|
Prof. Dr. Sinsi
|
7 Coğrafi Bölgemiz Ve Özellikleri İlgili Bilgiler
7 COĞRAFİ BÖLGEMİZ ve ÖZELLİKLERİ
7 COĞRAFİ BÖLGEMİZ ve ÖZELLİKLERİ ilgili Bilgiler
BÖLGE
7 COĞRAFİ BÖLGEMİZ ve ÖZELLİKLERİ İklim, yeryüzü şekilleri, beşeri ve ekonomik etkinlikler açısından kendine özgü benzerlik sağlayan en büyük coğrafi birime “bölge” denir
BÖLÜM
Aynı coğrafi bölgede yüzey şekilleri, iklim, bitki örtüsü ile beşeri ve ekonomik yönden farklılık gösteren, bölgeden küçük birimlerdir
YÖRE
Bir bölümde, yüzey şekilleri ile beşeri ve ekonomik etkinliklerin oluşturduğu bölümden küçük coğrafi birimlerdir
COĞRAFİ BÖLGELERİ OLUŞTURAN ETMENLER
A)DOĞAL ETMENLER
1Coğrafi Konum
2İklim
3Yeryüzü Şekilleri
4Bitki Örtüsü
5Toprak Özellikleri
B)BEŞERİ VE EKONOMİK ETMENLER
1Tarım
2Nüfus ve Yerleşme
3Sanayi
4Ulaşım
5Turizm
KARADENİZ BÖLGESİ
1KONUM
Ülkemizin kuzeyinde, Karadeniz kıyıları boyunca uzanır Kuzeydoğuda Gürcistan sınırlarında, batıda Adapazarı Ovası ‘na kadar devam ederBatısında Marmara, güneyinde ise İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgeleri bulunur
2YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Küre, Köroğlu, Bolu, Ilgaz, Canik, Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları ‘dır
bOvalar
Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu, Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları ‘dır
cAkarsular
Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı, Kızılırmak, Yeşilırmak, Çoruh ve Kelkit Akarsuları ‘dır
3İL MERKEZLERİ
Zonguldak, Bolu, Düzce, Bartın, Kastamonu, Sinop, Samsun, Çorum Amasya, Tokat, Ordu, Giresun, Gümüşhane, Trabzon, Rize, Artvin
4BÖLÜMLERİ
aDoğu Karadeniz Bölümü
bOrta Karadeniz Bölümü
cBatı Karadeniz Bölümü
ADOĞU KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Giresun-Rize, Çimen, Kop, Mescit ve Yalnızçam Dağları
bOvalar
Bu bölümümüzde ova yokturÇünkü;dağlar kıyıya yakın ve yüksektir
cAkarsular
Çoruh ve Kelkit Akarsuları
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Ormanlıktır
NÜFUS VE YERLEŞME
Nüfus daha çok kıyı kesimlerdedirTarım arazisinin dar olması ve endüstrinin gelişmemesi nedeniyle göç yaşanmaktadırŞehirleşme oranı düşüktür
Yerleşim Merkezleri:Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt ve Artvin’ dir
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Çay(Rize ve çevresi), fındık(Giresun, Ordu, Trabzon), mısır, tütün, mandalina(Rize), iç kesimlerde; arpa, buğday, şeker pancarı
Hayvancılık:Kıyı kesimlerde büyükbaş hayvancılık, iç kesimlerde küçükbaş hayvancılık yapılırArıcılık ve balıkçılık bölümün önemli geçim kaynaklarındandır
Sanayi Tesisleri:Çay fabrikaları(Rize), fındık işletme kuruluşları(Giresun), Aksu Kağıt Fabrikası(Giresun), Bakır işletmeleri(Artvin)
Yeraltı Kaynakları: Murgul’ daki Bakır(Artvin), Borkça’ daki manganez yatakları(Artvin)
TURİZM
Dağları, yaylaları, ormanları, eşsiz güzellikteki kıyıları ve gölleriyle büyük bir turizm potansiyeline sahiptirBölümdeki tarihi eserlerin başında Maçka’ daki Sümela Manastırı gelmektedir
BORTA KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Bu bölümde sadece Canik Dağı vardır
bOvalar
Bafra, Çarşamba, Amasya, Taşova, Tokat, Turhal, Erbaa, Suluova, Merzifon Ovaları’ dır
cAkarsular
Kızılırmak (Türkiye‘ nin en uzun ırmağıdır), Yeşilırmak
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Doğal bitki örtüsü “orman” dır
NÜFUS VE YERLEŞME
Nüfus miktarı azdırNüfus daha çok tarım alanlarında ve kıyıda toplanmıştır
Yerleşim merkezleri:Samsun, Amasya, Tokat, Çorum, Ordu, Ünye, Fatsa, Turhal, Zile, Çarşamba ve Bafra ‘dır
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Şeker pancarı, ayçiçeği, mısır(kıyı kesimlerde), tütün(Samsun, Tokat, Amasya), haşhaş(Amasya, Tokat),meyve ve sebzeler, buğday(iç kesimlerde)
Sanayi Tesisleri:Sigara fabrikaları(Samsun, Tokat), şeker fabrikaları(Amasya, Turhal), Bakır işletmeleri(Samsun)
Yeraltı Kaynakları:Bu bölümün başlıca yer altı kaynağı Merzifon ve Havza ‘da çıkarılan linyit ‘tir
CBATI KARADENİZ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Küre, Köroğlu, Bolu ve Ilgaz Dağları
bOvalar
Taşköprü, Tosya, Bolu, Düzce, Kastamonu
cAkarsular
Devres Çayı, Gökırmak, Yenice Irmağı, Bartın Çayı
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Doğal bitki örtüsü “orman” dır
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye’ nin en sık nüfuslu yerlerinden biridirŞehirleşme oranı yüksektir
Yerleşim Merkezleri:Zonguldak, Karabük, Ereğli, Sinop, Kastamonu, Bolu, Düzce, Tosya ve Bartın’ dır
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Mısır, buğday, şeker pancarı, pirinç(Boyabat, Tosya), keten ve kenevir(Kastamonu), tütün(Düzce)
Sanayi Tesisleriemir-çelik(Karabük, Ereğli), kereste(bolu, Düzce Ayancık, Kastamonu, Bartın), kağıt(Taşköprü, Çaycuma), çimento(Bolu), şeker(Kastamonu), Çatalağzı termik santrali(Zonguldak)
Yeraltı Kaynakları:Taşkömürü(Zong uldak), bakır(Kastamonu)
TURİZM
Bölüm, doğal güzellikleri ve tarihi değerleriyle önemli bir turizm potansiyeline sahiptir
Turizm Merkezleri:Kartalkaya(kay ak merkezi), Abant ve Yedigöller Milli Parkı, Safranbolu evleri, Bolu ve Ilgaz Dağları(dağ sporu), deniz turizmine elverişli plaj ve kaplıcalar(Bolu)
MARMARA BÖLGESİ
1KONUMU
Yurdumuzun kuzeybatısında, Marmara Denizi ’nin çevresinde yer alırBölge; doğuda İç Anadolu ve Karadeniz, güneyde Ege Bölgesi, kuzeybatıda Yunanistan ve Bulgaristan ile komşudur
2YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Yıldız Dağları, Koru ve Işıklar Dağı, Samanlı ve Kaz Dağları, Uludağ ‘dır
bOvalar
Bursa, Balıkesir, Karacabey, Susurluk, Adapazarı, İnegöl, Yenişehir, Gönen, Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır
cAkarsular
Susurluk, Sakarya, Gönen Çayı, Meriç‘tir
3İL MERKEZLERİ
Kırklareli, Vize, Saray, Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir
4BÖLÜMLERİ
aYıldız Dağları Bölümü
bErgene Bölümü
cGüney Marmara Bölümü
dÇatalca-Kocaeli Bölümü
AYILDIZ DAĞLARI BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Yıldız Dağları ‘dır
cAkarsular
Meriç Nehri ‘dir
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Bölümün doğal bitki örtüsünü ormanlar, makiler ve bozkırlar oluşturur
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin en seyrek nüfuslu yerlerindendirŞehirleşme oranı düşüktürYerleşim Merkezleri: Kırklareli, Vize, Saray ‘dır
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Ayçiçeği, mısır, şeker pancarı ve buğday
Sanayi Tesisleri:Çimento fabrikası(Pınarhisar), cam fabrikası(Kırklareli), bitkisel yağ(Kırklareli)
BERGENE BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Koru ve Işıklar Dağı ‘dır
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Ormanlar azdırBozkırlar geniş yer kaplar
NÜSUF VE YERLEŞME
Nüfus miktarı hızla artmaktadır
Yerleşim Merkezleri: Edirne, Tekirdağ, Kapıkule, Babaeski, Lüleburgaz, Çorlu, Malkara, Keşan ‘dır
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Buğday, arpa, ayçiçeği, şeker pancarı, tütün, üzüm, pirinç(Edirne)
Hayvancılık:Ahır hayvancılığı ve besicilik yaygın olarak yapılırSaros Körfezi kıyılarında balıkçılık yapılır
Sanayi Tesisleri:Şeker fabrikası(Alpulu), şarap, bitkisel yağ, peynir fabrikaları(Tekirdağ), doğal gaz santrali(Hamitabat), dokuma ve cam fabrikaları
CGÜNEY MARMARA BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aDağlar
Samanlı Dağları, Kaz Dağları ve Uludağ ‘dır
bOvalar
Çanakkale, Susurluk, İnegöl, Bursa, Balıkesir, Yenişehir, Gönen, Karacabey
cAkarsular
Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerde doğal bitki örtüsü maki, yüksek kesimlerde ormanlar ve kıyıdan uzak yerlerde ise bozkırlar bulunur
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin yoğun nüfuslu yerlerindendirNüfus genellikle ovalarda toplanmıştır
Yerleşim Merkezleri:Çanakkale, Bilecik, İznik, İnegöl, Gelibolu, Gemlik, Mudanya, Erdek, Yalova, Susurluk, Bandırma, Bursa, Balıkesir
TARIM, HAYVANCILIK VE MADENCİLİK
Tarım Ürünleri:Üzüm, zeytin, tahıllar, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze, meyve, çam fıstığı, şeftali
Hayvancılık:Merinos Koyunu yetiştirilir ve ipek böcekçiliği yaygındır
Sanayi Tesisleri:Besin sanayi, yünlü ve ipekli dokuma, madeni eşya, otomobil sanayi(Bursa), zeytinyağı(Gemlik), gübre, sülfirik asit(Bandırma), şeker(Susurluk), kağıt(Balıkesir), seramik(Çanakkale, Bilecik)
Yeraltı Kaynakları:Bor mineralleri(Susurluk), volfram(Uludağ), mermer(Bilecik)
TURİZM
Turizm Merkezleri:Kuş Cenneti(milli park), Uludağ(kayak merkezi), Gönen, Yalova, Bursa(kaplıcalar), İznik(tarihi çinileri), Gelibolu Yarımadası
DÇATALCA-KOCAELİ BÖLÜMÜ
YÜZEY ŞEKİLLERİ
aOvalar
Sapanca, Büyük Çekmece, Küçük Çekmece, Durusu(Terkos) ‘dır
bAkarsular
Gönen Çayı ve Susurluk ‘tur
BİTKİ ÖRTÜSÜ
Marmara kıyılarında doğal bitki örtüsü maki, Karadeniz kıyıları ise ormanlıktır
NÜFUS VE YERLEŞME
Türkiye ‘nin en yoğun nüfuslu yerlerindendir
Yerleşim Merkezleri:İstanbul, İzmit, Adapazarı, Silivri, Çatalca, Şile, Gebze, Gölcük ve Hereke ‘dir
TARIM, HAYVANCILIK
Tarım Ürünleri:Zeytin, ayçiçeği, şeker pancarı, sebze ve meyve, patates, fındık, mısır, sera çiçekçiliği
Sanayi Tesisleri:Otomobil, gıda, tekstil, dokuma, çimento, cam, ilaç…vb (İstanbul); İpraş Petrol Rafinerisi, petro-kimya, boru lastik, kağıt, otomobil…vb (İzmit); vagon, şeker, traktör, lastik…vb (Adapazarı); halı ve yünlü dokuma (Hereke); askeri gemi yapımı(Gölcük)
TURİZM
Turizm Merkezleri:İstanbul en önemli turizm merkezidir
|