Çocuklarda Yalan Söyleme Ne Zaman Endişe Verici Bir Durumdur

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Çocuklarda Yalan Söyleme Ne Zaman Endişe Verici Bir Durumdur?

Çocuğunun yalan söylediğini tespit eden anne – babanın ilk tepkisi; kızmak ve yanlış bir davranış olduğu ile ilgili olarak çocuğu uyarmaktır

Bu uyarı genelde keskin ve serttir

Yalan söylemek ne kadar yanlış bir davranış olsa da çocuğun içinde bulunduğu yaş dönemi ve gelişimi göz önünde bulundurulmalıdır

Yalanın normal bir süreç olarak değerlendirilmesi yaklaşık olarak 7 yaştan öncedir

Bu yaşla birlikte çocuk gerçeklik duygusu kazanmaya başlar

Yalanın gerçekten ne olduğu ve nasıl amaçlarda kullanılabileceğini değerlendirilebilir

7 yaş öncesindeki yalanlarda çocuğa karşı daha anlayışlı ve sakin davranılmalı, doğru davranış anlatılmalıdır

Yalana yol açan nedenler tespit edilmeli, birlikte yeni kararlar alınmalı, fark ettirmeden tekrarın olup olmadığı takip edilmeli ve tekrar eden davranışlarda da aynı sabır gösterilmelidir

Çocuklarda haya gücü oldukça fazladır

Bu sınırsız gücünü; yalanlarında da ustaca kullanmayı becerebilir

İstemediği bir şeyle karşılaştığında sanki her şeyi gerçekmiş gibi abartılı bir şekilde anlatabilir

Anaokulu sürecinde bu sık karşılaşılan bir durumdur

Örneğin; okulda öğretmenin koyduğu kurallardan sıkılan bir çocuk öğretmenin kendisine yemek vermediğini hatta o vurduğunu bile söyleyebilir

Bu durumlarda gizlemek yerine öğretmenle bu durumu paylaşmalı ve ortak bir davranış biçimi oluşturmalısınız

Yalanı ortaya çıktığında ise ona kızmamalı ve doğru davranış hakkında onunla konuşmalısınız

Çocuklar ilgiyi üzerine çekmekten çok mutlu olur

Bunu sağlamak için de bilinçli olarak yalanlar üretebilir

Örneğin; anne babasının dikkatini çekmek için evde önemli eşyaları saklayan bir çocukla karşılaşabilirsiniz

Yalanlar konusunda çocuğa doğru model olmak çok önemlidir

Anne ve babasının yalan söylediğini gören bir çocuğun bu davranışı göstermesi beklenen bir sonuçtur

Pembe yalanlara bile dikkat edilmelidir

Baskı ve otorite içeren anne- baba tutumları, sürekli eleştirme ve mükemmeliyetçi davranma da çocuğu yalana sürükleyebilir

Bu yalan, sadece istediğiniz şekle bürünmek için yapılan bir davranıştır

Okul öncesi dönemdeki çocuklar için oyuncaklar çok önemlidir

Ne kadar başkasının oyuncağını alma davranışı yanlış bir davranış olarak bilinse de bazen bu oyuncakları habersiz alma – saklama davranışları görülebilir

Bu davranışla karşılaştığınızda kızmamak, cezalandırmamak, oyuncağı arkadaşına teslim etmek ve gerekli açıklamayı yapmak gerekir

Bazen babası olmayan bir çocuğun babası varmış gibi konuşmalar yapması ile karşılaşılabilir

Bu çocuğun içinde bulunduğu özlem ile ilgilidir

Bu duyguları için çocuğa yardımcı olunmalı ve gerekli açıklamalar yaşına uygun bir şekilde yapılmalıdır

Sürekli ve kasıtlı olarak yalan söyleyen bir çocuğun bu davranışı bir hastalık belirtisi olabilir

Okuldan kaçma, hırsızlık gibi davranışlar da bu sürece eklenebilir

Bu bir davranış bozukluğudur ve bir uzman desteği gereklidir

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Çocuklarda Yalan Söyleme Ne Zaman Endişe Verici Bir Durumdur Çocuklarda Yalan Söyleme Ne Zaman Endişe Verici Bir Durumdur? Çocuğunun yalan söylediğini tespit eden anne – babanın ilk tepkisi; kızmak ve yanlış bir davranış olduğu ile ilgili olarak çocuğu uyarmaktır Bu uyarı genelde keskin ve serttir Yalan söylemek ne kadar yanlış bir davranış olsa da çocuğun içinde bulunduğu yaş dönemi ve gelişimi göz önünde bulundurulmalıdır Yalanın normal bir süreç olarak değerlendirilmesi yaklaşık olarak 7 yaştan öncedir Bu yaşla birlikte çocuk gerçeklik duygusu kazanmaya başlar Yalanın gerçekten ne olduğu ve nasıl amaçlarda kullanılabileceğini değerlendirilebilir 7 yaş öncesindeki yalanlarda çocuğa karşı daha anlayışlı ve sakin davranılmalı, doğru davranış anlatılmalıdır Yalana yol açan nedenler tespit edilmeli, birlikte yeni kararlar alınmalı, fark ettirmeden tekrarın olup olmadığı takip edilmeli ve tekrar eden davranışlarda da aynı sabır gösterilmelidir Çocuklarda haya gücü oldukça fazladır Bu sınırsız gücünü; yalanlarında da ustaca kullanmayı becerebilir İstemediği bir şeyle karşılaştığında sanki her şeyi gerçekmiş gibi abartılı bir şekilde anlatabilir Anaokulu sürecinde bu sık karşılaşılan bir durumdur Örneğin; okulda öğretmenin koyduğu kurallardan sıkılan bir çocuk öğretmenin kendisine yemek vermediğini hatta o vurduğunu bile söyleyebilir Bu durumlarda gizlemek yerine öğretmenle bu durumu paylaşmalı ve ortak bir davranış biçimi oluşturmalısınız Yalanı ortaya çıktığında ise ona kızmamalı ve doğru davranış hakkında onunla konuşmalısınız Çocuklar ilgiyi üzerine çekmekten çok mutlu olur Bunu sağlamak için de bilinçli olarak yalanlar üretebilir Örneğin; anne babasının dikkatini çekmek için evde önemli eşyaları saklayan bir çocukla karşılaşabilirsiniz Yalanlar konusunda çocuğa doğru model olmak çok önemlidir Anne ve babasının yalan söylediğini gören bir çocuğun bu davranışı göstermesi beklenen bir sonuçtur Pembe yalanlara bile dikkat edilmelidir Baskı ve otorite içeren anne- baba tutumları, sürekli eleştirme ve mükemmeliyetçi davranma da çocuğu yalana sürükleyebilir Bu yalan, sadece istediğiniz şekle bürünmek için yapılan bir davranıştır Okul öncesi dönemdeki çocuklar için oyuncaklar çok önemlidir Ne kadar başkasının oyuncağını alma davranışı yanlış bir davranış olarak bilinse de bazen bu oyuncakları habersiz alma – saklama davranışları görülebilir Bu davranışla karşılaştığınızda kızmamak, cezalandırmamak, oyuncağı arkadaşına teslim etmek ve gerekli açıklamayı yapmak gerekir Bazen babası olmayan bir çocuğun babası varmış gibi konuşmalar yapması ile karşılaşılabilir Bu çocuğun içinde bulunduğu özlem ile ilgilidir Bu duyguları için çocuğa yardımcı olunmalı ve gerekli açıklamalar yaşına uygun bir şekilde yapılmalıdır Sürekli ve kasıtlı olarak yalan söyleyen bir çocuğun bu davranışı bir hastalık belirtisi olabilir Okuldan kaçma, hırsızlık gibi davranışlar da bu sürece eklenebilir Bu bir davranış bozukluğudur ve bir uzman desteği gereklidir