10-19-2012
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Provans Edebiyatı, Provans Edebiyatı Dönemleri
PROVANS EDEBİYATI
Provans Edebiyatı,Fransa'nın güneyinde Oksitan ( Provans) dilinin konuşulduğu bölgelerle İtalya ve İspanya'nın bir dönem Fransa''nın kültürel egemenliğinde kalan yörelerinde ortaya konmuş edebiyat yapıtlarının tümü Üç döneme ayrılabilir" Klasik Provans" dilinin yaygın yazı dili olduğu birlik dönemi ( 11-15yy) ,çeşitli Provans lehçelerinin geliştiği dağılma dönemi ( 16-18 yy) ve yeniden toparlanma dönemi (19-20 yy)
İLK DÖNEM;
Provans şiirinin günümüze ulaşan ilk örneği 10yüzyıla ait olduğu sanılan bir Vatikan yazmasındaki nakarattıDaha önemli bir örnek ise,bir Orleans yazmasında yer alan öğretici bir şiirin bazı parçalarıyla Boethius'un De consolatione philosophiae'sinin ( Felsefenin Avuntusu Üzerine ) yazarı bilinmeyen bir uyarlamasının giriş bölümüydü11yüzyılda Akitanya dükü IXGuillaume,şarkı olarak söylenmek üzere kıta biçiminde ve nakaratlı strofik şiirler yazdıBunların çoğu aşk şiirleriydibazılarında ise,şair ülkesinden ve oğlundan ayrılmanın üzüntüsünü,gençlik yıllarının yanlışları yüzünden duyduğu pişmanlığı dile getiriyorduBoethiustan yapılan uyarlamayla IXGuillaume'un dizelerinin farklılığı 11yüzyılda Provans şiirinin birkaç değişik yönde geliştiğini ortaya koyarRomans şiiri Roma dönemindeki halk şiirinden türemiş ve soylulara seslendiği için giderek incelmiştiŞairler,Latin vakayinamelerinde ioculares ( şaka yapanlar) olarak geçen profesyonel sanatçıların devamıydıDinleyicileri hokkabazlıkla eğlendiren ,hayvanlarla gösteri sunan,şarkı ya da şiir okuyan ve toplumda pek saygın bir yeri olmayan bu sanatçılara Provans dilinde Joglar ,Fransızcada Jongluer denirdiTrubadurlar da şiir alanında ustalaşmış joglar'lar arasından çıktı
Provans aşk şarkıları Fransa'nın güneyindeki Midi bölgesinin feodal toplumsal koşullarını yansıtırO dönemde toprak sahipleri siyasal nedenlerle kızlarını saraylılarla evlendirirdamat adayları evlenecekleri kızlara aşk şarkıları yazarlardıBu saraylı şairler toplumsal konumları bakımından seslendikleri hanımlardan genellikle daha aşağı olduklarından şiirler dikkatli ve çekingen bir dille yazılırdıSaray aşkı ya da şövalye aşkı olarak adlandırılan bu tür ilişki zamanla bir geleneğe dönüştü
Kaynak:AnaBritannica cilt 26 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|