|
Prof. Dr. Sinsi
|
Devletler Coğrafyası - Almanya
Devletler Coğrafyası - Almanya
Ekonomi
Almanyanın tarihsel bir ekonomi gelişmesi vardır Roma imparatorluğundan miras kalmış mükemmel bir yol düzeni Şehirlerde alt yapı ve kanalizasyon sistemleri, nehirlerin ve havzaların ıslah olması sonucu, mükemmel ve hızlı nehir nakliyatı Kömür havzaların bulunup açılması Bütün bunlar buhar makinesinin icadından başlayarak bugüne Avrupa'nın en başlı ülkesi durumuna getirmişdir Ülkenin coğrafi konumu nedeni ile ticari ilişkileri pekleştirmiş Ülkenin hammadde fakirliği sebebi ile işleyen, üreten sanayi yönelmiş Fevkelade disiplinli eğitim sayesinde üstün eğitimli esnaf, usta ve mühendisler yetiştirilmiş Ülke icadları ve yaratıcıkları ile ün yapmışdır Dünya'da ilk sanayi standartını 9 yüzyılda sucuk, ekmek ve biraya (Reinheitsgebot) getirmişler ve bugünde geçerlidir 1 Dünya savaşı öncesi ağır sanayiye çok önem verildi Thyssen, Krups, Mannesmann gibi ünlü şirketler dünya piyasasına hakim oldular İstanbul-Bağdat hattı da bu şirketlerin projeleridir Siyasiden çok ekonomik nedenler çıkan 1 dünya savaşı sonucunda Almanya büyük hezimete buna bağlı ağır yaptırımlara maruz kalan Alman imparatorluğu iflas ederek yerini Weimarar Cumhuriyetine bırakır
Yinede bütün zorluklara karşın kıpırdayan Alman ekonomisi Nasyonal Sosyalistlerin hükümeti ele geçirmesi ile savaş sanayisinde korkunç dev adımlar atmaya başlarlar Bu zaman içinde de ünlü Alman otoyolların (Autobahn) temelleri atıldı Bu gelişmeler savaşın getirdiği yıkılıma kadar sürdü
Alman Cumhuriyetinin demokratik yapıda tekrar kurulması ve Amerikan Marshall planının burda tutması sonucu ekonomi tekrar dirilir ve mucize yılları (Wirtschaftwunder) diye adlandırılan 50 yıllarında ülke eski ekonomik refahı tekrar yakalamaya başlar Almanlar artık diğer ülkeleri yeni ekonomi anlayışı ve kaliteli sanayi ürünleri ile cezbetmeyi başarırlar Bu arada ülkedeki işçi ihtiyacını yurtdışından getirilen önce Portekiz ve İtalyanlar ve sonrada Türk ve diğer menşeli insanlarla giderilmeye çalışıldı Bu 1974 de patlak veren enerji krizine ve bununla gelen durulmaya kadar sürdü 1974 senesinde dışardan işçi getirme talebi durduruldu 60 yıllarda Roma antlaşması ile atılan Avrupa Mountain Birliğine üye olan Almanya Bugün bu birliğin ad ve niteliğini değiştiren Avrupa Birliği (Europa Union)ne daimi üyesidir 2002 yılında güçlü ve katı dengeli Alman Markı yerine Euro ve Cent'e geçmiştir 1 Euro = 1,95853 DM dür DM tedavülden kaldırılmadığı halde buğün hiç kullanılmamaktadır
Amerika'dan sonra en çok telif hakkı ve patent bildiren ülkedir Otomobil ve yan sanayisi ülkenin belkemiğidir Tahminen dolaylı veya doğrudan 20 milyon kişinin çalıştığı belirtilmektedir Ülkenin geneksel otomotiv üreticileri şunlardır : Mercedes-Benz, BMW (Bayerische Motoren Werke), Volkswagen, Audi (NSU), Opel (20 lerden beri General Motors'un), Ford (gene 20'lerden beri), Porsche dir Bunların yanında düşük sayıda üretim yapan manifaktür türü başka marka otomobil markalarıda bulunmaktadır
Bilişim Endüstrisinin hatırı sayılır yatırımlarıda bu ülkededir Telefon, fiberglas kablo ve hertürlü kominikasyon alt yapı muazzam geniş alana yayılı ve kullanışlıdır 120 milyon cep telefon ve buna bağlı bir düzine haberleşme teşebüslerinin msl UMTS, DSL ve diğer sistemlerin aralıksız ve düzenli olarak halk arasında kullanılması için kıyasıya rekabettedir Yüksek teknolojisi (High-Tech) çok gelişmiş ülkenin uzay istasyonu ISS e katılım payı yanında Airbus 380'nin üretiminde büyük katkıları vardır
Almanya ekonomisi bir tür Sosyal-Pazar-Ekonomisi(Sosiale-Marktwirtschaft) diye tabir edilir Kapitalist sistemdeki kıyasıya rekabet ve monopol kurulmasına karşın ekonomik yaptırımlarla ve yasal düzenlemelerle engel olmaya çalışılmaktadır Bu konuda en son sözü her zaman Kartel Dairesi (Kartelamt) söyler Devlet işci ve işveren arasındaki iş akitlerine (Arbeitsfriendsvetrag) kesinlikle karışmaz İşci grevlerini ise sendikasal bir hak olarak görür İşci çıkartmaları (Lokavt) ise yasal değildir Her iki taraf senede bir branş ve bölgelere göre masaya oturup anlaşmaya çalışırlar Ülkede çalışma süresi haftada 34 - 40 saat arasındadır Sosyal haklar çok iyi ve geniş olmasına rağmen küresel rekabet yüzünden kırpılmaya gidilmişdir
Bugün iki Almanya'nın getirdiği ağır sorumluluklar, küresel ekonomik kriz, enerji darboğazlığı ve değişen küresel dengelere rağmen yıllık enflasyon %1,5 civarıdır Kişi başına milli hasılat yılda 35 650€ (2005)dir
Yeni Bayan Şansöyle Merkel'in (Fizikci, quantum kimya üzerine Doktorası var ) hükümetin başına geçmesi ile aldığı katı önlemler, sosyal haklar ve yardımlara büyük kırpma getirdi Buna karşın ülke tarihinde ilk defa vergi gelirinin artımı ile bütçe milyarlık fazlalık verdi Ekonomide ve özellikle iş piyasasında hissedilir bir iyimserlik yanında istatistik gelişmeler göze çarpmaktadır İşsizlik sayısı yıllardır %10,5 üzerinde iken bu sayı %9,5 inmişdir
Almanya ekonomisi Avrupanın en büyük, A B D ve Japonya'dan sonra dünyanın en büyük 3 ekonomisidir Rakkamlarla Almanyanın ekonomisi (tahmini 2007'de €): 726 milyar ihracat, 134 milyar ticaret fazlalığı, %16 ihracatta artış
Ülkenin başlıca üyelikleri : BM, OECD, AB, NATO, G8, FIFA, UEFA, Europol
Almanya en fazla silah üreten ve satan 3 ülkedir! Dünya ihracat (Amerikanın önünde) şampiyonudur
Alman İstatistikler Dairesinin (Statistische Bundesamt,Wiesbaden) 2005 raporuna göre nufüs verileri şöyledir:
Almanya'da yaşayanların sayısı 82 500 800
Kilometrekareye 231,1 birey düşer
1 764 041 Türk vatandaşı ikamet etmekte (2005 sene sonu verisi)
0,66 milyon Türk asıllı Alman vatandaşı mevcut
3 767 milyon toplam erkek yabanci (2005)
3 523 milyon toplam kadın yabancı (2005)
Genel nüfusa göre yabanci yüzdesi %8,9
2005 senesinde 707 352 kişi Almanya'yı ikamet yeri olarak seçmiş
2005 senesinde 628 399 kişi Almanya'yı terk etmiş
1,4 milyon yabancı Almanya'da doğmuş
Yabancıların ortalama yaşı 35,6 ve ortalama 17,6 yıldır ikamet etmekte
2005 sene sonunda tamamen Alman vatandaşı olmayan kişi sayısı 6,76 milyon
Almanya'yı yeni ikametgah yeri olarak seçenlerin sayısı 401 000
Almanya'yı kesin terkeden yabancı sayısı 290 000
Çeşitli nedenlerle yabancılık statüsünü bırakanların sayısı 73 000
Avrupa Topluluğundan Almanya'ya yerleşmiş yabancıların sayısı 2,1 milyon (32% *)
Diğer Avrupa ülkelerinden gelenlerin sayısı 3,2 milyon (%48% *)
Türkiye vatandaşları % 26 *
İtalyanlar % 8 *
genel yabancı nüfusa göre
Almanlarda etnik yapılanma üstüne durulmasada, geldikleri çoğrafyaya ve şiveye göre adlandılırlar Bunların başında Bayuvarlar, Franklar, Badenseler, Hanseatlar (Hamburg, Bremerhaven), Frizeler, Hessenliler Ama esas iki ana unsura bölünürler Aşağı Almanya, Bavyerada Bavyeralılarla, diğer Almanları tabir eden Prusyalılar Bunun dışında yurtdışında yaşayan Kazakstan-Almanları, Romanyada Siebenbürgen'lerle, Çek Cumh yaşayan Sorbenleride katabiliriz Amerikada'da eski almanca konuşmalarına rağmen halen halen değişik hıristiyan mezheblerine ait olan gurublar vardır Herrenhuter, Amish sayılabilir Yahudilerde bir nevi Almanca yahudice karışımı yidiş'i konuşurlar
Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasası'nın 4 maddesi şöyledir: “Din ve vicdan özgürlüğü ile din ve dünyevi inanç özgürlüğüne dokunulamaz” Almanya’da halkın %34’ü Protestan, %34’ü Katolik, %3,7’si Müslüman, %28,3’ü ise diğerler dinlere mensuptur Almanya’da 160 kadar değişik dini cemaat vardır Müslümanların, Yahudilerin ve diğer dini cemaatlerin bayram günleri resmi tatil günlerinden sayılmaz
İslam Almanya'da resmi din statüsünde değildir Bu yüzden din hürriyeti ve kanunları altında açılamayan camiiler, ancak dernek sıfatı ile açılabilmektedirler
2001 WTC olayının hemen arkasından, islami girişimler ve teşebüsler Anayasayı Koruma Teşkilatı (Verfassungsschutz; MİT'e eş) ve özellikle Federal Kriminal Teşkilatı (Bundeskriminalamt) tarafından daha da sıkı gözetlenmektedirler
AB dışı vatandaşların yerel belediye seçimlerinde seçme ve seçilme hakları yoktur Ancak Yabancılar Kurultay'ları (Ausländerbeirat) belediye yönetimlerine danışmancı ve tavsiyeci sıfatları ile katılırlar Bu konuda Hollanda gibi diğer ülkeler belediye yerel seçimlerine seçmne ve seçilme haklarını tanımışlardır
Sosyal ve Demografik Gelişme
Almanya'da yaşayan Türkleri sembolize eden Türk-Alman bayrağıİlk resmi sayımlara göre, Almanya’nın Aralık 2004’teki nüfusu 82,3 milyondur 2003 yılında doğu Almanya 13,6 milyon kişi iken, batıdaki eyaletler ve Berlin nüfusun geri kalanını oluşturmaktadır 2003 yılının sonunda Almanya’da 7,3 milyon yabancı (nüfusun %8,9) yaşamakta olup bunlardan yaklaşık 2,5 milyonu Türk vatandaşıdır Federal İstatistik Ofisinin tahminlerine göre 2013 yılından itibaren nüfus azalmaya başlayacak olup, 2050 yılında 75 milyon rakamına düşecektir Bu tahminler göçmenlerin ülkelerine dönüş hızı ile artabilir ya da azalabilir Avrupa'nın en fazla göçmen alan ülkesi durumunda iken, 1990 yılların başında alınan tedbirler ve başarısız entegrasyon politikası sonucu bu ülkede ciddi sosyal sorunlar ortaya çıktı 2000 yılında değiştirilen vatandaşlık yasası bunu dahada pekiştirmişdir Bundan dolayı nufüsta alman vatandaşı olmayanların sayısı yüksek doğurganlığa rağmen geriye gitmektedir Wiesbaden'de bulunan Fedeal İstatislikler Dairesi hersene bu konuda bulgularını bültenle bildirmektedir Yaşlı nüfusun (60 yaş ve üstü) 2001 ve 2011 yılları arasında çalışan nüfusa (20-59 yaş) oranı yavaş yavaş yükselmesi beklenmektedir Bu oranın 2050 yılında %78’e kadar çıkacağı tahmin edilmektedir “Yaşlı” tanımı 65 yaş ve üstü olarak alınsa bile 2050 yılında bu oranın %55 olması, sosyal güvenlik sistemini ciddi olarak zorlayacağı anlamına gelmektedir [2] 2005 yılı net göç oranı tahmini 2,18 göçmen / 1 000 kişi’dir Her 1 000 yaşayan bebeğe karşılık, 4,16 bebek ölümü gerçekleşmektedir 2005 yılı tahminlerine göre doğurganlık oranı 1,39 bebek / kadın’dır 2001 yılında 43 000 kişi HIV/AIDS ile yaşamakta olduğu tahmin edilmektedir AIDS’den ölümlerin 2003 yılında 1 000’in altında olduğu tahmin edilmektedir [1] İki Almanya'nın birleşiminden sonra doğu eyaletlerden batıya göç beklenmiş, ama bu göç beklenenin çok altında kalmışdır Eski Doğu Almanya, bugün ise yeni eyaleletler diye adlandırılan bölgelerin sosyo-ekonomisi zayıf, çökmüş veya atıl durumda olduğu için yüzmilyarlarca Euro ya varan bir kalkındırma programı uygulanmaktadır Bunun kaynağı içinse batıda çalışanlardan dayanışma vergisi kesilmektedir Bu da halen kafalarda varsayılan duvarı pekiştimekte, doğulu (Ossi) ve batılı (Wessi) şeklinde tabirlenmektedir İki Almanya'nın barışcı bir ayaklanma sonucunda 1990'da birleşmesinin mimarları o zamanın Şansölyesi Dr Helmut Kohl, Dışişleri Bakani D Genscher ve eski Sovyetler genel sekreteri Gorbaçov'dur 1989'a kadar ekonomik durumdan son derece mutsuz olan Demokratik Alman C vatandaşları Dresden ve diğer şehirlerinde her gece kilisenin önderliğinde "duvarlar insin (Mauer muss weg), halk biziz" (Wir sind das Volk) sloganları ile sakince protesto ederek yürüdüler Diğer demir perde ülkelerindeki (Macaristan, Çek vs ) Batı Almanya temsilciliklerine toplu kaçış ve iltica girişimleri zamanın hükümetin değişmesine sebep oldu Sosyalist Partinin (SED) rejim değişikliğini kabul etmek zorunda kalması sonucu sınırlar açıldı ve tam 40 yıllık hasret 1989'da bir gecede sona erdi Batı Almanya, Doğu Almanya'da bulunan Varşova Paktının özellikle Rus ordusunun tekrar Rusya'ya geriye çekilmesini kolaylaştırmak ve bir tür geriye bırakılan taşınmaz mallar için 10 milyar Alman Markı'ndan fazla ödeme yaptı Bugün taşınmaz mallara dahil arazi vb lerin arındırılması ve çevre sağlığı için temizlenmesine devlet şimdiye kadar 60 milyar DM üzerinde harcamada bulundu
|