Dünyanın Şekli Ve Yıllık Hareketi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Eksen Eğikliği

Dünya'nın yıllık hareketi sırasında oluşan yörünge düzlemi (ekliptik) ile Dünya'nın Ekvator düzlemi üst üste çakışmaz

Aralarında 23°27' lık bir açı bulunur

Yörünge düzlemi ile eksen arasında ise 66°33' lık bir açı oluşur

Buna Dünya'nın Eksen Eğikliği denir

Ekliptik: Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme Ekliptik veya Yörünge Düzlemi denir

UYARI : Dünya ekseniyle, yörünge düzlemi arasında 66°33'lık,

Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23°27' lık açı bulunmaktadır

Bu açı daha küçük ya da daha büyük olsaydı, dönence ve kutup dairelerinin enlem dereceleri değişirdi

Eksen Eğikliğinin Sonuçları

Dünya'nın Güneşe karşı konumu yıl içinde değişir

Dünya'nın Güneşe Karşı Konumları

21 Mart - 23 Eylül Durumları (Ekinokslar)

a) 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalar yerel saat 12

00'de Güneş ışınlarını dik açı ile alır

b) b) Ekvator'da yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 12

00' de gölgesi oluşmaz

c) Aydınlanma çemberi, Kutup Noktalarından geçer

d) Dünya'nın her yerinde gündüz ve gece süresi birbirine eşittir

e) Aynı meridyen üzerinde yer alan tüm noktalarda Güneş, yerel saatle aynı anda doğar ve aynı anda batar

f) 21 Mart'tan sonra Kuzey Y

'de, 23 Eylül'den sonra da Güney Y

' de gündüzler gecelere göre daha uzun olmaya başlar

21 Haziran Durumu (Solstisi)

a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 12

00'de Yengeç Dönencesi'ne gelir

b) Yengeç Dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 12

00'de gölgesi

oluşmaz

c) Aydınlanma çemberi Kutup Dairelerine teğet geçer

d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildiğinde gece süresi uzamaya başlar

e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gündüzü, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gecesi

yaşanır

Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de gündüzler, Güney Yarım Küre'de ise geceler

kısalmaya başlar

21 Aralık Durumu (Solstisi)

a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 12

00'de Oğlak dönencesi'ne gelir

b) Oğlak dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 12

00'de gölgesi oluşmaz

c) Aydınlanma çemberi Kutup Daireleri'ne teğet geçer

d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildikçe gündüz süresi uzamaya başlar

e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gecesi, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gündüzü

yaşanır

Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de geceler, Güney Yarım Küre'de gündüzler

kısalmaya başlar

UYARI : 21 Haziran'da Yengeç Dönencesi, 21 Aralık'ta Oğlak dönencesi, 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalarda, cisimlerin saat 12

00'da oluşan gölgesi tam dibe düşer

Ekinokslarda, 450 enlemlerinde oluşan gölge boyu cismin boyuna eşittir

UYARI : 21 Haziran'da,

- Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır

- Türkiye'de saat 12

00'de cisimlerin yıl içindeki en kısa gölgeleri oluşur

UYARI : 21 Aralık'ta;

- Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır

- Türkiye'de yerel saat 12

00'de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgeleri oluşur

v Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak Dönenceler ve Kutup Daireleri'nin yerleri belirlenir

Dönenceler

23°27' Kuzeye paralelleridir

Güneş ışınlarının düz zeminlere dik açı ile geldiği en son yerlerdir

Kutup Daireleri

66°33' Kuzey ve Güney paralelleridir

Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde teğet geçtiği paralellerdir

v Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak matematik iklim kuşakları oluşur

10-19-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Dünyanın Şekli Ve Yıllık Hareketi Eksen Eğikliği Dünya'nın yıllık hareketi sırasında oluşan yörünge düzlemi (ekliptik) ile Dünya'nın Ekvator düzlemi üst üste çakışmaz Aralarında 23°27' lık bir açı bulunur Yörünge düzlemi ile eksen arasında ise 66°33' lık bir açı oluşur Buna Dünya'nın Eksen Eğikliği denir Ekliptik: Dünya'nın yörüngesinden geçtiği varsayılan düzleme Ekliptik veya Yörünge Düzlemi denir UYARI : Dünya ekseniyle, yörünge düzlemi arasında 66°33'lık, Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23°27' lık açı bulunmaktadır Bu açı daha küçük ya da daha büyük olsaydı, dönence ve kutup dairelerinin enlem dereceleri değişirdi Eksen Eğikliğinin Sonuçları Dünya'nın Güneşe karşı konumu yıl içinde değişir Dünya'nın Güneşe Karşı Konumları 21 Mart - 23 Eylül Durumları (Ekinokslar) a) 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalar yerel saat 1200'de Güneş ışınlarını dik açı ile alır b) b) Ekvator'da yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200' de gölgesi oluşmaz c) Aydınlanma çemberi, Kutup Noktalarından geçer d) Dünya'nın her yerinde gündüz ve gece süresi birbirine eşittir e) Aynı meridyen üzerinde yer alan tüm noktalarda Güneş, yerel saatle aynı anda doğar ve aynı anda batar f) 21 Mart'tan sonra Kuzey Y'de, 23 Eylül'den sonra da Güney Y' de gündüzler gecelere göre daha uzun olmaya başlar 21 Haziran Durumu (Solstisi) a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 1200'de Yengeç Dönencesi'ne gelir b) Yengeç Dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200'de gölgesi oluşmaz c) Aydınlanma çemberi Kutup Dairelerine teğet geçer d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildiğinde gece süresi uzamaya başlar e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gündüzü, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gecesi yaşanır Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de gündüzler, Güney Yarım Küre'de ise geceler kısalmaya başlar 21 Aralık Durumu (Solstisi) a) Güneş ışınları dik açı ile yerel saat 1200'de Oğlak dönencesi'ne gelir b) Oğlak dönencesi'nde yatay düzleme dik duran cisimlerin yerel saat 1200'de gölgesi oluşmaz c) Aydınlanma çemberi Kutup Daireleri'ne teğet geçer d) Bir noktadan kuzeye doğru gidildikçe gündüz süresi uzamaya başlar e) Kuzey Yarım Küre'de yılın en uzun gecesi, Güney Yarım Küre'de ise yılın en uzun gündüzü yaşanır Bu tarihten itibaren Kuzey Yarım Küre'de geceler, Güney Yarım Küre'de gündüzler kısalmaya başlar UYARI : 21 Haziran'da Yengeç Dönencesi, 21 Aralık'ta Oğlak dönencesi, 21 Mart ve 23 Eylül'de Ekvator üzerindeki noktalarda, cisimlerin saat 1200'da oluşan gölgesi tam dibe düşer Ekinokslarda, 450 enlemlerinde oluşan gölge boyu cismin boyuna eşittir UYARI : 21 Haziran'da, - Güney Kutup Dairesi ile Güney Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır - Türkiye'de saat 1200'de cisimlerin yıl içindeki en kısa gölgeleri oluşur UYARI : 21 Aralık'ta; - Kuzey Kutup Dairesi ile Kuzey Kutbu arasındaki enlemlerde gece süresi 24 saatten fazladır - Türkiye'de yerel saat 1200'de cisimlerin yıl içindeki en uzun gölgeleri oluşur v Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak Dönenceler ve Kutup Daireleri'nin yerleri belirlenir Dönenceler 23°27' Kuzeye paralelleridir Güneş ışınlarının düz zeminlere dik açı ile geldiği en son yerlerdir Kutup Daireleri 66°33' Kuzey ve Güney paralelleridir Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde teğet geçtiği paralellerdir v Dünya'nın eksen eğikliğine bağlı olarak matematik iklim kuşakları oluşur