Türkiyenin Bitki Örtüsü Ve Dağılışı

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Türkiyenin bitki örtüsünün dağılışı, Türkiyenin bitki örtüsü ile ilgili bilgi, Türkiyenin bitki örtüsü hakkında bilgi, Türkiyenin bitki örtüsünün bölgesel dağılımı,

İklim ve Bitki Örtüsü: Yurdumuz orta kuşakta orta kuşağın güneyi olan sıcak orta kuşakta yani subtropikal kuşakta yer alır

Türkiye ana çizgileriyle Akdeniz ikliminin yayılma alanına girer

Fakat denize göre konum ve yerşekillerinin etkisiyle üç farklı iklim bölgesi ortaya çıkar

1-Akdeniz İklimi: Bütün güney ve batı kıyılarımızda görülür

Yazlar sıcak ve

kurak kışlar ılık ve yağışlıdır

Sıcaklık Akdeniz kıyılarında sıfırın altına düşmez don olayı ender görülür

Marmara ve Batı Karadeniz kıyılarında aynı iklim görülmesine rağmen kışın ısı sıfırın altına düşer kar yağışı görülür

Yaz kuraklığı da Akdeniz kıyılarındaki kadar belirgin değildir

2-Karadeniz İklimi: Bölgenin iklimi Karadeniz’in etkisindedir

Kıyıda nem

oranı fazla olduğundan yıllık sıcaklık farkları az yağış fazladır

Yaz sıcaklığı matematiksel konumun etkisiyle Akdeniz kadar yükselmez; kışlar ise güney kıyılarımız kadar olmamakla beraber ılık geçer

Maksimum yağış sonbahar mevsimine raslar

Yağışlar hemen hemen her mevsimde görülür

Bunu nedeni Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin dağların denize bakan yamaçlarında yükselerek soğumasıdır

Bu bölge sık ormanlarla kaplıdır

Bu özelliği ile diğer bölgelerden ayrılır

Bölge içerisinde yağış miktarı dağların yükselti ve doğrultusuna göre değişir

Doğu Karadeniz’e doğru yağış miktarı artar

Yurdumuzun en fazla yağış alan yeri Rize’dir

(2 5m3)

3-Kara İklimi: Yurdumuzun deniz etkisine kapalı iç kısımlarda görülür

Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile İç Anadolu karasal iklim etkisindedir

Karasal iklimde yazlar kısa ve sıcak kışlar uzun ve karlıdır

Yıllık ve günlük sıcaklık farkları fazla yağışlar genellikle azdır

Doğu Anadolu’da yükselti fazla olduğundan yurdumuzun en soğuk kışı en uzun yazı en kısa bölgesidir

İç Anadolu Bölgesi’nden yüksekte olduğu için yağış miktarı bu bölgeden fazladır

En çok yağış İç Anadolu’da ilkbahar Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kış mevsimine raslar

İç Anadolu Bölgesi dağlarla çevrili olduğundan diğer karasal iklim bölgelerinden daha az yağış alır

Güneydoğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu’dan daha fazla yağış aldığı halde buharlaşma şiddetli olduğundan yurdumuzun en kurak bölgelerindendir

Güneydoğu ve iç Anadolu bölgelerinde kuralık en önemli sorunlardandır

Kuraklık nedeniyle bitki örtüsü bu bölgede steplerden oluşur

MARMARA BÖLGESİ

Türkiye’nin kuzeybatısında yeralan bölge Marmara Denizi’nin iki yakasında bulunur

Kuzey’de Karadeniz kuzeybatıda Bulgaristan ve Yunanistan; güneyde Kazdağı ve Uludağ; batıda Ege Denizi ve doğuda Sakarya Ovası’nın doğusuna kadar uzanır

İklim ve Bitki Örtüsü: Coğrafi konumu gereği bölge Akdeniz ve Karadeniz iklimi arasında geçiş iklimi özelliği gösterir

Trakya’da karasal iklim görülür

Trakya’daki karasallığa basınç koşulları ve yerşekilleri yol açar

Istıranca (Yıldız) dağları Karadeniz’in nemli havasını iç kısımlara sokmaz

Basınç koşulları nedeniyle hakim rüzgâr yönü kuzey olduğundan Balkanlar üzerinden gelen nemli hava kütleleri nemini Balkan dağlarına bıraktığından nemden yoksun kuru özellik taşıküfür ettim banlayın beni! buralara ulaşır

Balkanlardan gelen hava kütleleri Marmara Denizi üzerinden nem alır

Bu nemi Güney Marmara kıyılarına taşır dolayısıyla denizel iklime neden olur

Kocaeli platosunda bozulmuş Karadeniz iklimi görülür

Yazlar Karadeniz iklimine göre daha sıcak kışlar daha soğuktur

Yazlar yağışlı olmakla beraber maksimum yağış kış mevsimine raslar

Bu bölümde yaz kuraklılığının olmaması pamuk tarımını olanaksızlaştırır

Güney Marmara’da kış ılıklığı zeytin alanlarının yaygınlaşmasını sağlamış yazların sıcak ve kurak geçmesi pamuk tarımını kolaylaştırmıştır

Bölgede iklim çeşitliliği bitki örtüsü ve ürün çeşitliliğine yol açmıştır

Ayrıca yağışların yeterince yeterli olması nadas uygulamasının az olmasına yol açar

Bol yağış alan yerler ormanlarla kaplı iken yağış miktarının azaldığı alçak yerlerde stepler görülür

Kuzey Marmara’da ormanlar Trakya’da stepler Güney Marmara’da maki bitki örtüsü görülür

KARADENİZ BÖLGESİ

Bölge Anadolu’nun kuzeyinde ve adını aldığı deniz boyunca uzanan bir şerit biçimindedir

Doğuda Türkiye – Gürcistan sınırından başlar; batıda Adapazarı Ovası’nın doğusunda (Sakarya Nehri’nin doğusunda) sona erer

Bölge doğu – batı yönünde 1000 km kuzey güney yönünde doğuda 100 km orta bölümde 200 batıda ise 150 km genişliğindedir

Bölgenin güney sınırı ise Kuzey Anadolu dağlarının iç sıralarının doruk noktalarından geçer

İklim ve Bitki Örtüsü: Kıyılara denizel kıyıdan uzak iç kesimlerde karasal iklim görülür

Karasal iklimin görüldüğü yerlerde yazlar sıcak kışlar soğuk ve kar yağışlıdır

Nemlilik düzeyinin az olması nedeniyle günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır

Dağların yükselti ve doğrultusu nedeniyle orta Karadeniz’de denizel iklim yayılma alanı Doğu ve Batı Karadeniz’e oranla daha geniştir

Örneğin Amasya ve Tokat’ın iklimi Kastamonu ve Bayburt’a oranla daha ılıktır

Kıyılarda her mevsimi yağışlı yazları serin kışlar ılık özellik gösteren Karadeniz iklimi görülür

Bu iklim birçok yönüyle ılıman okyanus iklimini andırır

Her mevsim görülen yamaç yağışlarına basınç koşulları ve dağ doğrultusu yol açar

Deniz etkisi nedeniyle yazlar serin kışlar ılık geçer

Yağış rejimi düzenli maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda görülür

Her mevsim yağış görülmesi yaz kuraklığı isteyen buğday arpa yulaf çavdar mercimek pamuk gibi ürünlerin yetişmesini önlemiştir

Bölgede tahılın yerini mısır almıştır

Bol yağış; tarımda nadas yönteminin kullanılmamasına yurdumuzun en geniş ormanlarının bu bölgede olmasına yol açmıştır

Kış mevsiminde kıyıda ısının sıfırın altına düşmemesi yani kış ılıklığı; fındık çay turunçgil zeytin gibi ürünlerin yetişmesini kolaylaştırmıştır

İç bölgelerde yağış azlığı; orman örtüsünün azlığına tahıl ve şekerpancarı gibi ürünlerin öne çıkmasına yol açmıştır

Dağların denize bakan yamaçları fazla yağış aldığından gür ormanlarla kaplıdır

İç kısımlarda ise bitki örtüsünü stepler oluşturur

Kıyıdan dağlara tırmandıkça ağaç türlerinde değişme gözlenir

Bu farklılaşma yükseldikçe sıcaklığın düşmesinin sonucudur

Kıyıdan 800 m kadar yayvan yapraklı ağaçlar 800 m’den 1500 m’ye kadar karma yapraklı ağaçlar (kayın gürgen …

) 1500 m’den 2000 m’ye kadar iğne yapraklı ağaçlar (çam köknar …

) 2500 m’de dağ çayırları görülürken daha yukarılarda kayalıklar başlar

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiyenin Bitki Örtüsü Ve Dağılışı Türkiyenin bitki örtüsünün dağılışı, Türkiyenin bitki örtüsü ile ilgili bilgi, Türkiyenin bitki örtüsü hakkında bilgi, Türkiyenin bitki örtüsünün bölgesel dağılımı, İklim ve Bitki Örtüsü: Yurdumuz orta kuşakta orta kuşağın güneyi olan sıcak orta kuşakta yani subtropikal kuşakta yer alır Türkiye ana çizgileriyle Akdeniz ikliminin yayılma alanına girer Fakat denize göre konum ve yerşekillerinin etkisiyle üç farklı iklim bölgesi ortaya çıkar 1-Akdeniz İklimi: Bütün güney ve batı kıyılarımızda görülür Yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve yağışlıdır Sıcaklık Akdeniz kıyılarında sıfırın altına düşmez don olayı ender görülür Marmara ve Batı Karadeniz kıyılarında aynı iklim görülmesine rağmen kışın ısı sıfırın altına düşer kar yağışı görülür Yaz kuraklığı da Akdeniz kıyılarındaki kadar belirgin değildir 2-Karadeniz İklimi: Bölgenin iklimi Karadeniz’in etkisindedir Kıyıda nem oranı fazla olduğundan yıllık sıcaklık farkları az yağış fazladır Yaz sıcaklığı matematiksel konumun etkisiyle Akdeniz kadar yükselmez; kışlar ise güney kıyılarımız kadar olmamakla beraber ılık geçer Maksimum yağış sonbahar mevsimine raslar Yağışlar hemen hemen her mevsimde görülür Bunu nedeni Karadeniz üzerinden gelen nemli hava kütlelerinin dağların denize bakan yamaçlarında yükselerek soğumasıdır Bu bölge sık ormanlarla kaplıdır Bu özelliği ile diğer bölgelerden ayrılır Bölge içerisinde yağış miktarı dağların yükselti ve doğrultusuna göre değişir Doğu Karadeniz’e doğru yağış miktarı artar Yurdumuzun en fazla yağış alan yeri Rize’dir (2 5m3) 3-Kara İklimi: Yurdumuzun deniz etkisine kapalı iç kısımlarda görülür Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile İç Anadolu karasal iklim etkisindedir Karasal iklimde yazlar kısa ve sıcak kışlar uzun ve karlıdır Yıllık ve günlük sıcaklık farkları fazla yağışlar genellikle azdır Doğu Anadolu’da yükselti fazla olduğundan yurdumuzun en soğuk kışı en uzun yazı en kısa bölgesidir İç Anadolu Bölgesi’nden yüksekte olduğu için yağış miktarı bu bölgeden fazladır En çok yağış İç Anadolu’da ilkbahar Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde kış mevsimine raslar İç Anadolu Bölgesi dağlarla çevrili olduğundan diğer karasal iklim bölgelerinden daha az yağış alır Güneydoğu Anadolu Bölgesi İç Anadolu’dan daha fazla yağış aldığı halde buharlaşma şiddetli olduğundan yurdumuzun en kurak bölgelerindendir Güneydoğu ve iç Anadolu bölgelerinde kuralık en önemli sorunlardandır Kuraklık nedeniyle bitki örtüsü bu bölgede steplerden oluşur MARMARA BÖLGESİ Türkiye’nin kuzeybatısında yeralan bölge Marmara Denizi’nin iki yakasında bulunur Kuzey’de Karadeniz kuzeybatıda Bulgaristan ve Yunanistan; güneyde Kazdağı ve Uludağ; batıda Ege Denizi ve doğuda Sakarya Ovası’nın doğusuna kadar uzanır İklim ve Bitki Örtüsü: Coğrafi konumu gereği bölge Akdeniz ve Karadeniz iklimi arasında geçiş iklimi özelliği gösterir Trakya’da karasal iklim görülür Trakya’daki karasallığa basınç koşulları ve yerşekilleri yol açar Istıranca (Yıldız) dağları Karadeniz’in nemli havasını iç kısımlara sokmaz Basınç koşulları nedeniyle hakim rüzgâr yönü kuzey olduğundan Balkanlar üzerinden gelen nemli hava kütleleri nemini Balkan dağlarına bıraktığından nemden yoksun kuru özellik taşıküfür ettim banlayın beni! buralara ulaşır Balkanlardan gelen hava kütleleri Marmara Denizi üzerinden nem alır Bu nemi Güney Marmara kıyılarına taşır dolayısıyla denizel iklime neden olur Kocaeli platosunda bozulmuş Karadeniz iklimi görülür Yazlar Karadeniz iklimine göre daha sıcak kışlar daha soğuktur Yazlar yağışlı olmakla beraber maksimum yağış kış mevsimine raslar Bu bölümde yaz kuraklılığının olmaması pamuk tarımını olanaksızlaştırır Güney Marmara’da kış ılıklığı zeytin alanlarının yaygınlaşmasını sağlamış yazların sıcak ve kurak geçmesi pamuk tarımını kolaylaştırmıştır Bölgede iklim çeşitliliği bitki örtüsü ve ürün çeşitliliğine yol açmıştır Ayrıca yağışların yeterince yeterli olması nadas uygulamasının az olmasına yol açar Bol yağış alan yerler ormanlarla kaplı iken yağış miktarının azaldığı alçak yerlerde stepler görülür Kuzey Marmara’da ormanlar Trakya’da stepler Güney Marmara’da maki bitki örtüsü görülür KARADENİZ BÖLGESİ Bölge Anadolu’nun kuzeyinde ve adını aldığı deniz boyunca uzanan bir şerit biçimindedir Doğuda Türkiye – Gürcistan sınırından başlar; batıda Adapazarı Ovası’nın doğusunda (Sakarya Nehri’nin doğusunda) sona erer Bölge doğu – batı yönünde 1000 km kuzey güney yönünde doğuda 100 km orta bölümde 200 batıda ise 150 km genişliğindedir Bölgenin güney sınırı ise Kuzey Anadolu dağlarının iç sıralarının doruk noktalarından geçer İklim ve Bitki Örtüsü: Kıyılara denizel kıyıdan uzak iç kesimlerde karasal iklim görülür Karasal iklimin görüldüğü yerlerde yazlar sıcak kışlar soğuk ve kar yağışlıdır Nemlilik düzeyinin az olması nedeniyle günlük ve yıllık sıcaklık farkları fazladır Dağların yükselti ve doğrultusu nedeniyle orta Karadeniz’de denizel iklim yayılma alanı Doğu ve Batı Karadeniz’e oranla daha geniştir Örneğin Amasya ve Tokat’ın iklimi Kastamonu ve Bayburt’a oranla daha ılıktır Kıyılarda her mevsimi yağışlı yazları serin kışlar ılık özellik gösteren Karadeniz iklimi görülür Bu iklim birçok yönüyle ılıman okyanus iklimini andırır Her mevsim görülen yamaç yağışlarına basınç koşulları ve dağ doğrultusu yol açar Deniz etkisi nedeniyle yazlar serin kışlar ılık geçer Yağış rejimi düzenli maksimum yağış sonbaharda minimum yağış ilkbaharda görülür Her mevsim yağış görülmesi yaz kuraklığı isteyen buğday arpa yulaf çavdar mercimek pamuk gibi ürünlerin yetişmesini önlemiştir Bölgede tahılın yerini mısır almıştır Bol yağış; tarımda nadas yönteminin kullanılmamasına yurdumuzun en geniş ormanlarının bu bölgede olmasına yol açmıştır Kış mevsiminde kıyıda ısının sıfırın altına düşmemesi yani kış ılıklığı; fındık çay turunçgil zeytin gibi ürünlerin yetişmesini kolaylaştırmıştır İç bölgelerde yağış azlığı; orman örtüsünün azlığına tahıl ve şekerpancarı gibi ürünlerin öne çıkmasına yol açmıştır Dağların denize bakan yamaçları fazla yağış aldığından gür ormanlarla kaplıdır İç kısımlarda ise bitki örtüsünü stepler oluşturur Kıyıdan dağlara tırmandıkça ağaç türlerinde değişme gözlenir Bu farklılaşma yükseldikçe sıcaklığın düşmesinin sonucudur Kıyıdan 800 m kadar yayvan yapraklı ağaçlar 800 m’den 1500 m’ye kadar karma yapraklı ağaçlar (kayın gürgen … ) 1500 m’den 2000 m’ye kadar iğne yapraklı ağaçlar (çam köknar …) 2500 m’de dağ çayırları görülürken daha yukarılarda kayalıklar başlar