Türkiyenin İklim Özellikleri Sıcaklık Nem Dağılımı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Türkiyenin İklim Özellikleri Sıcaklık,Yağış,Nem Dağılımı

TÜRKİYE İKLİMİ

Türkiye ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır

Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların uzanışı ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır

Yurdumuzun kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür

Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Sıradağları, deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller (Şekil 5

14

)

Bu yüzden yurdumuzun iç kesimlerinde karasal iklim özellikleri görülür

Dünya ölçüsünde yapılan iklim tasniflerinde kullanılan ölçütler esas alınarak, ülkemizde şu iklim tipleri ayırt edilebilir (Atalay, İ

, 1997)

Karasal İklim

Karadeniz İklimi

Akdeniz İklimi

Marmara (Geçiş) İklimi

1

Karasal İklim

Yaz ile kış arasında sıcaklık farkı fazla, yağışlar genellikle ilkbahar ve kış mevsiminde gerçekleşmekte, yazın kuraklık egemen olmaktadır

Bu iklim; İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Trakya'nın iç kısmında hüküm sürmektedir

Yağış ve sıcaklık özelliklerine bağlı olarak karasal iklim dört alt tipe ayrılabilir

a

İç Anadolu Karasal İklimi

Yazları biraz sıcak, kışları soğuktur ve soğuğun şiddeti Orta Anadolu’nun doğu kısmına doğru artmaktadır

Doğal bitki örtüsü, yaz kuraklığından dolayı alçak kısımlarda bozkırlardan, yüksek kesimlerde ise kuru ormanlardan oluşur

Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı -0

7°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 22°C, yıllık ortalama sıcaklık 10

8°C dir

Ortalama yıllık toplam yağış 413

8mm dir ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir

Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %14

7 dir

Yıllık ortalama nispi nem %63

7 dir

b

Doğu Anadolu Karasal İklimi

Kış mevsimi oldukça soğuk ve uzun, yazı serin geçer

Ancak düşük rakımlı sahalarda yazın sıcaklık yüksektir

Soğuk periyot boyunca bu bölge kar altındadır ve don olayı sık görülür

Doğal bitki örtüsü, yüksek rakımlı yerlerde çayırlardan, düşük rakımlı yerlerde ise bozkırlardan ve bunların çevresindeki yüksek kesimlerde kuru ormanlardan oluşur

Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı –4

2°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 24

2°C, yıllık ortalama sıcaklık 10

2°C dir

Ortalama yıllık toplam yağış 579

4mm dir ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir

Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %9

5 dir

Yıllık ortalama nispi nem %60

2 dir

c

Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi

Yazları çok sıcak, kışları ise nadiren soğuk geçer

Doğal bitki örtüsü, düşük rakımlı düzlüklerde cılız bozkırlar ve kuraklığa dayanıklı çalılardan oluşur

Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 3

7°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 29

8°C, yıllık ortalama sıcaklık 16

4°C dır

Ortalama yıllık toplam yağış 565

7mm dır ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir

Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %2

6 dır

Yıllık ortalama nispi nem %53

6 dır

Bölgede nispi nem oranının düşük olması buharlaşma miktarını artırmakta ve yaz yağışları zaten az olan bölgede, yaz kuraklığı oldukça yoğun ve uzun sürmektedir

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyenin İklim Özellikleri Sıcaklık Nem Dağılımı Türkiyenin İklim Özellikleri Sıcaklık,Yağış,Nem Dağılımı TÜRKİYE İKLİMİ Türkiye ılıman kuşak ile subtropikal kuşak arasında yer alır Türkiye’nin üç tarafının denizlerle çevrili olması, dağların uzanışı ve yeryüzü şekillerinin çeşitlilik göstermesi, farklı özellikte iklim tiplerinin doğmasına yol açmıştır Yurdumuzun kıyı bölgelerinde denizlerin etkisiyle daha ılıman iklim özellikleri görülür Kuzey Anadolu Dağları ile Toros Sıradağları, deniz etkilerinin iç kesimlere girmesini engeller (Şekil 514) Bu yüzden yurdumuzun iç kesimlerinde karasal iklim özellikleri görülür Dünya ölçüsünde yapılan iklim tasniflerinde kullanılan ölçütler esas alınarak, ülkemizde şu iklim tipleri ayırt edilebilir (Atalay, İ, 1997) Karasal İklim Karadeniz İklimi Akdeniz İklimi Marmara (Geçiş) İklimi 1Karasal İklim Yaz ile kış arasında sıcaklık farkı fazla, yağışlar genellikle ilkbahar ve kış mevsiminde gerçekleşmekte, yazın kuraklık egemen olmaktadır Bu iklim; İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri ile Trakya'nın iç kısmında hüküm sürmektedir Yağış ve sıcaklık özelliklerine bağlı olarak karasal iklim dört alt tipe ayrılabilir a İç Anadolu Karasal İklimi Yazları biraz sıcak, kışları soğuktur ve soğuğun şiddeti Orta Anadolu’nun doğu kısmına doğru artmaktadır Doğal bitki örtüsü, yaz kuraklığından dolayı alçak kısımlarda bozkırlardan, yüksek kesimlerde ise kuru ormanlardan oluşur Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı -07°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 22°C, yıllık ortalama sıcaklık 108°C dir Ortalama yıllık toplam yağış 4138mm dir ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %147 dir Yıllık ortalama nispi nem %637 dir b Doğu Anadolu Karasal İklimi Kış mevsimi oldukça soğuk ve uzun, yazı serin geçer Ancak düşük rakımlı sahalarda yazın sıcaklık yüksektir Soğuk periyot boyunca bu bölge kar altındadır ve don olayı sık görülür Doğal bitki örtüsü, yüksek rakımlı yerlerde çayırlardan, düşük rakımlı yerlerde ise bozkırlardan ve bunların çevresindeki yüksek kesimlerde kuru ormanlardan oluşur Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı –42°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 242°C, yıllık ortalama sıcaklık 102°C dir Ortalama yıllık toplam yağış 5794mm dir ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %95 dir Yıllık ortalama nispi nem %602 dir c Güneydoğu Anadolu Karasal İklimi Yazları çok sıcak, kışları ise nadiren soğuk geçer Doğal bitki örtüsü, düşük rakımlı düzlüklerde cılız bozkırlar ve kuraklığa dayanıklı çalılardan oluşur Soğuk ay olan Ocak ayı ortalama sıcaklığı 37°C, sıcak ay olan Temmuz ayı ortalama sıcaklığı 298°C, yıllık ortalama sıcaklık 164°C dır Ortalama yıllık toplam yağış 5657mm dır ve yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsimindedir Yaz yağışlarının yıllık toplam içindeki payı %26 dır Yıllık ortalama nispi nem %536 dır Bölgede nispi nem oranının düşük olması buharlaşma miktarını artırmakta ve yaz yağışları zaten az olan bölgede, yaz kuraklığı oldukça yoğun ve uzun sürmektedir