|
Prof. Dr. Sinsi
|
Devletler Coğrafyası - Yunanistan
Devletler Coğrafyası - Yunanistan
DEVLETİN ADI: Yunanistan Cumhuriyeti
BAŞŞEHRİ: Atina
NÜFUSU: 10 288000
YÜZÖLÇÜMÜ: 131944 km2
RESMİ DİLİ: Yunanca
DİNİ: Hıristiyanlık, İslamiyet
PARA BİRİMİ: Drahmi
Balkan Yarımadasının güneyinde, kuzeyden Arnavutluk, Makedonya ve Bulgaristan, Doğudan Türkiye, güneydoğudan Ege Denizi, güneyden Akdeniz ve batıdan Adriyatik Denizi ile çevrili küçük bir ülke
Tarihi
Tarihçiler Yunanistan tarihini üç büyük bölüme ayırırlar; Eski Yunan tarihi, Orta Devir-Bizans tarihi ve Yeni Yunanistan tarihi MÖ (2000-146) tarihleri arasında hayat süren Eski Yunanlıların bu devirleri de dört bölüme ayrılır; MÖ (2000-500) yıllarına kahramanlık seneleri ve ilk olimpiyat seneleri adı verilir MÖ (500-400) yıllarında meydana gelen İran savaşları, medeniyet seneleridir MÖ (400-300) yılları eski Yunanlıların gerileme devridir İskenderin Makedonya, Tiva ve İsparta istilaları bu devre dahildir MÖ (300-146) tarihleri dördüncü ve son devirdir Bu son devre aynı zamanda Helenistik Dönem de denir MÖ 146 yılında Roma İmparatorluğunun idaresi başlar Romalılar MS 395’te ikiye ayrılınca Yunanlıların Orta Dönem ve Bizans tarihi başlar Bizans İmparatorluğunun ilk hükümdarı Konstantin’dir
Konstantin 330 yılında, Doğu Roma’nın Bizans şehrini alarak ismini “Constantinople” şeklinde değiştirdi Konstantin’in 378’de ölümüyle birlikte, imparatorluğun 1081’de başlayan gerileme dönemine kadar, sırasıyla Teodosiu, Lostianu, Iraklios, Isavroslar ve Mekadonya dönemleri geçti Gerileme devri, Fatih Sultan Mehmed Hanın 1453 yılında “Constantinople”u alarak “İstanbul” yapmasıyla son buldu Böylece yaklaşık 1000 yıllık Bizans İmparatorluğu tarihe gömüldü
Fatih’in İstanbul’u fethetmesi, dünya tarihinin olduğu gibi Yunan tarihinin de dönüm noktasıdır Artık Yunan Devleti kalmamış ve Yunanistan toprakları bir Osmanlı eyaleti olmuştu Atina 1458 sonbaharında Osmanlı topraklarına katıldı Fatih Sultan Mehmed Han hemen Atina’ya geldi ve dört gün kaldı Türk ve Yunan arşivlerine göre Atina’da Türk idaresi zamanında tekke, küçük kervansaray, çeşme ve sebillerin dışında 9 cami ve tam teşekküllü bir medrese yapılmıştı Bunlar; Mescidi İsmaili, Fethiye Camii, Yeni Cami, Aşağı Şadırvan veya Voyvoda Camii, Sofya veya Hüsnü Bey Camii, Sütunlu Cami, Akropol eteğindeki cami, Küçük Cami, Kafisiye Kazası Camii ve Ravaklı Medrese Osmanlıların 400 sene hakim olduğu bu yerlerdeki eserlerden bugün minaresi yıkılmış iki camiyle bir medrese kapısı kalmıştır Diğerlerinin ise izleri bile kalmamıştır Yunanlılar 400 yıl kadar rahat ve huzur içinde Osmanlı tebeası olarak yaşadı 1821 yılında, Osmanlı Devletinin gerilemeye başladığı dönemlerde, Avrupalıların kışkırtmalarıyla Yunan isyanı çıktı İsyandan sekiz yıl sonra Yunanistan Krallığı kuruldu 1832-1913 yılına kadar Danimarka asıllı krallar tarafından idare edildi Yunanistan, bundan sonra 1923 yılına kadar Balkan Savaşları, Birinci Dünya Harbi ve iç karışıklıklarla uğraştı Müttefiklerin yardımıyla Yunanlılar “Megalo İdea” hülyası ile, “Helen İmparatorluğu”nu yeniden kurmak üzere 15 Mayıs 1919’da İzmir’i Batı Anadolu topraklarını işgal ettiler Çok geçmeden, Türk Ordusu karşısında tutunamayarak 1922’de hayalleriyle birlikte denize döküldüler (Bkz Balkan Savaşları, İstiklal Harbi)
Bu yenilgiyle birlikte Yunanistan’da iç karışıklıklar başgösterdi 1923 yılında yapılan halk oylamasıyla Yunanistan Cumhuriyeti ilan edildi Fakat 1926’da General Theodoros Pangalos diktatörlüğünü ilan etti 1935 yılında monarşik idare yeniden ortaya çıktı ve Helen Kralı, George II, tahta geçti İkinci Dünya Harbi patlak verince, Yunanistan 1940 yılında İtalya’dan bir ültimatom aldıysa da bunu reddetti Fakat ardından Alman, İtalyan ve Bulgarlar ülkeyi işgal etti 1944 yılında işgal kuvvetleri ülkeden çekildi Ülkede tekrar iç karışıklıklar başgösterdi Ülkeye sızmış komünist güçler, Kralcılar ve İngiliz birlikleri tarafından mağlup edildi 1947’de yapılan yeni bir halkoylamasıyla George-II, idareyi eline aldı Daha sonra yerine kardeşi Paul-I geçti
Komünistler 1947-1949 yılları arasında tekrar karışıklıklar çıkardılarsa da, ABD’nin yardımıyla dağıtıldılar 1963 yılına kadar ülke, Karamanlis hükümetince yönetildi Bu tarihteki seçimleri Merkez Partisi kazandı Ülke içinde yeniden karışıklıklar çıktı 1967 yılında Albay Papadopoulos ihtilalle idareyi eline geçirdiyse de 1973 yılında General Demetrius’un yeni bir ihtilaliyle idareyi kaybetti 1974 yılında Kıbrıs problemi ortaya çıktı Türk ordusunun “Barış Harekatı” Yunanistan’da iktidar değişikliğine sebep oldu Yunan askeri cuntası dağıldı Yerine Karamanlis hükümeti geldi (Bkz Kıbrıs)
Yunanistan, 1974 yılında referandumla yeniden Cumhuriyet oldu 1981’de Avrupa Ekonomik Topluluğuna katıldı 1981 ve 1985 seçimlerini PASOK (Panhelenik Sosyalist Hareket) partisi kazandı Haziran 1989’da yapılan seçimlerde PASOK ikinci parti durumuna düştü Seçim sonuçları hiçbir partiye hükümet kurma imkanı vermedi Geçici hükümet altında Kasım 1989’da yapılan erken seçimlerde de hiçbir parti hükümet kuramayınca, Nisan 1990’da yeniden ikinci kez erken seçime gidildi Meclisteki sandalye sayısının bir fazlasını kazanan Yeni Demokrasi Partisi hükümet kurdu Hükümetin kurulmasından sonra yapılan seçim neticesinde Karamanlis ikinci kez cumhurbaşkanı oldu
Fiziki Yapı
Yunanistan, Balkan Yarımadasının güney ucunda yaklaşık olarak 131944 km2lik küçük bir ülkedir Üç kenarı denizle çevrilidir Doğu veGüneydoğusunda Ege Denizi, güneyinde Akdeniz ve batısında Yunan Denizi bulunur Küçük bir ülke olmasına rağmen kritik bir mevkidedir Avrupa ve Afrika kıtalarının en çok birbirine yaklaştığı yerlerden birinde bulunur “Avrupa-Kıbrıs-Ortadoğu”, “Avrupa-Süveyş-Hind Okyanusu” ve “Rusya-Boğazlar-Ege Denizi-Akdeniz” su yollarını kontrol edebilecek coğrafi özelliğe sahiptir
Yunanistan genel olarak beş bölgeye ayrılır: Makedonya, Trakya, Epirus, Teselya ve Mora Yunanistan topraklarının hemen hemen beşte dördü dağlık, çok az bir bölümü de ovalıktır
Orta Yunanistan’da uzanan sıra dağlar Korintos Boğazında son bulur Bu dağlar, daha sonra Mora Yarımadasının içlerine kadar devam eder Mora Yarımadasındaki başlıca dağlar şunlardır: Panahayiko, Erimantos, Zirra, Helmos, Mealo, Tavyetos, Parnonas
Arnavutluk sınırından ülke içlerine doğru uzanan sıradağlara Pindos Dağları denir Yaklaşık olarak 200 adet tepe bu bölgede birbirine paralel olarak yer alır Pindos Dağlarının kuzeyine Grammos Dağları denir Güneydeki kısımda ise, Nafpaktros ve Lodorikiyu dağları bulunur Bu dağların ve ülkenin en yüksek noktası 2917 m’ye kadar yükselen Olimbos Dağıdır Yunanistan ovaları kıyılarda yer alır ve genellikle denize açılır Bir kısım ovalar ise iç kısımlarda bazı göllerin kurumasıyla ortaya çıkmışlardır Başlıca ovalar şunlardır: Selanik, Argolidas, Messinas, Lakonias, Kopayidas ve Karlos
Yunanistan kıyıları oldukça girintili çıkıntılı olup yaklaşık olarak 150-160 km kadar uzunluğundadır Kıyılar boyunca, Ege Denizinde ve Akdenizde yaklaşık 2000’e yakın ada Yunanistan’a aittir Bunlardan sadece 169 tanesi yerleşim yeridir Ege Denizinde İmroz ve Bozcaada Türkiye’ye aittir Başlıca büyük adalar şunlardır: Girit, Rodos, Milos, Korfu, Sakız, Midilli (Lesbos), Sisam, Eğriboz, Delos ve Mykonos
İklim
Yunanistan, genel olarak yazları sıcak, kışları ise ılık ve serin geçen, Akdeniz ikliminin tesiri altındadır Ülke toprakları küçük olmasına rağmen, denizlerin ayırdığı ve oyarak meydana getirdiği girintili çıkıntılı kıyı bölgelerinde adalarda ve iç kesimlerde, bu iklim yer yer değişen ve başkalaşan bir özellik gösterir Adalarda, kıyılarda ve Halkidiki Yarımadasında yumuşak Akdeniz iklimi hüküm sürer Dağlık bölgelerde ve iç kesimlerde ise Akdeniz’in dağ iklimi mevcuttur Kuzeye doğru gidildikçe kış ayları soğuk ve yaz ayları daha sıcak geçer Yağış miktarı genel olarak düşüktür Batı sahilleri daha çok yağış alır Bu bölgelerde esen güneyin nemli rüzgarları bol yağış getirir Fakat yükselen dağlar, bu rüzgarların doğuya geçmesine mani olur
Tabii Kaynakları
|