Devletler Coğrafyası - Endonezya

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Devletler Coğrafyası - Endonezya

DEVLETİN ADI: Endonezya Cumhuriyeti

BAŞŞEHRİ: Cakarta

YÜZÖLÇÜMÜ: 1

919

443 km2

NÜFUSU: 181

451

000

RESMİ DİLİ: Bahasia

DİNİ: İslamiyet

PARA BİRİMİ: Rupiah

Güney DoğuAsya’da bir devlet

Endonezya, Ekvator üzerinde Sumatra Adasından, Avustralya’ya kadar uzanan adalar topluluğu üzerinde kurulmuştur

Batı ve güneyden Hint Okyanusu, kuzeyden Güney Çin Denizi, kuzey doğudan Büyük Okyanus ile çevrili, 5’i büyük, 300’ü orta büyüklükte, kalanları çok küçük adacıklar olmak üzere toplam 13

677 adadan müteşekkildir

Tarihi

Endonezya’nın tarihi hakkında bilinen en eski bilgiler, 4-5 bin yıl kadar önce, Malaysia’dan halkın gelip yerleştikleri hakkındadır

Eski çağlardan beri ülkenin üzerinde bulunduğu adaların deniz ticaretinde ehemmiyeti çok büyük olmuştur

Bu sebepten, halk genellikle denizci veya tüccardı

Tarih çağlarında ülke, Çin, Hindistan, İran ve Bizans İmparatorluğunun deniz ticaret yolu idi

Halen bu özelliğini muhafaza etmektedir

Eski çağlarda ticaret gemileri buraya uğrar, baharat, reçine ve değerli kereste alırlardı

Ticaretteki bu ehemmiyeti sebebiyle, dünyanın çeşitli yerlerinden Endonezya’ya gelip yerleşen insanlar ülkede yeni fikir ve geleneklerin yerleşmesine sebep olmuşlardı

Miladın ilk yıllarına kadar halk aşiretler halinde yaşıyorlardı

Bu zamanda artan Hint tesiri neticesinde halk arasında Allahü tealanın emrettiği hakiki yol olmayan, putperestlik, Budizm ve Hindu dinleri yayıldı

Bu devirlerde ülkede aşiret idareleri krallık haline geldi

Öyle ki her ada ayrı bir krallıktı

Yedinci ve on üçüncü asırlara kadar bölgenin en güçlü krallıkları, Sumatra ve Java krallıkları idi

Güçlü olmalarının bir neticesi olarak da bölge ticaretine hakimdiler

On ikinci ve on beşinci asırlarda Hindistan ve Malaysia’dan ticaret için buraya gelen Müslüman tacirler hak din olan İslamiyetin yayılmasına vesile olmuşlardı

Halk İslamiyeti hiçbir zorlama olmaksızın kabul edip benimsemişti

Bundan dolayı daİslamiyet, Endonezya’da süratle yayıldı

Avrupa’nın sömürgecilik zihniyeti, Endonezya’yı 1511 senesinde yakaladı

Bu sene Portekiz Malakka’yı işgal etti

Bundan sonra İspanya, Hollanda ve İngilizler ülkeyi istila ettiler

Bu devletler Endonezya’yı sömürmenin yanısıra Hindistan’ı da sömürgelerine katmak için üs olarak kullanmakta idiler

On altıncı asrın sonlarında Hollandalılar, Doğu Hindistan, Java ve Moluk’da kurdukları şirketlerle bölge ticaretini ele geçirdiler

Bunun yanısıra Cakarta’ya üs kurmalarıyla Hollanda’nın bölgedeki nüfusu arttı

Diğer sömürgeci devletlerin anlaşmaları neticesinde 18

asrın sonlarında Hollandaülkeyi tam manasıyla tek başına ve insafsızca kendi menfaatine kullanmaya başladı

1900’lü senelerin başlarından itibaren gün geçtikçe antiemperyalist fikirlerin kuvvetlenmesi sonucu Hollanda sömürgeciliğine karşı, milliyetçilik ve bağımsızlık mücadelesi fiilen başladı

Bu mücadelenin önde gelen liderlerinden Ahmed Sukarno 1927’de kurulan Milliyetçi Partinin başkanı oldu

Endonezya halkının başlattıkları ve her geçen gün kuvvet kazanan bağımsızlık mücadelesi karşısında Hollanda endişeye düştü

Halk tamamen Hollandalı sömürgecilerin menfaatleri doğrultusunda yönetilmekteydi

Milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerini yatıştırmak ve sömürgeciliğini devam ettirmek için Hollanda siyasi bir oyun olarak yerli halka idarede kısmen iştirak hakkı tanıdı

Bu oyuna kanmayıp tam bir bağımsızlık isteyen halkın mücadelesi çok kanlı bir şekilde bastırılmaya çalışıldı

Mücadelenin liderlerinden Ahmed Sukarno ve arkadaşları yakalanarak sürgüne gönderildi

İkinci Dünya Savaşında Japonya, Endonezya’yı işgal etti

Siyasi olarak Japonlar ülke halkının Hollandalılara karşı yaptıkları bağımsızlık mücadelesini desteklediler

Japonlar, milliyetçilerin hükümet kurmalarına müsaade etti

17 Ağustos 1945’te Japonların teslim olmalarıyla Endonezya’da Ahmed Sukarno başkanlığında bir hükümet kurularak bağımsızlıklarını ilan ettiler

Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını tanımadı

Endonezya ve Hollanda arasında bu sebepten başlayan mücadele, Endonezya’nın zaferiyle neticelendi

Hollanda, “Endonezya, Birleşik Devletleri”ni resmen tanımak zorunda kaldı

1950 senesinde devletin adı “Endonezya Cumhuriyeti” olarak değiştirildi

Ülkenin kurulu olduğu adalardan Yeni Gine Hollandalıların elinde kaldı

Endonezya ancak 1962 senesinde adanın batı kısmını Hollandalılardan kurtardı

Çin ve Rusya bütün antikomünist ülkelerde yaptıkları gibi, genç Endonezya Cumhuriyetini de yıkıcı ve bölücü faaliyetlerle kendi sömürgeleri, peykleri haline getirmeye çalıştılar

Ülke idaresini ellerine geçirmek için hükümet darbesi girişiminde bulundular

1965 senesinde vuku bulan bu ayaklanma kanlı bir iç savaşa sebep oldu

1

000

000 civarında insanın öldüğü iç savaşta komünistler, milliyetçiler ve ordu tarafından bertaraf edildi

Devletin kuruluşundan itibaren meydana gelen hadiselerde oldukça yıpranan Ahmed Sukarno iktidarı, 1967’de General Suharto tarafından yapılan hükümet darbesi ile son buldu

Darbe sonunda başa geçen General Suharto daha sonra yapılan seçimleri de kazandı

1982’de Sebker seçimleri kazandı

1983’te Suharto dördüncü defa 10 Mart 1988’de beşinci defa başkan seçildi

Fiziki Yapı

Endonezya’nın üzerinde bulunduğu adalardan büyük olan beş tanesi, Sumatra, Borneo, Java, Celebes ve Yeni Gine’dir

Yeni Gine Adasının Endonezya’ya ait olan batı kısmına İrian Barat adı verilir

Borneo Adasının Endonezya’ya ait olan kısmına ise Kalımantan adı verilir

Sumatra, Borneo, Java ve Celebes adalarına Büyük Sonda Adaları; Bali, Lombok, Sumba, Sumbawa, Flores, Timor vb

gibi orta büyüklükteki adalara Küçük Sonda Adaları; Buru, Ceram, Halmehera vb

adalara ise Moluk Adaları ismi verilir

Adalar arasında çeşitli iç denizler mevcuttur

İç denizlerle beraber yüzölçümü yaklaşık 5

000

000 km2 olan Endonezya’nın kara parçalarının toplam yüzölçümü ise 1

919

443 km2dir

İç denizleri, Java, Sunda, Banda, Flores, Celebes ve Moluk denizleridir

Adaları birbirinden ayıran deniz ve boğazların önemli özellikleri derin olmalarıdır

Endonezya genel yapı itibariyle volkanik adalardan müteşekkildir

Çoğu sönmüş vaziyette yaklaşık 150 civarında volkan bulunmaktadır

Ülke Ekvator çizgisi üzerindedir

Büyük adalardan olan Sumatra ülkenin batısında olup, Malakka Boğazı ile Asya kıtasından, kuzey batı, güney doğu doğrultusunda, güney doğuda Sonda Boğazı ile Java Adasından ayrılmıştır

Birmanya’daki sıradağların bir uzantısı Sumatra Adasının batı kıyılarında devam eder

Bu sıradağlar sönmüş ve halen faaliyette bulunan pekçok volkandan müteşekkildir

3000 m’yi aşan yüksekliklere sahip bu dağ silsilesinin kuzeyinde geniş ve verimli vadiler, büyük göller bulunur

Adanın doğu kesimleri, düz ve basık olan ovalıktır

Bataklıklar doğu sahillerinde oldukça geniş yer kaplar

Büyük ırmaklara sahiptir

Java Adası, Sumatra ile Küçük Sonda adalar dizisinin en batısındaki Bali Adası arasında batı doğu istikametinde yer alır

Yaklaşık 1000 km boyunda ve 200 km eninde olan bu adada ekvatora paralel sıradağlar vardır

Bu sıradağlar, güneye daha yakın olup, üzerinde çok sayıda, bazıları halen tütmekte olan volkanlar mevcuttur

Adanın kuzeyi düz ovalı olmasına rağmen güney kıyıları yüksektir

Güney de deniz dibi fazla kayalık değildir

Bu da gemilerin adanın güney kıyılarına rahatlıkla yaklaşmalarını sağlamaktadır

Bu sebepten limanlar güneyde kuzey kıyılarına nisbeten daha çoktur

Java Adasının doğusunda yer alan orta büyüklükteki adalar topluluğu olan Küçük Sonda Adaları da fiziki yapı itibariyle diğer Sumatra ve Java Adalarından pek farklı yapıya sahip değildir

Topluluğu meydana getiren adaların hepsi volkanik olup, kıyıları düz ovalıktır

İrian Barat denilen Yeni Gine’nin Endonezya’ya ait batı kısımları da fiziki yapı olarak pek fazla değişmez

Bradjamusti Sıradağları, bölgenin ortasında batı doğu doğrultusunda yer alır

Güney kısmı verimli ovalarla kaplı olan bölgenin kuzeyinde orta kesimlerindekine nazaran daha alçak olan sıradağlar, paralel olarak yer alır

Bu iki dağ silsilesi arada yer alan ova ile birbirinden ayrılır

Her iki sıradağlardan inen çok sayıdaki ırmak tarafından sulanan ova oldukça verimlidir

Yeni Gine Adasının batı kısmı olan bu bölgenin ortasındaki Bradjamusti Sıradağlarında yer alan Carstenz Tepesi 5050 m ile ülkenin de en yüksek noktasıdır

Yeni Gine ve Celebes adaları arasında yer alan pekçok ada ve adacıktan müteşekkil olan Moluk Adaları da dağlıktır

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Devletler Coğrafyası - Endonezya Devletler Coğrafyası - Endonezya DEVLETİN ADI: Endonezya Cumhuriyeti BAŞŞEHRİ: Cakarta YÜZÖLÇÜMÜ: 1919443 km2 NÜFUSU: 181451000 RESMİ DİLİ: Bahasia DİNİ: İslamiyet PARA BİRİMİ: Rupiah Güney DoğuAsya’da bir devlet Endonezya, Ekvator üzerinde Sumatra Adasından, Avustralya’ya kadar uzanan adalar topluluğu üzerinde kurulmuştur Batı ve güneyden Hint Okyanusu, kuzeyden Güney Çin Denizi, kuzey doğudan Büyük Okyanus ile çevrili, 5’i büyük, 300’ü orta büyüklükte, kalanları çok küçük adacıklar olmak üzere toplam 13677 adadan müteşekkildir Tarihi Endonezya’nın tarihi hakkında bilinen en eski bilgiler, 4-5 bin yıl kadar önce, Malaysia’dan halkın gelip yerleştikleri hakkındadır Eski çağlardan beri ülkenin üzerinde bulunduğu adaların deniz ticaretinde ehemmiyeti çok büyük olmuştur Bu sebepten, halk genellikle denizci veya tüccardı Tarih çağlarında ülke, Çin, Hindistan, İran ve Bizans İmparatorluğunun deniz ticaret yolu idi Halen bu özelliğini muhafaza etmektedir Eski çağlarda ticaret gemileri buraya uğrar, baharat, reçine ve değerli kereste alırlardı Ticaretteki bu ehemmiyeti sebebiyle, dünyanın çeşitli yerlerinden Endonezya’ya gelip yerleşen insanlar ülkede yeni fikir ve geleneklerin yerleşmesine sebep olmuşlardı Miladın ilk yıllarına kadar halk aşiretler halinde yaşıyorlardı Bu zamanda artan Hint tesiri neticesinde halk arasında Allahü tealanın emrettiği hakiki yol olmayan, putperestlik, Budizm ve Hindu dinleri yayıldı Bu devirlerde ülkede aşiret idareleri krallık haline geldi Öyle ki her ada ayrı bir krallıktı Yedinci ve on üçüncü asırlara kadar bölgenin en güçlü krallıkları, Sumatra ve Java krallıkları idi Güçlü olmalarının bir neticesi olarak da bölge ticaretine hakimdiler On ikinci ve on beşinci asırlarda Hindistan ve Malaysia’dan ticaret için buraya gelen Müslüman tacirler hak din olan İslamiyetin yayılmasına vesile olmuşlardı Halk İslamiyeti hiçbir zorlama olmaksızın kabul edip benimsemişti Bundan dolayı daİslamiyet, Endonezya’da süratle yayıldı Avrupa’nın sömürgecilik zihniyeti, Endonezya’yı 1511 senesinde yakaladı Bu sene Portekiz Malakka’yı işgal etti Bundan sonra İspanya, Hollanda ve İngilizler ülkeyi istila ettiler Bu devletler Endonezya’yı sömürmenin yanısıra Hindistan’ı da sömürgelerine katmak için üs olarak kullanmakta idiler On altıncı asrın sonlarında Hollandalılar, Doğu Hindistan, Java ve Moluk’da kurdukları şirketlerle bölge ticaretini ele geçirdiler Bunun yanısıra Cakarta’ya üs kurmalarıyla Hollanda’nın bölgedeki nüfusu arttı Diğer sömürgeci devletlerin anlaşmaları neticesinde 18 asrın sonlarında Hollandaülkeyi tam manasıyla tek başına ve insafsızca kendi menfaatine kullanmaya başladı 1900’lü senelerin başlarından itibaren gün geçtikçe antiemperyalist fikirlerin kuvvetlenmesi sonucu Hollanda sömürgeciliğine karşı, milliyetçilik ve bağımsızlık mücadelesi fiilen başladı Bu mücadelenin önde gelen liderlerinden Ahmed Sukarno 1927’de kurulan Milliyetçi Partinin başkanı oldu Endonezya halkının başlattıkları ve her geçen gün kuvvet kazanan bağımsızlık mücadelesi karşısında Hollanda endişeye düştü Halk tamamen Hollandalı sömürgecilerin menfaatleri doğrultusunda yönetilmekteydi Milliyetçilik ve bağımsızlık hareketlerini yatıştırmak ve sömürgeciliğini devam ettirmek için Hollanda siyasi bir oyun olarak yerli halka idarede kısmen iştirak hakkı tanıdı Bu oyuna kanmayıp tam bir bağımsızlık isteyen halkın mücadelesi çok kanlı bir şekilde bastırılmaya çalışıldı Mücadelenin liderlerinden Ahmed Sukarno ve arkadaşları yakalanarak sürgüne gönderildi İkinci Dünya Savaşında Japonya, Endonezya’yı işgal etti Siyasi olarak Japonlar ülke halkının Hollandalılara karşı yaptıkları bağımsızlık mücadelesini desteklediler Japonlar, milliyetçilerin hükümet kurmalarına müsaade etti 17 Ağustos 1945’te Japonların teslim olmalarıyla Endonezya’da Ahmed Sukarno başkanlığında bir hükümet kurularak bağımsızlıklarını ilan ettiler Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını tanımadı Endonezya ve Hollanda arasında bu sebepten başlayan mücadele, Endonezya’nın zaferiyle neticelendi Hollanda, “Endonezya, Birleşik Devletleri”ni resmen tanımak zorunda kaldı 1950 senesinde devletin adı “Endonezya Cumhuriyeti” olarak değiştirildi Ülkenin kurulu olduğu adalardan Yeni Gine Hollandalıların elinde kaldı Endonezya ancak 1962 senesinde adanın batı kısmını Hollandalılardan kurtardı Çin ve Rusya bütün antikomünist ülkelerde yaptıkları gibi, genç Endonezya Cumhuriyetini de yıkıcı ve bölücü faaliyetlerle kendi sömürgeleri, peykleri haline getirmeye çalıştılar Ülke idaresini ellerine geçirmek için hükümet darbesi girişiminde bulundular 1965 senesinde vuku bulan bu ayaklanma kanlı bir iç savaşa sebep oldu 1000000 civarında insanın öldüğü iç savaşta komünistler, milliyetçiler ve ordu tarafından bertaraf edildi Devletin kuruluşundan itibaren meydana gelen hadiselerde oldukça yıpranan Ahmed Sukarno iktidarı, 1967’de General Suharto tarafından yapılan hükümet darbesi ile son buldu Darbe sonunda başa geçen General Suharto daha sonra yapılan seçimleri de kazandı 1982’de Sebker seçimleri kazandı 1983’te Suharto dördüncü defa 10 Mart 1988’de beşinci defa başkan seçildi Fiziki Yapı Endonezya’nın üzerinde bulunduğu adalardan büyük olan beş tanesi, Sumatra, Borneo, Java, Celebes ve Yeni Gine’dir Yeni Gine Adasının Endonezya’ya ait olan batı kısmına İrian Barat adı verilir Borneo Adasının Endonezya’ya ait olan kısmına ise Kalımantan adı verilir Sumatra, Borneo, Java ve Celebes adalarına Büyük Sonda Adaları; Bali, Lombok, Sumba, Sumbawa, Flores, Timor vb gibi orta büyüklükteki adalara Küçük Sonda Adaları; Buru, Ceram, Halmehera vb adalara ise Moluk Adaları ismi verilir Adalar arasında çeşitli iç denizler mevcuttur İç denizlerle beraber yüzölçümü yaklaşık 5000000 km2 olan Endonezya’nın kara parçalarının toplam yüzölçümü ise 1919443 km2dir İç denizleri, Java, Sunda, Banda, Flores, Celebes ve Moluk denizleridir Adaları birbirinden ayıran deniz ve boğazların önemli özellikleri derin olmalarıdır Endonezya genel yapı itibariyle volkanik adalardan müteşekkildir Çoğu sönmüş vaziyette yaklaşık 150 civarında volkan bulunmaktadır Ülke Ekvator çizgisi üzerindedir Büyük adalardan olan Sumatra ülkenin batısında olup, Malakka Boğazı ile Asya kıtasından, kuzey batı, güney doğu doğrultusunda, güney doğuda Sonda Boğazı ile Java Adasından ayrılmıştır Birmanya’daki sıradağların bir uzantısı Sumatra Adasının batı kıyılarında devam eder Bu sıradağlar sönmüş ve halen faaliyette bulunan pekçok volkandan müteşekkildir 3000 m’yi aşan yüksekliklere sahip bu dağ silsilesinin kuzeyinde geniş ve verimli vadiler, büyük göller bulunur Adanın doğu kesimleri, düz ve basık olan ovalıktır Bataklıklar doğu sahillerinde oldukça geniş yer kaplar Büyük ırmaklara sahiptir Java Adası, Sumatra ile Küçük Sonda adalar dizisinin en batısındaki Bali Adası arasında batı doğu istikametinde yer alır Yaklaşık 1000 km boyunda ve 200 km eninde olan bu adada ekvatora paralel sıradağlar vardır Bu sıradağlar, güneye daha yakın olup, üzerinde çok sayıda, bazıları halen tütmekte olan volkanlar mevcuttur Adanın kuzeyi düz ovalı olmasına rağmen güney kıyıları yüksektir Güney de deniz dibi fazla kayalık değildir Bu da gemilerin adanın güney kıyılarına rahatlıkla yaklaşmalarını sağlamaktadır Bu sebepten limanlar güneyde kuzey kıyılarına nisbeten daha çoktur Java Adasının doğusunda yer alan orta büyüklükteki adalar topluluğu olan Küçük Sonda Adaları da fiziki yapı itibariyle diğer Sumatra ve Java Adalarından pek farklı yapıya sahip değildir Topluluğu meydana getiren adaların hepsi volkanik olup, kıyıları düz ovalıktır İrian Barat denilen Yeni Gine’nin Endonezya’ya ait batı kısımları da fiziki yapı olarak pek fazla değişmez Bradjamusti Sıradağları, bölgenin ortasında batı doğu doğrultusunda yer alır Güney kısmı verimli ovalarla kaplı olan bölgenin kuzeyinde orta kesimlerindekine nazaran daha alçak olan sıradağlar, paralel olarak yer alır Bu iki dağ silsilesi arada yer alan ova ile birbirinden ayrılır Her iki sıradağlardan inen çok sayıdaki ırmak tarafından sulanan ova oldukça verimlidir Yeni Gine Adasının batı kısmı olan bu bölgenin ortasındaki Bradjamusti Sıradağlarında yer alan Carstenz Tepesi 5050 m ile ülkenin de en yüksek noktasıdır Yeni Gine ve Celebes adaları arasında yer alan pekçok ada ve adacıktan müteşekkil olan Moluk Adaları da dağlıktır