Konu
:
Dünya Üzerinde Kaç Çesit Bitki Örtüsü Vardir
Yalnız Mesajı Göster
Dünya Üzerinde Kaç Çesit Bitki Örtüsü Vardir
10-19-2012
#
2
Prof. Dr. Sinsi
Dünya Üzerinde Kaç Çesit Bitki Örtüsü Vardir
Tundra:
Tundra iklim bölgesinde düşük sıcaklığa ve kuraklığa uyum sağlamış olan kısa boylu çalılar otlar veyosunlardan oluşan bitki topluluğudur
Yıllık yağış miktarı 200–250 mm civarındadır
Kışlar çok soğuk ve uzun geçer
Toprak kış aylarında donmuş haldedir
Yaz aylarında toprağın üst kısımlarında çözülmeler görülür ve oluşan bataklıklarda tundra adı verilen sezonluk ot ve çayır türü bitkiler yetişir
Tundra kutba en yakın bitki örtüsüdür
Yeryüzündeki dağılışı:
*Yaklaşık olarak 70–80 enlemleri çevresinde görülür
*Asya’da SibiryaAvrupa’da İskandinavya Yarımadasının kuzeyinde
*Kuzey Amerika’da Kanada’nın kuzey kısımlarındaGüney Amerika’nın güney kısımlarında görülür
*Güney yarımküredeki etki alanı KYK dekine oranla çok azdır bunun nedeni GYK de okyanusların geniş alan kaplamasıdır
Çöl Bitkileri:
Kum örtüleri altında veya kayalıklardan oluşan bu bölgelerde yıllık yağışlar yok denecek kadar azdır
(200mm nin altında)
Buralarda bitkiler çok seyrektir
Kuraklığa uyum sağlamış olan kurakçıl kaktüsler otlar ve çalılardan oluşur
Bu bölgelerde kuraklığa en iyi uyum sağlamış bitkiler gövdesinde çok miktarda su biriktirebilen kaktüslerdir
Üzerlerindeki küçük dikenler bitkinin ısı kaybını azaltmaktadır
Ayrıca yeraltı sularının yüzeye çıktığı yerlerde vahalar oluşmuştur
Yeryüzündeki Dağılışı:
*Afrika’nın kuzeyi (Büyük sahra) Kalahari Namib çölleri Afrika’nın güney batısındaki Namib ve Kalahari çölleri
*Ortadoğu’da Necef Çölü Suriye çölü Arabistan yarım adası Basra körfezi çevresi
*Hindistan’ın kuzeybatısı (Tar çölü)
*Orta Asya’da Gobi Taklamakan Kara kum Kızıl kum Çölleri
*Avustralya’nın iç kısımları ve batısı Gobbon ve Gibson Büyük kum Victoria çölleri
*Güney Amerika’daki Patagonya Atacama Peru çölleri K
Amerika’daki Arizona Gila Meksika Sanaron çölleridir
C O Ğ R A F Y A M I Z - (3
Kazancı coğrafyasının sahip olduğu bitki örtüsünün çeşitlilik ve yaygınlık olarak zenginliği bilimsel incelemelerin yapılmasını ve nesilleri tükenmek üzere olan bitkilerin özenle korunmaya alınmasını gerektirecek bir seviyededir
Bitkilerimizi orman niteliği kazanabilecek olan ağaçlar muhtelif özelliklere sahip çalılar sabit köklü bitkiler ve ekilip biçilen bitkiler olarak dört ana bölümde incelemeliyiz
Bitkilerimizi insanlarımızın dikip büyüttüğü meyve verici ağaçlar ve ekip diktiğimiz bitkiler ile tabi ortamda kendiliğinden yetişen ağaçlar ve bitkiler olarak iki ana bölümde incelememiz de mümkündür
ORMAN NİTELİKLİ AĞAÇLARIMIZ ;
- Ardıç Ağacı; Yaylalarımızda özellikle Körkuyu Yenicesu Toras yaylaları ve çevreleri Kabalak yaylası ve Karakovanlık boğazı mıntıkasında yetişen arazinin güney yamaçlarını seven bir ağaçtır
Ardıçlar zor üreyen yavaş büyüyen ve asırlarca boyu süren ömre sahiptirler
Bazı ulu ardıç ağaçlarının bin yılın üzerinde yaşı olduğu söylenir
Bu ağaçlar çiftçiler çobanlar ve yaylacılar (göçerler obalar avcılar ) tarafından korunan kutsal sayılabilecek kadar sevilen ağaçlardandır
Ardıçlar nice kuşlara barınak ve yuva *****ı olmuşlar gölgelerinde nice hayvan ve insanı yağmurdan yaştan ve sıcak güneşten korumuşlar ürünleri ile insanların çok sayıda ihtiyacını karşılamışlardır
Tarımın klasik usullerle (karasaban düven ve hayvan gücü) yapıldığı dönemlerde her aile hasat mevsimi ekin tarlasının başına göçer harman sonuna kadar önceden belirlenmiş bir ardıç ağacının altını ev olarak kullanırdı
Bu ardıçlara yurt ardıcı veya ev yeri ardıcı denirdi
Ardıçlar tohumları (gilik denir) toprağa ekilerek fidan elde edilen ağaçlara benzemez
Yani kendiliğinden veya ekmekle bitmez
Ardıç kuşu veya karga denen kuşlar ardıç tohumunu yutar midelerinde bir müddet kalan ve değişime uğrayan tohumlar bu kuşların dışkısı ile araziye düşer ve sonrasında filizlenerek ardıç fidanı olur
Bu nedenledir ki arazide ardıç ağaçları ile kaplı yerlerde bile ardıç fidanı görmek zordur
Bu güçlüğü aşmak için ardıç tohumlarını suni ortamlarda filizlendirip araziye dikmek yönünde uğraşlar verilmektedir
Yetişmesi büyümesi ve araziye ve diğer canlılara yararı nedeniyle ardıç ağaçlarının kesilmesi yasaklanmış durumdadır
Ardıç ağacı düzgün gövdelerinden uzun kiriş görevini yapacak tavan ağacı tahtasından çeyiz sandığı budaklı yerlerden pardı (yaylada sayvandların köyde eski evlerin dam örtüsü) kabuklarından tavan döşemesi dallarından yakacak olarak faydalanılır
Son dönemlerde biçme motorları ve traktörü olan birkaç kişinin yaylalarda ardıç bırakmadan kesip odun yaptıkları üzülerek anlatılmaktadır
Ardıçların yağ ardıç adıyla anılan türleri de vardır
Tohumları ile yaprakları kaynatılarak şifa niyetine içilir
Kazancı arazisinin ulu ardıçları olarak Art Beleni sıra ardıçları Karakovanlık ardıçı Kabalak’daki Koca Ardıç Akbelen’deki kartalların tepesine yuva yaptıkları ardıçlar Dinek ve Toras bölgesinde resimlere konu edilen ardıçlar sayılabilir
Kasabamızda incelemeler yapan ve Ermenek gazetesinde “ Dinek’in Yalnız Ardıçları “ adıyla dizi yazı yayınlayan Resim Sanatçısı Fatih KARAMANOĞLU Beyin yazılarını okumalıyız
Ardıç ağaçlarından iyi odun olur dayanıklı tahta olur bizde bir kaçını kessek ne olur gibi bahanelerle arazimizin süsü ve bereketi sayılan bu türün yok edilmesine seyirci kalınmamalı
Ölen kişilerin mezar içine ve kabir uçlarına bile (mezar taşı yerine) ardıçtan yapılmış kalın tahtalar konur
Bir bakıma bu ağaçları kullanmaya bebek iken dalına kurulmuş salıncaklarda sallanmakla başlayan insanlar mezarında bile bu ağaçlara muhtaçtır
- Andız Ağacı ; Ardıç ağacına benzeyen yapraklarının ucu dikenli olan bir ağaçtır
Bir türünün gilikleri küçük olup bazı hastalıklar için kaynatılıp içilmesi tavsiye edilir
Anamur pazarlarında bardak ölçüsüyle bu gilikler satılır
Bir türünün gilikleri fındık büyüklüğünde olup kaynatılarak “ Andız Pekmezi “ olarak bilinen ürün elde edilir
Bu pekmezden helva bile yapılır
Bir çok hastalığa iyi geldiği bilinen bu pekmez Anamur yaylalarında çok pahalı bir fiyattan satılır
Bu ağaçların yapraklarının hoş bir kokusu vardır
Bu yapraklar bile karın ağrısına iyi gelir diye kaynatılır ve suyu içilir
Bu ağaçlarında türleri tehlike altındadır
- Ladin (Köknar) Ağacı ; Arazilerimizin kuzey yamaçlarında yetişir
Garain kuzeyi Otlukoyak Bozdağ Popas yaylaları Karakovanlık boğazı kuzey yamaçları Yavşan boğazı ve Alaca yörelerinde çoktur
Bu ağaçların gövdesinden evler için öreğen yapılırdı
Dalları kışın kesilerek evlere taşınır ve keçilere (pür denir) yedirilir
Kozaklarında sakız toplanır ve kaynatılarak çiklet gibi lezzetle gevilen sakız elde edilir
Arazimizdeki ladinler acımasızca tahrip edilmiştir
Bu ağaçların yetiştiği yerlerden biri de Kızıltaş altındaki yerdir
Kazancıdan görülen bu orman çevremiz için bir nimet sayılmalıdır
Bu ağaç Göksu vadisine bakan yamaçlarda sadece Kayaönü köyü ve Kazancı (Kızıltaş)’da görülür
- Çam ağacı ; Bu ağaç türü sıcak yerlerde köyden aşağıda kalan sahil dediğimiz arazide yetişir
Masırlık Ayıoluğu Balduvar Göğesdos ve Göbedde yetişme bölgeleridir
Kasabanın hemen batısındaki Çığırganın Dere’nin yamaçlarında çam ağaçlarının varlığını sürdürmekte olması da şaşılacak bir durumdur
Çam ağacı da insanımız için çok yönlü fayda sağlar
Gövdeleri tahta kereste kiriş olarak kullanılır
Kolay yanar ve eskilerde kibrit yerine kullanılan çıra elde edilirdi
Dalları ve kozakları da yakacak olarak kullanılır
Bu ağaçlarda süratle yok edilmektedir
- Sedir (Katran) ağacı ; Bu ağaçlar bizim arazimizde pek görülmezdi
Son dönemlerde Taşönü yamaçları başta olmak üzere bir çok yere dikimi yapılmıştır
Gelecekte yöremizde en çok yetişen ağaçlardan olmaya adaydır
- Şimşir Ağacı ; Torosların en kıymetli ve sert ağacıdır
Yeşil ve parlak yaprakları vardır
Eski devirlerde bir çok kişi kış mevsimi boyunca evinde bu ağaç gövdesinden tahta kaşık çömçe ve benzeri ev eşyası yapardı
Bizim çocukluğumuzda Bozdağ ve Payamlı tepelerine Şimşir ağacı kesmeye gidilirdi
Daha sonraları bizim arazideki ağaçlar tükendiğinde Elbalık dağına kadar olan Anamur arazilerine Şimşir kesmeye gidilir olmuş ve dağların tüm Şimşirleri yok edilmiş deniyor
Yeni nesiller bu ağacı kitaptan okuyacak belki de parklarda görebilecektir
- Bozarmut ağacı ; Körkuyu ve çevresinde yetişir
Gri renkli yaprağını keçiler ve özellikle Yörüklerin develeri yerdi
Küçük ve sert armutları olur kış mevsiminde yenecek olgunluğa gelirdi
Bu ağaçların yaşlı olanları odun yapılmış genç olanlar değişik armut cinslerine aşılanmıştır
- Meşe (Pelit) Ağacı ; Bu ağaç da aynen Ardıç ağacı gibi çok yönlü olarak fayda sağlayan yetişmesi ve filizlendirilmesi zor ömrü çok uzun olan bir türdür
Arazimizin her tarafında Bozdağ’dan Masırlık sonuna kadar görmek mümkündür
Gövdesi çok set olduğundan balta sapından çadır direğine kadar her şeyde kullanılır
Odun olarak en çok tercih edilendir
Yapraklarını her mal yer gövdesinin içinde ve dallarında kuşlar sincaplar yuva yapar ve tüner
Gölgesinde insanlar ve hayvanlar barınır
Tohumlarını hayvanlar yer üzüm asmaları bu ağaçlara sarılmaya bayılır
Meşe dalları ve gölgesi ile insanlara hayvanlara ve bitkilere sığınaklık yapar her şeyi korur ve bu özelliğiyle “ doğa dostu “ olarak adlandırılır
Bu özellikleri nedeniyle TEMA Vakfı tarafından meşe tohumu ekilmesine öncelik verilmiştir
Bin yıldan fazla bir ömrü olduğu bilinen bu ağaçların da türleri tehlikededir
Kesilmesi yasaklanmış ağaçlardandır
Meşe ağaçlarında “Ulu Ağaç “ diyebileceğimiz örnek çok azalmıştır
Bizim tespit edebildiğimiz bir örnek Gökçeler mahallesindeki Mehmet OKAT’ın bahçesinde bulunan ve Goca Pelit adıyla bilinen ağaçtır
Gövdesi bir kaç kişi el ele tutuştuğunda bile kavranamamaktadır
Korumaya alınması gereken bir tabiat varlığıdır
Meşe ağaçlarının mevcutları korunmalı yenileri yetiştirilmelidir
- Karaağaç ; Kazancı çevresindeki bahçelerde yetişen sert gövdeli siyah yapraklı ağaçlardır
Yapraklarını hiçbir hayvan yemez
Üzerinde asma bile barınmaz
Melokka adıyla bilinen sarı küçük ve sonbaharda yenilen bir meyvesi vardır
Şimdilerde çevrede görünmez olmuştur
Onunda türü tehlikededir
- Sakız Ağacı ; Arazimizin genelinde kendiliğinden yetişen bir ağaçtır
Kızılburun çevresinde yoğun şekilde bulunurdu
Menengiç veya Sakızlak da denir
Meyvesi önceleri kızıl renkli sonbaharda mavi renkli olur
Bu meyve çok yağlı ve hastalıklarda tedavi edici özelliklere sahip olup ismi “ Çıtlık “ olarak bilinir
Ermenek pazarında yüksek fiyattan satılır
Bu ağaçlara 1960 yıllarında devlet eliyle Antep Fıstığı aşısı yaptırılmış fakat zaman içinde yetişen aşıların meyve vermediği görülmüştür
Prof. Dr. Sinsi
Kullanıcının Profilini Göster
Prof. Dr. Sinsi Kullanıcısının Web Sitesi
Prof. Dr. Sinsi tarafından gönderilmiş daha fazla mesaj bul