabetli çocuk ve aileleri için uygulanacak bir eðitimde genel olarak aþaðýdaki konularýn iþlenmesi önerilmektedir:

• Diyabetin nedenleri
  Ýnsülin saklanmasý
  Ýnsülin enjeksiyon teknikleri
  Kan þekeri ölçümü
  Ýnsülin dozlarýnýn ayarlanmasý
  Psikososyal ve aile desteði
  Hipoglisemi ve tedavisi
  Hastalýklar sýrasýnda diyabet tedavisinin düzenlenmesi
  Yolculukta diyabet bakýmý
  Diyabet ve egzersiz
  Beslenme ilkeleri
  Doðum kontrolü
  Alkol ve diyabet
  Diyabetin komplikasyonlarý