Yalnız Mesajı Göster

Bitki Fizyolojisi Suyun Gitmesi

Eski 10-19-2012   #1
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Bitki Fizyolojisi Suyun Gitmesi




Bitki fizyolojisi suyun gitmesi



Fizyolojinin başlangıçı tohumun çimlenmesiyle başlarÇünkü bitkilerin hayat devreleri spor ya da tohum faaliyetleriyle başlarÇimlenme embriyodan ekolojik isteğe göre optimum koşullarda normal bitki yapılarını oluşturma yeteneğidirBir tohum gömleğinden radikula belirmesi çimlenmenin en önemli kısmıdırBu devrede sert koruyucunun engel olmaktan çıkarılması esnasında ise bir çok fizyolojik olayların başlamasıdırÇünkü buradaki fizyolojik olayların sonucunda hücre bölünmeleri başlayıp tohumda büyüme dolayısıyla hacminde artma olacaktırO halde radikula belirmesinden itibaren(çimlenmenin başlangıcı) henüz ayrıntısı bilinmeyen biyokimyasal(Fizyolojik) olaylar meydana gelmekle beraber bu olayların en önemlisi solunumun artmasıdırBu durumdan sonra çimlenmede 2 derecedeki metabolik aktivite enzim aktivitesinin artmasıdırBurada faaliyet gösteren enzimlerin bir kısmı önceden tohumda vardır,bir kısmı da hücre tarafında sonra üretilmektedirBütün bunlar bize çimlenmeyle metabolik faaliyetlerin başladığı ve hücre için ihtiyacı olay her şeyi üretebildiği fikrini vermektedirÖrneğin çimlenme esnasında tohumda üretilen amilaz enzimi depo maddelerinin parçalanmasında önemlidirAyrıca RNA-az ve proteolitik enzimlerde çimlenme sırasında üretilen enzimlerdirTohum çimlendikten yaklaşık ½ saat sonra ,bu kez protein sentezinin aniden arttığı görülmektedirÇünkü çimlenmeden yarım saat sonra mevcut hücrede polizomların sayısı aniden artarHücrenin bir iskeleti vardır ve hücrede bir bölgeden bir bölgeye geçiş kolay değildirHücrede proteinlere az ihtiyaç olduğu zamanlarda Ribozomda üretilen protein yeterliyken hücre tam inhibitörle karşılaştığında bu yeterli olmamaktadır Çünkü hücredeki bu zehrin dışarı atılması için daha enzime ve proteine ihtiyaç olduğundan ve bunu da ribozomda üretilen protein yeterli olmadığından dolayı polizomlardaki protein üretimi aniden artar

Mevcut enzimler ve bunların aktivitelerindeki artış su alıp turgorunu artıran ve buradaki reaksiyonların endosperme doğru hareketlerini de beraberinde getirir

Endospermdeki besinler parçalanıp eritilerek embriyonun beslenmesi için aktive edilir

Bir tohumun hem çimlenmeden önce hem de çimlendikten sonra biyolojik polimerler tarafından deneye tabii tutulursa çimlendikten sonra bunların atıldığı görülürSöz konusu azalma çimlenmenin ilk evrelerinde maksimumdur (Bölünme o devrede fazla olduğu için)

Tohumda fizyolojik faaliyetlerin gerçek anlamda başlayıp normal bir çimlenme olması iki faktöre bağlıdırBunlar:

• İç Faktörler:

1 İç faktörün asıl özelliği tohumun biyolojik yapısı ve ekolojik isteği tarafıdan tayin edilirBundan sonraki endospermdeki enzim ve hormonların bozulmamış olması,patikte buna tohumların canlılığını sürdürmesi denirBu durumda tohum dormansi durumundadır

2 Tohumları olgunlaşmış olması

3 Embriyonun yaralanmamış ya da zedelenmemiş olması

4 Tohum parazitleri ve zararlıları tarafında yaralanmamış olması

5 Büyüme ve gelişme esnasında oluşacak tohum kabuğunun endospermi koruyacak şekilde güçlü çimlenmeye engel olacak şekilde bir yapı göstermesi gerekir

• Dış faktörler: Dış faktörler tohumun çimlenmesinde iç nedenlere oranla çok daha etkili ve yaygındırBu da habitat ve nişin ekolojik koşullarını kapsarBunlardan en önemlisi de tohumun çevresinde yeterli nem kullanabilir ve oksijene ulaşması gereklidirYukarıdaki faktörler optimum koşullarda olmazsa tohum tohuma geçemez

İç faktörler bazen genel olarak çimlenme için dış faktörler yeterli olsa da uygun olmuyor

Aynı durum bitkilerin diğer organlarında da görülebilirAma esasen dış koşullar dikkate alınmadan iç faktörler gelişmeye engel olabilmektedirO yüzden çevre koşullarının uygun dönemi başlamasına rağmen bir çok tohum çimlenmeye geçmiyorBu olaya çimlenme durgunluğu anlamındaki dormansi denir

Tohumda çimlenmenin olmaması her zaman dormansi değildirÇünkü çimlenme sırasındaki büyüme ve gelişme döneminde çeşitli nedenlerle gerileme olabilirDormanisinin doğal ve kültür bitkilerinde spesifik durumları vardır

Doğal bitkilerde yukarıda açıklanan içsel nedenlerle,kültür bitkilerinde ise tohumun derinde kalması,çeşitli engelleyiciler,kimyasal ilaçlar vs çimlenmeyi engelleyebilirO yüzden tohum ya da başka bir bitki organındaki pasifliği dormansi olarak nitelendiremeyiz

Çevre koşullarının etkisiyle bir bitki organının gelişmesindeki gecikme daha çok dinlenme hali bu sözcük ile ifade edilir

Sonuç olarak bitkilerdeki her dinlenme dormansi değil,ancak her dormansi bir dinlenmedirDormanside yukarıdaki iç nedenlere ilaveten tohum kabuğunun su ve gazlara karşı geçirimsiz olması kabuğun mekanik olarak embriyonun gelişimini engellemesi ve bazı doğal inhibitörlere sahip olmasıdırDış etkenlerden çimlenmede rol oynayanlar nem ve suyun etkisi olup bitki dünyası bu bakımdan iki guruba ayrılırBunlardan bir grubunun çimlenmesi için toprak nemi yeterlidirOysa aynı olay için diğer gruba aktif su gereklidirHalbuki habitatta her ne kadar toprak suyu ve nem birbirinin tamamlayıcısı ise de hem aktif suyun minimum miktarının azalmasıdır

1)Su ve Nemin Etkisi:Çoğu bitki tohumunun çimlenmesi için yeteri kadar su gerekmektedirAncak bazı tohumlar toprağın su kapasitesi %50 bazılarında %75 olduğunda çimlenirTohumları çimlenmesi için niş suyunu %50-75 olmalıdırBuna rağmen tüm tohumlar tarla kapasitesinde su absorbe edebilirlerbuna göre tohumların çimlenme suyunun tarla kapasitesi olduğu söylenirKuru topraktaki tohumların suyu emme kuvveti ne kadar fazla olursa olsun aldıkları su şişmelerine yeterli olsa bile ancak kısmen çimlenme sağlanır Görülüyor ki ortamın osmotik basıncı ile çimlenme şansı paralellik gösterirTohumlara sağlanan fazla ve sürekli su çimlenmeyi hızlandırırAncak kademeli olmayan sürekli artış sınırlayıcıdırGenel olarak havada %90 nem olduğunda tohum sadece bundan 2 gün faydalanabilirTohumun aktif suyla ıslanması 1-15 gündürUzayan süre ket vurucu olabilirBurada tohumun emdiği su enzim faaliyetleri için ortam sağladığı gibi çözünen protein,yağ vs besin maddelerini embriyonun büyüme noktalarına taşınmasını sağlar Tohumdaki su alımı kabuktaki hidratasyon suyunda biraz yükselmiş atmosferden alınır

2)Sıcaklığın Etkisi: Sıcaklığın çimlenmeye özel etkisi tam anlaşılamamasına rağmen su varlığında reaksiyonların başlaması ve hızına,suyun absorbsiyonuna ve tohumun oksijen alımına önemli etkileri olduğu kesindirBitkilerde türler arasında olduğu gibi aynı türün diğer bireyleri arasında görülen sıcaklık farkı isteği(niş durumunda) tohumlardan ziyade olgunluk çağında daha kolay belirlenmiş bitki yaşı ile depolama şartlarına bağlanmıştırOysa bitkilerin tohumdan tohuma kadar habitatta eko-fizyolojik koşullarda yaşarAynı türün bireyleri farklı sıcaklıklardaki habitatlarda yaşabiliyorsa bu onların ekolojik koşullara karşı toleransın sonucudurÇünkü daima ekolojik koşullar optimum koşullar için gösterilirGenel olarak serin iklim bitkileri sıcak iklim bitkilerinde daha düşük sıcaklıkta çimlenirBu nedenle kozmopolit bitkiler dünyanın %50’sinde yaygındır

Bitkilerin tohum çimlenme anındaki sıcaklık isteğini karmaşık hale getiren yetişme dönemidirÖrneğin,Colchium,Crocus,Muscari,Gagea vs gibi bitkiler kar tabakası çözündüğü an;Phlomis,Cardus,Carthamus vssıcaklık 14-25oC’ye arttığında;Cyclamen,Muscari ve Gagea bazı türleride 8-14oC’de çimlenirBu gruplardan ilki ilkbahar geofiti,ikincisi yaz geofitleri, üçüncüsü ise sonbahar geofitleri denirGenel olarak bir çok serin iklim bitkisi 20oC,sıcak iklim bitkileri35oC’de çimlenirBu iki durumdan meydana gelen sapmalargece-gündüz arasındaki sıcaklığı farkı çimlenmeye teşvik etmesinden kaynaklanır

3)Işığın Etkisi:Bilhassa doğal bitkiler çimlenmede ışık gereksinimi bakımından ışığı seven,ışığa ihtiyat duyan ve fazla ışıktan zarar gören şekline üçe ayrılırBilhassa tohumda ışığa karşı davranış embriyo sitoplazmasındaki bir foto-kimyasal sistemin fitokrom denen bir pigmenti üretmesinden anlaşılırFitokrom pigmenti fotoreversibl(Dönüşebilen ışıkları emebilen) olduğu için çimlenmede iş yapan eko-fizyolojik olayların ışıkta ya da karanlıkta olduğuna karar veren metabolik kontrol düğmesidirÖrneğin fitokrom kendisi ışıkta çimlenen karanlıkta çimlenmeyen tohumlar için özellikle kırmızı ışığı emerken,bunun tersinde ışık emilimini engellerDolayısıyla bu metabolik anahtar alınacak ışığın miktarını ayarladığı için bitki dünyasında çok ışık kullanan(uzun gün bitkileri),az ışık kullanan(kısa gün bitkileri) ve sadece difüz ışık kullanan(gölge bitkileri)şeklinde üçe ayrılırÇimlenmede etkin olan en önemli faktör ise vernalizasyon olayıdırDeneysel çalışmalar çimlenmenin sadece ışıkla değil düşük sıcaklık periyodu ile ilgili olduğu görülmektedirÇünkü bu olayla oluşan uyartı sadece soğuk periyotlarda oluşmuşturUyarıya neden olan faktörler ise soğuk ve ışığın etkisiyle üretilen ve özel uyarıcı görev yapan vernalin hormonudurBu olayın anlamı ilk baharlaştırma ya da düşük sıcaklıkta akımın(indüksiyon) hızlandırılması anlamına gelir



Alıntı Yaparak Cevapla