Coğrafyanın Rolü Nedir

Özel Konum itibariyle, Türkiye; eski kara kütlelerinin (Asya-Avrupa-Afrika) birbirlerine iyice yaklaştığı bir konumda yer almaktadır Bu özel konumu sayesinde, üç kıtayı birbirine bağlayan bir köprü görevini üstlenir Öte yandan Türkiye'nin büyük bir bölümünü oluşturan Anadolu yarımadasının üç tarafı denizlerle çevrilidir Söz konusu bu denizler, Cebel-i Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na, Süveyş Kanalı ile Hint Okyanusu'na bağlantılıdır Dolaysıyla deniz ulaşımında stratejik bir öneme sahiptir Böylece bu yarımadanın üzerinde kurulan devletler, amfibi devlet özelliği taşırlar

Eski kara kütlelerinin birbirlerine iyice sokuldukları konumda; İstanbul ve Çanakkale boğazları yer almaktadır Bu boğazlar; Karadeniz'e komşu ülkelerin, açık denizlere açıldığı tek su yolunu oluşturur Dolaysıyla boğazlar, birer can damarıdırlar

Türkiye'nin Jeopolitik Konumu ve Avantajları

Jeopolitik konum; bir bölgenin veya bir ülkenin yer siyasetine göre, yani siyasi coğrafya haritasına göre, yerinin belirlenmesidir Jeopolitik konum belirlemede, jeopolitik kriterler alınır Örneğin, bir ülkenin büyük bir siyasi birliğe yakınlığı veya uzaklığı, içinde olması veya olmamasını belirlemek jeopolitik konum olarak nitelendirilir

Jeopolitik konum, siyasi temeller üzerine oturduğundan, sürekli değişken olan siyasetin özelliğine bağlı olarak değişkendir

Türkiye'nin jeopolitik konumu belirlenirken, dünyadaki güç odaklarını göz önünde bulundurmak gerekir Bugün için dünya coğrafyasında bulunan güç merkezleri, ABD, BDT, AB, Çin ve Japonya'dır Türkiye tüm bu güç odaklarının tam merkezinde bulunmaktadır Bu nedenle Türkiye'nin jeopolitik konumu oldukça önemlidir Aynı zamanda Türkiye, dünya coğrafyasında büyük askeri bir güç ve birlik oluşturan NATO'nun içindedir ve güney kanadını oluşturan bir devlettir Diğer taraftan Türkiye; İslam Dünyası ile Hıristiyan Batı Dünyası'nın karşılaşma bölgesinde bulunan Müslüman bir devlettir

Türkiye, jeopolitik ve jeokültür levhalar üzerinde sınır ülkesidir Yani batıdan Avrupa kültürü, kuzeyden Rus kültürü, doğudan Asya kültürü ve güneyden Afrika ve Arap kültürü ile sınırlıdır Dolaysıyla Türkiye, aynı zamanda dünya kültürlerinin kesişme noktasında bulunur

Türkiye, kuzeybatıdan Balkan ülkeleri, kuzeydoğudan Kafkas ülkeleri, doğu ve güneyden Ortadoğu ülkeleri ile sınırlıdır Bilindiği gibi, tüm bu ülkeler, dünyanın en istikrarsız bölgeleridir Savaş coğrafyası haritasında, bu bölgeler sıcak bölgeler diye adlandırılır Dolaysıyla, Türkiye her yönden savaş çemberi içinde bulunmaktadır Ancak Türkiye, cumhuriyet kurulduğundan bugüne, bölgede hep istikrar adası olarak kalmayı başarabilmiştir Türkiye, bölgede istikrarı sağlamış tek ülke olmasına rağmen, çok yakın komşusu olduğu bu savaş bölgelerine karşı da ilgisiz kalamayacağı pek doğal sayılmalıdır Çünkü Türkiye'nin bu bölgelerle tarihi ve kültürel bağları bulunmaktadır Nitekim bu bölgeler, yakın geçmişte Osmanlı Devleti'nin sınırları içinde yer almış ve dolaysıyla halen bu bölgelerde önemli miktarlarda Türk nüfusu yaşamaktadır

Türkiye'nin Alanı, Boyutları ve Sınırları

Türkiye'nin en son hesaplamalar ile, izdüşüm alanı (harita üzerinde yapılan hesaplama) 779452 km², gerçek alanı ise 814578 km²dir Harita üzerinde yapılan hesaplama sonucu elde edilen izdüşüm alanı ile gerçek alan arasında 35126 km²lik bir fark bulunmaktadır

Türkiye toplam yüzölçümünün (814578 km²), % 97'si (790200 km²) Anadolu yarımadasında ve %3'ü (24378 km²) ise Trakya yarımadasında yer almaktadır Türkiye yüzölçümü bakımından komşu ülkelerinden İran (1648196 km²) hariç diğerlerinin hepsinden büyüktür Acaristan-Gürcistan 69700 km² (2911 km²), Ermenistan 29800 km², Nahçıvan-Azerbaycan 86600 km² (Nahçıvan 5530 km²), Irak 438446 km², Suriye 185180 km², Yunanistan 131944 km², Bulgaristan 110912 km² yüzölçümüne sahiptir Buna göre, bir kıyaslama yapılacak olunursa ilginç noktalar ortaya çıkar İran hariç diğer komşuların toplam yüzölçümleri 1052582 km²yi ancak bulur ki bu değer Türkiye yüzölçümünden ancak 238004 km² daha fazladır İran toplam yüzölçümünün belirli bir kısmının çöller teşkil ettiğinden, insan yaşamına elverişli topraklar esas alındığında bu değerler hayli düşer Tüm bu sayısal değerler göstermektedir ki yüzölçümü bakımından Türkiye, komşuları arasında en büyük ülke konumundadır Türkiye, çoğu Avrupa ülkesinden büyük alanlı bir ülkedir Sözgelimi İngiltere, Almanya, Yunanistan, İsviçre ve Hollanda gibi beş Avrupa ülkesinin toplam yüzölçümleri, ancak Türkiye yüzölçümü kadardır

Türkiye'nin kuzeyinde; Karadeniz, kuzeydoğusunda; Gürcistan, Ermenistan, Azerbaycan-Nahçıvan, doğusunda; İran, güneyinde; Irak, Suriye ve Akdeniz, batısında; Adalar Denizi (Ege Denizi), kuzeybatısında ise; Yunanistan ve Bulgaristan bulunmaktadır Topraklarının kuzeybatı kısmının ortasında Marmara denizi vardır Marmara Denizi, Çanakkale Boğazı ile Adalar denizine, İstanbul Boğazı ile de, Karadeniz'e bağlıdır Adalar denizi güneyde, Akdeniz ile birleşir Akdeniz ise, batıda Cebel-i Tarık Boğazı ile Atlas Okyanusu'na bağlantılıdır Bu sebeple, Türkiye'nin üç tarafını çevreleyen denizler, dünya okyanuslarına açılmaktadır Türkiye ve Karadeniz'e komşu olan ülkeler için boğazların büyük bir önemi vardır Ayrıca İstanbul Boğazı üzerinde yapılan iki köprü (Boğaziçi ve Fatih) ile karadan Avrupa ile Asya birbirine bağlanmıştır Öte yandan güneyde, Türkiye; Kuzey Afrika ülkelerine çok yakındır Kısacası Türkiye, Avrupa-Asya ve Afrika kıtalarının birleştiği konumda yer almaktadır