Dünyanın Hareketleri Eksen Eğikliği

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Eksen eğikliği olmasaydı ?
Yani yörünge düzlemiyle ekvator düzlemi çakışsaydı
Yer ekseni ile yörünge düzlemi arasındaki açı 90 olsaydı
1

Güneş ışınları devamlı dik gelirdi ve sıcaklık ekvatordan kutuplara doğru düşerdi

2

Aydınlanma çizgisi devamlı kutup noktalarından geçerdi

Devamlı gece gündüz eşitliği yaşanırdı

 Dönence ve kutup daireleri ortadan kalkardı

3

Mevsimler oluşmazdı yani ekvatorda devamlı yaz, orta kuşakta devamlı bahar, kutuplarda devamlı kış olurdu

Eksen eğikliği artsaydı 40 olsaydı !

1

Dönenceler 40 paralellerinden geçerlerdi
2

Güneş ışınları 40 paralellere dik açılarla gelir

Ülkemizde bunun içinde olduğu için ülkemiz güneş ışınlarını dik açılarla alırdı

3

Orta kuşak daralır, kutup kuşağı ve sıcak kuşak genişlerdi

4

Orta kuşak ve kutuplar yazın bugünkünden daha sıcak, kışın ise daha soğuk olurdu

Ekvatoral kuşakta ise ortalama sıcaklık azalırdı

5

Türkiye yazın daha sıcak kışın daha soğuk olurdu

Eksen eğikliği 15 olsaydı !

1

Dönenceler 15 paralellerden geçerlerdi

2

Güneş ışınları 15 paraleller arasına dik gelirdi

3

Sıcak kuşak ve kutup kuşağı daralır orta kuşak genişlerdi

4

Aydınlanma çizgisi kutup daireleri 75 den geçerlerdi

5

Sıcaklık kutuplarda azalır, orta kuşakta azalır, sıcak kuşakta artardı

Ülkemiz kışın daha sıcak yazın daha soğuk olurdu

Güneş ışınlarının geliş açısı

21 mart ve 23 eylülde Türkiye nin en güneyine 90-36 = 54 lik açıyla gelir

DÜNYA’NIN EKSEN EĞİKLİĞİ VE SONUÇLARI
Dünya’nın eksen eğikliğinin anlaşılabilmesi için şu terimlerin bilinmesi gerekmektedir

1

Ekliptik Düzlem (Yörünge Düzlemi): Dünya’nın Güneş etrafında izlediği yola Ekliptik Düzlem denir

2

Ekliptik Eksen (Yörünge Ekseni): Ekliptik düzlemi dik kestiği kabul edilen hayali çizgiye Ekliptik Eksen denir

3

Dünya’nın Ekseni: Kutuplardan ve yerin merkezinden geçtiği kabul edilen hayali çizgiye Dünya’nın Ekseni denir

4

Ekvator Düzlemi: Dünya’yı iki eşit parçaya bölen hayali çizginin meydana getirdiği düzleme Ekvator Düzlemi denir

Ekliptik eksen ile Dünya’nın ekseni birbiri ile çakışmaz aralarında 23° 27’ lık bir eğiklik vardır

Bu eğikliğe Dünya’nın Eksen Eğikliği adı verilir

Eksen eğikliği , Dünya’nın hem kendi ekseni hem de Güneş etrafındaki hareketiyle hiçbir zaman değişmez

Sade-ce ekinoks tarihlerinde etkisi ortadan kalkar

Eksen Eğikliğinin Sonuçları:
1

Mevsimlerin oluşmasına neden olur

2

Bir noktaya düşen güneş ışınları yıl içerisinde değişir

3

Bir noktaya dikilen çubuğun gölge boyu yıl içinde değişir

4

Dönenceler ve Kutup Daireleri oluşur

5

Kuzey ve Güney yarım kürelerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır

6

Aydınlanma dairesi sürekli yer değiştirir

7

Gece ve gündüz süreleri uzayıp kısalır

8

Mevsimlik sıcaklık ve basınç farkları oluşur

9

Matematik iklim kuşakları meydana gelir

10

Güneşin doğuş-batış saati ve yeri değişir

Dünyanın Eksen Eğikliği İle İlgili İhtimaller:
a

Eksen Eğikliği Olmasaydı:
1

Güneş ışınları daima ekvatora dik açıyla gelirdi ve bu durum hiçbir zaman değişmezdi

2

Mevsimler ortadan kalkardı

3

Yıllık sıcaklık farkı meydana gelmezdi

4

Aydınlanma çizgisi daima kutuplardan geçerdi

5

Daima gece gündüz eşitliği yaşanırdı

6

Güneşin doğuş batış yer ve saati değişmezdi

7

Güneş ışınlarının öğle vakti gelme açıları değişmezdi

8

Kutuplarda alaca karanlık yaşanırdı

9

Dönenceler ve Kutup Daireleri ortadan kalkardı

10

Matematik İklim kuşakları ortadan kalkardı

11

Bitki ve hayvan türleri azalırdı

b

Eksen Eğikliği 23° 27’ dan Fazla Olsaydı (33°):
1

Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği saha genişlerdi

2

Dönenceler 33° ve kutup daireleri 57° enlemlerinden geçerdi

3

Kutup ve Ekvatoral kuşak genişler Orta kuşak daralırdı

4

Güneş ışınlarının gelme açıları ve gölge boyları daha fazla değişirdi

5

Yıllık sıcaklık farkları artardı

6

Gece ile gündüz arasındaki fark artardı

7

Ekvatoral Kuşakta sıcaklık değerleri azalırken, Kutup Kuşağında artardı

Orta Kuşakta ise yazlar daha sıcak, kışlar daha soğuk olurdu

8

Aydınlanma çizgisi daha fazla yer değiştirirdi

c

Eksen Eğikliği 23° 27’ dan Az Olsaydı (15°):
1

Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği saha daralırdı

2

Dönenceler 15° ve kutup daireleri 75° enlemlerinden geçerdi

3

Kutup ve Ekvatoral kuşak daralır, Orta kuşak genişlerdi

4

Güneş ışınlarının gelme açıları ve gölge boyları daha az değişirdi

5

Yıllık sıcaklık farkları azalırdı

6

Gece ile gündüz arasındaki fark azalırdı

7

Ekvatoral Kuşakta sıcaklık değerleri yükselirken, Kutup Kuşağında düşerdi

Orta Kuşakta ise yazlar daha serin, kışlar daha ılık olurdu

8

Aydınlanma çizgisi daha az yer değiştirirdi

10-19-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Dünyanın Hareketleri Eksen Eğikliği Eksen eğikliği olmasaydı ? Yani yörünge düzlemiyle ekvator düzlemi çakışsaydı Yer ekseni ile yörünge düzlemi arasındaki açı 90 olsaydı 1 Güneş ışınları devamlı dik gelirdi ve sıcaklık ekvatordan kutuplara doğru düşerdi 2 Aydınlanma çizgisi devamlı kutup noktalarından geçerdi Devamlı gece gündüz eşitliği yaşanırdı  Dönence ve kutup daireleri ortadan kalkardı 3 Mevsimler oluşmazdı yani ekvatorda devamlı yaz, orta kuşakta devamlı bahar, kutuplarda devamlı kış olurdu Eksen eğikliği artsaydı 40 olsaydı ! 1 Dönenceler 40 paralellerinden geçerlerdi 2 Güneş ışınları 40 paralellere dik açılarla gelir Ülkemizde bunun içinde olduğu için ülkemiz güneş ışınlarını dik açılarla alırdı 3 Orta kuşak daralır, kutup kuşağı ve sıcak kuşak genişlerdi 4 Orta kuşak ve kutuplar yazın bugünkünden daha sıcak, kışın ise daha soğuk olurdu Ekvatoral kuşakta ise ortalama sıcaklık azalırdı 5 Türkiye yazın daha sıcak kışın daha soğuk olurdu Eksen eğikliği 15 olsaydı ! 1 Dönenceler 15 paralellerden geçerlerdi 2 Güneş ışınları 15 paraleller arasına dik gelirdi 3 Sıcak kuşak ve kutup kuşağı daralır orta kuşak genişlerdi 4 Aydınlanma çizgisi kutup daireleri 75 den geçerlerdi 5 Sıcaklık kutuplarda azalır, orta kuşakta azalır, sıcak kuşakta artardı Ülkemiz kışın daha sıcak yazın daha soğuk olurdu Güneş ışınlarının geliş açısı 21 mart ve 23 eylülde Türkiye nin en güneyine 90-36 = 54 lik açıyla gelir DÜNYA’NIN EKSEN EĞİKLİĞİ VE SONUÇLARI Dünya’nın eksen eğikliğinin anlaşılabilmesi için şu terimlerin bilinmesi gerekmektedir 1 Ekliptik Düzlem (Yörünge Düzlemi): Dünya’nın Güneş etrafında izlediği yola Ekliptik Düzlem denir 2 Ekliptik Eksen (Yörünge Ekseni): Ekliptik düzlemi dik kestiği kabul edilen hayali çizgiye Ekliptik Eksen denir 3 Dünya’nın Ekseni: Kutuplardan ve yerin merkezinden geçtiği kabul edilen hayali çizgiye Dünya’nın Ekseni denir 4 Ekvator Düzlemi: Dünya’yı iki eşit parçaya bölen hayali çizginin meydana getirdiği düzleme Ekvator Düzlemi denir Ekliptik eksen ile Dünya’nın ekseni birbiri ile çakışmaz aralarında 23° 27’ lık bir eğiklik vardır Bu eğikliğe Dünya’nın Eksen Eğikliği adı verilir Eksen eğikliği , Dünya’nın hem kendi ekseni hem de Güneş etrafındaki hareketiyle hiçbir zaman değişmez Sade-ce ekinoks tarihlerinde etkisi ortadan kalkar Eksen Eğikliğinin Sonuçları: 1 Mevsimlerin oluşmasına neden olur 2 Bir noktaya düşen güneş ışınları yıl içerisinde değişir 3 Bir noktaya dikilen çubuğun gölge boyu yıl içinde değişir 4 Dönenceler ve Kutup Daireleri oluşur 5 Kuzey ve Güney yarım kürelerde aynı anda farklı mevsimler yaşanır 6 Aydınlanma dairesi sürekli yer değiştirir 7 Gece ve gündüz süreleri uzayıp kısalır 8 Mevsimlik sıcaklık ve basınç farkları oluşur 9 Matematik iklim kuşakları meydana gelir 10 Güneşin doğuş-batış saati ve yeri değişir Dünyanın Eksen Eğikliği İle İlgili İhtimaller: a Eksen Eğikliği Olmasaydı: 1 Güneş ışınları daima ekvatora dik açıyla gelirdi ve bu durum hiçbir zaman değişmezdi 2 Mevsimler ortadan kalkardı 3 Yıllık sıcaklık farkı meydana gelmezdi 4 Aydınlanma çizgisi daima kutuplardan geçerdi 5 Daima gece gündüz eşitliği yaşanırdı 6 Güneşin doğuş batış yer ve saati değişmezdi 7 Güneş ışınlarının öğle vakti gelme açıları değişmezdi 8 Kutuplarda alaca karanlık yaşanırdı 9 Dönenceler ve Kutup Daireleri ortadan kalkardı 10 Matematik İklim kuşakları ortadan kalkardı 11 Bitki ve hayvan türleri azalırdı b Eksen Eğikliği 23° 27’ dan Fazla Olsaydı (33°): 1 Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği saha genişlerdi 2 Dönenceler 33° ve kutup daireleri 57° enlemlerinden geçerdi 3 Kutup ve Ekvatoral kuşak genişler Orta kuşak daralırdı 4 Güneş ışınlarının gelme açıları ve gölge boyları daha fazla değişirdi 5 Yıllık sıcaklık farkları artardı 6 Gece ile gündüz arasındaki fark artardı 7 Ekvatoral Kuşakta sıcaklık değerleri azalırken, Kutup Kuşağında artardı Orta Kuşakta ise yazlar daha sıcak, kışlar daha soğuk olurdu 8 Aydınlanma çizgisi daha fazla yer değiştirirdi c Eksen Eğikliği 23° 27’ dan Az Olsaydı (15°): 1 Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği saha daralırdı 2 Dönenceler 15° ve kutup daireleri 75° enlemlerinden geçerdi 3 Kutup ve Ekvatoral kuşak daralır, Orta kuşak genişlerdi 4 Güneş ışınlarının gelme açıları ve gölge boyları daha az değişirdi 5 Yıllık sıcaklık farkları azalırdı 6 Gece ile gündüz arasındaki fark azalırdı 7 Ekvatoral Kuşakta sıcaklık değerleri yükselirken, Kutup Kuşağında düşerdi Orta Kuşakta ise yazlar daha serin, kışlar daha ılık olurdu 8 Aydınlanma çizgisi daha az yer değiştirirdi