Akarsu Aşındırması

Menderes (Büklüm - Menderesli Akış)

Akarsular yataklarını yanlara doğru da aşındırırlar sular bazen bir yamaca bazen ötekine çarpar Çarpma ile yamaçların altı kazılır,zamanla yıkılır ve daha çok geriler Böylece bir akarsu vadisindeki girintiler çıkıntılar büklümler halini alır Bu büklümler büyüdükçe vadi genişler yamaçlar geriler Bir akarsu vadisinde mendereslerin oluşması yatak eğiminin azalmasına bağlıdır Bir akarsuda mendereslerin artması bu akarsuyun :

- Yatak eğiminin azaldığını

- Uzunluğunun arttığını

- Hızının azaldığını

- Aşındırma gücünün azaldığını gösterir

Türkiye'de özellikle Ege bölgesinde bulunan akarsular (Gediz,BakırçayKMenderes,BMenderes) son derece belirgin menderesler meydana getirirler

Peri Bacaları

Peribacaları volkanik tüf ve millerle kaplı yamaçlarda sellenme sonucunda meydana gelirler Yamaçtaki tüf ve miller arasında yer yer daha dirençli tabakalar veya bloklar varsa bunlar altlarındaki yumuşak kısımları sellenmeye karşı korurlar Böylece üzerine şapka gibi bir kaya parçası duran sütunları andıran garip şekiller meydana gelmiş olur Peribacaları ülkemizde özellikle Ürgüp ve Nevşehir dolaylarında görülür Peribacalarının şekillenmesinde aynı zamanda rüzgarın da dolaylı etkisi vardır

Kırgıbayır (Badlands)

Sel sularının etkisi ile yamaçlar yarılır ve aynı zamanda gittikçe yatıklaşır Bu arada yarı kurak bölgelerde mil ve tüf gibi maddelerden yapılmış yamaçlar üzerinde çok sık sel yarıntılarından oluşmuş karmakarışık ve üzerinde dolaşılması çok zor olan bazı şekillerde meydana gelir bunlara kırgıbayır adı verilir

Dev Kazanı

Akarsuların çağlayan yaparak düştüğü yerlerde oluşan aşınım şekillerdir

Platolar

Akarsular tarafından derince kazılmış yarılmış düzlüklerdir bu düzlükler eski peneplenlerin gençleşmesi-yükselmesi sonucunda oluşurlar Bazıları da lav düzlükleridir

Peneplen (Yontukdüz)

Akarsular yerkabuğunun yüksek kısımlarını aşındırarak çukur yerleri doldurarak yeryüzünü düzleştirmeye çalışırlar İrili ufaklı bir çok akarsu tarafından yapılan aşındırmaya bağlı olarak çok uzun bir zaman sonucun da bütün arazi alçalmış engebelik bakımından silikleşmiş olur Böylece karaların yüzeyi deniz seviyesi yakınlarına kadar alçaltılır ve hafif dalgalı bir düzlük haline dönüşür Akarsu aşındırması sonucunda meydana gelen bu gibi düzlüklere peneplen adı verilir Türkiye IIIZamanın sonlarında peneplen halinde iken IVZamanın başlarında tümden yükselmiş ve peneplen yüzeyi yükseklerde kalmıştır Türkiye'deki ova ve platoların yükseklerde bulunmasının nedeni bu peneplen yüzeylerinin yükselmesidir