Devletler Coğrafyası - İspanya

Tabii Kaynaklar

Bitki örtüsü ve hayvanlar: Kuzeybatı İspanya’da meşe ve gürgen ağaçları bulunur Doğu kıyılarında yeşil meşeler, sulak bitkiler ve bozkırlar hakimdir İç kesimde ise karışık orman, güneyde meşe ormanları ve bozkırlar, bazı kesimlerinde çayır ve fundalıklar bulunur Bunlar ormanların insan eliyle kesilerek yok edilmesinden meydana gelmiştir İspanya dağlık ve ormanlık bir araziye sahip olduğundan ayı, kurt, tilki, tavşan, sincap, yaban kedisi, yaban keçisi gibi hayvanlar bulunur Mevsimden mevsime göçmen kuşlar İspanya’ya gelmektedir

Madenler: İspanya zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir Meseta’nın bir çok kesimiyle Endülüs sıra dağlarında önemli demir rezervleri vardır Ülkenin çeşitli yerlerine dağılmış vaziyette kömür yatakları mevcuttur Diğer madenleri potas, çinko, kalay, kurşun filizleri, bakır, uranyum, gümüş, fosfat ve sülfürdür Dünyanın başta gelen civa üreticilerindendir

Nüfus ve Sosyal Hayat

İspanya’nın nüfusu 39100000’dir Nüfusun yarısından fazlası şehirlerde yaşar İspanya halkı çeşitli ırk gruplarının karışımıyla meydana gelmiştir Halkın Endülüs bölgesinde yaşayanları esmer; Basklar ve Katalanlar sarışın; Galiçya bölgesinde yaşayanlar ise alçak boylu ve buğday tenlidir Bölgelerde yaşayanlar arasında yaşayış ve giyiniş bakımından farklılıklar görülür Andolusia kadınları 5 yüzyılda bu bölgede yaşamış olan Faslılar gibi yüzlerine peçe örterler

İspanya denilince akla boğa güreşleri gelir Halk boğa güreşlerine çok meraklı olduğu için arenalar dolup taşmaktadır Boğa güreşleri İspanyolların senelerden beri süregelen bir geleneğidir

Önemli şehirler arasında Barcelona, La Caruna, Ovieda, Sevilla, Valencia, Vizcaya bulunmaktadır

Din: İspanya halkının çoğu Hıristiyanlığın Katolik mezhebindendir Az miktarda Protestan, Musevi, Müslüman bulunmaktadır Bunlar nüfusun % 1’ini teşkil etmektedir

Eğitim: İspanya’da 6-14 yaş arasında öğretim mecburidir İspanya’da 20 devlet üniversitesi, bunun dışında Madrid, Barcelona ve Valencia’da üç politeknik üniversitesi vardır Okuma-yazma bilmeyenler nüfusun %5’ini teşkil etmektedir

Siyasi Hayat

İspanya’da 1975 tarihinden sonra ülke krallığa dayanan bir monarşiyle yönetilmeye başlamıştır İspanyol parlamentosu Cortes, 350 üyeli Temsilciler meclisi ve 248 üyeli Senato’dan meydana gelmiş, iki meclislidir Kralın, meclisten çıkan kanunları veto yetkisi vardır

Ekonomi

Çok yönlü bir tarım ülkesi olan İspanya’da tarım sanayiye yönelik duruma getirilmektedir Bir zamanların sömürgeci ve denizci ülkesi olan İspanya, bugün bu özelliğini kaybetmiştir

Tarım: İspanya bir tarım ülkesidir, ancak 1960 ve 1970 yılları arasında tarımla uğraşanların oranı% 41’den % 25’e düşmüştür Topraklarının yaklaşık beşte ikisi işlenmektedir Geri kalan bölgeler ya çok kurak veya çok dağlık olduğundan tarıma elverişli değildir İç kısımlarda az nüfuslu havza ve yaylalarda özellikle tahıl ekilir (buğday, çavdar gibi) Bu kısımda topraklar 2-3 yılda bir nadasa bırakılır veya bakla nohut ekilir İspanya’nın Atlas Okyanusu kısımlarında iklimin etkisiyle değişik bir tarım uygulanır Yazları nemli olması mısır tarımına çok elverişlidir Tahıl az yer tutar, patates ve fasulye bu kısımlarda çok boldur İspanya’da en çok yetiştirilen tahıl arpadır Ayrıca şekerpancarı, soğan, mısır, limon, tütün, ayçiçeği, mercimek yetiştirilmektedir

İspanyada yetişen meyvelerden portakal ilk sırayı alır ve bir ihraç ürünüdür Zeytin de önemli bir gelir kaynağıdır İspanya’da bağlar işlenen toprağın % 8’ini meydana getirir Ormanlardan elde edilen en önemli ürün mantardır Domates ve muz da önemli ihraç ürünlerindendir

İspanya’nın tarımı giderek artan nüfusun ihtiyacını karşılayamamaktadır Ekilebilir arazinin ancak bir kısmı sulanabilmektedir Günümüzde tarım kesiminde faal nüfusun % 25’i çalışmaktadır Bununla birlikte toprak ürünleri ihracatın % 40’ını sağlamaktadır

Hayvancılık: Hayvancılık İspanya’da giderek gelişmektedir İşlenebilen toprakların dörtte üçü otlaklarla kaplı olduğu için hayvan beslemede önemli bir kaynaktır İspanya’da yaklaşık olarak 15 milyon koyun, 3 milyon keçi, 6 milyon büyükbaş hayvan vardır Senelik et üretimi ise ortalama olarak 2700000 tondur Ayrıca önemli miktarda at, katır, eşek mevcuttur Beslenmede balıkçılığın rolü büyüktür Balık tonajları yavaş fakat sürekli olarak artmaktadır Ülkenin Atlas Okyanusu kıyıları büyük bir balıkçılık bölgesidir Balıkçılık önemi bakımından Avrupa’da Rusya ve Norveç’ten sonra üçüncü gelir Avlanan en önemli balıklar sardalya, hamsi, orkinos ve morinadır Akdeniz kıyılarında elde edilen balık miktarı azdır Açık deniz balıkçılığında giderek gelişme görülmektedir

Sanayi: İspanya’da sanayi gelişmektedir İspanya 1960 yılından bu yana hızla sanayileşti Toplam sanayi üretimi 1960 ile 1966 yılları arasında iki katına çıktı Günümüzde ülkenin çalışan nüfusunun % 40’ı bu sektördedir İspanya, Avrupa’nın önde gelen sanayi ülkelerinden biri olma yolundadır Başlıca ürünleri; makina, pamuklu ve yünlü dokuma, ayakkabı, kağıt, otomobil, gemi (dünya devletleri arasında dördüncü), çimento, çelik, döküm ve demirdir Sanayi dağılımı çok eşitsizdir Büyük kısmı iki bölgede toplanır Kuzeyde Vasco-Osturianın bütün ekonomisi maden kömürü ve demir sanayiine dayanır Bu kısımda ayrıca el sanatlarının modernleşmiş biçimi olan bir çok küçük fabrika vardır Doğuda Katolonya bölgesi, Pirene ırmaklarından elde edilen elektrik enerjisinden faydalanır Enerji açığı sanayinin zayıf noktasıdır Petrol ve tabii gaz üretimi çok azdır

Ticaret: İhracatın % 40’ını tarım ürünleri meydana getirmektedir Satılan başlıca ürünleri: Portakal, zeytin, zeytinyağı, muz, domates, balıktır İhraç edilen sanayi mamülleri ise pamuklu dokumalar, çelik, civa, makinalar, kimya mamulleri, gemi, otomobil, ayakkabıdır Dış alımların beşte birinden fazlasını petrol meydana getirir Diğer ithal malları sanayi için gerekli maddeler ve teçhizatlardır İspanya’da ülke turizmi çok büyük gelişme göstermiştir Ülke, turizmin yardımlarıyla dış ticaret dengesindeki açığı kısmen kapatmıştır Fransa sınırından Cebelitarık’a kadar Akdeniz kıyısı boyunca birçok turistik tesis kurulmuştur

İspanya ihracatın büyük kısmını ABD’ye yapar İthalatın ve ihracatının bir kısmı da AET ülkeleri ile olup, bunlar arasında Almanya ve İngiltere ilk sırayı alır

Ulaşım: İspanya’da karayolu uzunluğu yaklaşık 146919 km’dir Demiryollarının uzunluğu ise 13533 km olup, bunun 5613 km’sinde elektrikli trenler çalışmaktadır Ülkenin hava ulaşımı en önemli havayolu şirketi olan “İberia” tarafından dünyanın her yerine yapılan seferlerle sağlanmaktadır Ülkede 37 sivil ve 7 askeri havaalanı vardır

İspanya deniz ticaret filosu 7699000 gros tonluk 1109 gemiye sahiptir Ülkenin en önemli limanları Barcelona, Bilbao, Valencia, Cartegena ve Gijon’dur