İlk Yardım Konuları

ŞOKLARDA İLK YARDIM

ŞOK NEDİR?

Kelime anlamı SARSILMA demektir Dolaşım sistemindeki kanın çeşitli nedenlerle azalması, hücrelere yeterli oksijenin gelmemesi sonucu ortaya çıkar

BELİRTİLERİ:

Kaza yerinde sessiz, sakin, hiç hareket etmeyen bir yaralının şuuru genelde yerinde olmayabilir

Rengi soluk, Vücudu soğuk ve terli, Gözleri göz çukuruna batmış şekilde, sanki burnu sivrilmiş gibidir

Nabız zayıftır ve hızlıdır Solunum hızlanmıştır

YAPILMASI GEREKENLER:

- Uygun bir yere sırt üstü yatırınız

- Etrafındaki kalabalığı dağıtınız

- Az hareket ettirmeye çalışınız

- Beynin kan dolaşımını ve çalışmasını kolaylaştırmak için, başta kanama yoksa başı aşağı getirip, ayak ucunu kaldırınız

- Yakasını, kemerini, gömleğini gevşetiniz

- Solunum yolu tıkanıklığı varsa gideriniz

- Gerekirse yapay solunum ve kalp masajı yapınız

- Kanaması varsa kanamayı durduracak önlemi alınız

- Kırık varsa tahta parçası ile tespit yapınız

- Soluk almakta güçlük çekiyorsa baş ve göğüs kısmını hafifçe yükseltiniz

- İhtiyaç durumunda dudakları ve dili birkaç damla su ile ıslatınız

YARALANMALARDA İLK YARDIM

YARA NEDİR?

Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması yada bir kısmının kaybına YARA denir Yaralar 2 şekilde görülebilir:

Açık Yaralar, Kapalı Yaralar

AÇIK YARALAR:

Deri yüzeyinde görülebilen yaralara Açık Yaralar denir

Sıyrık şeklindeki yaralar

Kesik şeklindeki yaralar

Delici yaralar

Ezici yaralar

Yırtılma şeklindeki yaralar

Ateşli silah yaraları

Isırma yaraları

Yanık yaraları

KAPALI YARALAR:

Deri yüzeyinden görülmeyen, deri altı doku yaralanmalarına Kapalı Yara denir

YARALANMALARDA İLKYARDIM:

YAPILMASI GEREKENLER:

Yaralıyı emniyetli bir yere alarak oturtunuz veya yatırınız

Varsa önce kanamayı durdurunuz

Ellerinizi sabunlu su ile yıkayınız

Yara üzerindeki varsa giysileri dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz

Yara çevresinde varsa kılları temizleyiniz

Yara üzerine pansuman koyduktan sonra yara etrafını sabunlu su ile temizleyiniz ve yaraya değmeyecek şekilde tentürdiyot sürünüz

Yara kirli ise pansumanı kaldırıp, yarayı merkezden dış çevreye doğru ılık sabunlu su ile yıkayınız

Yara üzerine pansuman koyup, sargı bezi ile sarınız

Yaralı kısmın altına kalın karton vb koyup sararak tespit ediniz, dinlendiriniz

Ağrıyı, şişliği ve morluğu önlemek için o bölgeye havluya sarılı buz koyunuz

Yara içinde batık cisimler varsa, simitçik yapıp koyunuz ve sargı bezi ile sarınız

YAPILMAMASI GEREKENLER:

Yara üzerine tentürdiyot ve benzeri antiseptik sürmeyiniz

Yara üzerine yara tozu, pudra, merhem, kül, tütün vb şeyler koymayınız

Yara üzerine pamuk koymayınız

Batmış olan cisimleri çıkartmayınız

Yaraya ve pansuman malzemesine el sürmeyiniz

BURKULMALARDA İLK YARDIM

BURKULMA NEDİR?

Bir eklemin etrafındaki bağların, eklem kapsülü ve diğer yumuşak doku yapılarının; eklemin normal hareket genişliğinin ötesinde zorlanmasına BURKULMA denir Eklemde şişlik, ağrı, morluk olur Bu yapılar normalden fazla gerilebilir Hatta yırtılabilir Hareketler ağrılıdır

Burkulmuş eklemi hareket ettirmeyiniz

O eklem üzerine yarım saat havluya sarılı buz torbası koyunuz

Burkulmuş ayağın üzerine basılmaz Koltuk değneği kullanınız

Burkulmuş ayağın altına 4-5 yastık koyarak kalp seviyesinin üzerine kaldırınız Burkulmuş yeri sarkıtmayınız Şişlik, kanama ve ağrı olabilir

Burkulma kolda ise, kolu kalp seviyesi üzerinde olacak şekilde tülbentle kolu boyuna asınız Kesinlikle sıcak havlu yada termofor uygulamayınız Şişliğin artmasına yol açacaktır Burkulan eklemi ovmayınız Dinlendiriniz

Elastik sargı ile sıkmayacak şekilde sarınız

Parmaklarınızı oynatarak kaslarınızı çalıştırınız

Böylece kasların pompalayıcı etkisi ile şişliğin azalmasına çalışınız

Her burkulmanın altından bir kırık, çıkık ya da eklem bağı yırtığı çıkabileceğini unutmayınız

Bir ortopedi ve travmatoloji kliniğine götürünüz

KANAMALARDA İLK YARDIM

KANAMA NEDİR?

Çeşitli nedenlerle kanın damar dışına çıkmasına KANAMA denir Yetişkin bir insanda 5-6 kg kan vardır 1-15 kg kan kaybeden bir insanın hayatı tehlikeye girer

O HALDE KANAMALARI HEMEN DURDURMAK GEREKİR

İÇ KANAMALAR:

İç organlardaki dokuları besleyen kan damarlarının yırtılması ,zedelenmesi sonucu kanın damarlardan vücut boşluklarına akmasıdır

İç kanamalar 2 şekilde olur

Gözle görülebilen : Akciğer, mide, bağırsaklar, böbrekler vb kanamalar

Gözle görülmeyen: Karaciğer, dalak, pankreas vb kanamalar

İç kanamalar kişiyi ölüme götürebilir

Bulguları:

- Baygınlık hali, baş dönmesi vardır

- Huzursuzluk vardır

- Yüzde, dudaklarda ve parmak uçlarında solukluk vardır

- Deri, nemli ve soğuktur

- Susama hissi vardır

- Nabız hızlı ve zayıftır Güçlükle hissedilir

- Solunum hızlıdır

- Sanki hava alamıyormuş gibi his (hava açlığı) olur

- Şuur azalır ve en sonunda şuur kaybolur

YAPILACAK İLKYARDIM:

- Yaralı sırt üstü yatırılır

- Baş yana çevrilir

- Şoka karşı tedbir alınır

- Ağızdan içecek madde verilmez

- Sarsmadan ambulans veya sedye ile hastaneye götürülür

DIŞ KANAMALAR:

Kanın damardan vücut dışına çıkmasıdır Genellikle yaralanmalar sonucu olur Atardamar, toplardamar, kılcal damar kanamaları şeklindedir

DIŞ KANAMALARI DURDURUCU YÖNTEMLER:

Parmakla Basınç Yapma : Yara ufak ve kanama az ise, yara üzerine temiz bir bez ya da pansumanla BASTIRIN

KALP KRİZİ ve ilk yardımı

Kalp krizi yaşamı tehdit eden acil bir durumdur Kalbi besleyen ana damarların daralması veya tıkanmasına bağlı olarak kalbin bir bölümüne yeterli kan ve oksijen gitmemesi sonucu oluşur Eğer bu kan ve oksijen yetersizliği uzun sürerse kalp kaslarının bir bölümü ölür

Kalp krizi belirtileri, aşağıdakilerden birkaçını ya da hepsini içerebilir Santral göğüs bölgesinde aniden gelen ve ezici bir basınçla hissedilen, sabit, 20 dakika veya daha uzun süren, kola, omuza, boyuna, çeneye, sırt ortası ve mideye vuran göğüs ağrısı, aşırı terleme, bulantı, kusma, yoğun halsizlik, akıntı, korku, soluk mavimsi gri deri rengi, mavi tırnaklar ve nefes darlığı Kalp ağrısı hazımsızlıkla karıştırılabilir Eğer ağrınızın sebebinden emin değilseniz güvende olmak için kalp krizi gibi ele alın En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın ve aşağıda verilen ilkyardım talimatlarını uygulayın

Kalp krizi tedavisi, hastanın bilincinin kapalı ya da açık olmasına göre değişir

A)Bilinci Kapalı, Nefes Almayan Hasta:

En yakın acil sağlık kuruluşunu arayın, daha sonra müdahaleye başlayın Kişiyi sert, rahat bir yere sırtüstü yatırın Elinizi hastanın çenesine koyup yukarı kaldırırken diğer elinizi hastanın alnına koyup aşağı bastırarak başını arkaya yatırın
Hastanın alnındaki elinizin baş parmağınız ve işaret parmağınızla hastanın burun deliklerini kapatın Derin bir nefes alın Ağzınızı hastanın ağzı üzerine sıkıca bastırın ve iki yavaş, derin nefes verin Arada tekrar derin bir nefes alın ki hastaya taze hava verebilesiniz Göğüs kafesinin yükseldiğini görene dek hava üflemeye devam edin
Hastanın göğsü yükseldiğinde hava vermeyi durdurun Ağzınızı çekin ve başınızı hastanın göğsüne doğru çevirin Böylece kulağınız hastanın ağzının üzerinde olacaktır Hastanın akciğerlerinden hava çıkışını kulağınızla hissedin ve dinleyin ayrıca göğsün alçaldığını gözlemleyin Bu solunum işlemini her 5 saniyede 1 nefes vererek sürdürün
Kişinin bilek ya da boyun atardamarını 5-10 saniye boyunca nabız için kontrol edin Eğer nabız yoksa, kalp masajı eğitimi aldıysanız kalp masajına başlayın Suni solunum kalp masajı sırasında da sürdürülmelidir Bu işlemi tıbbi yardım gelinceye ya da hasta nefes almaya başlayıncaya kadar sürdürün

Bilinci Açık Hasta:

En yakın acil sağlık kurumunu arayın, ilgiliye olası bir kalp krizini ve oksijen ihtiyacını iletin
Hastayı nazikçe oturtun ya da yan oturur pozisyona getirin Yatmak nefes almayı zorlaştırır
Özellikle boyun çevresindekiler olmak üzere giysileri gevşetin Hastayı bir battaniye ya da palto ile sararak sıcak tutun
Hastayı sakinleştirin ve rahatlatın ama herhangi bir şey yedirip içirmeyin
Eğer ambulans bulunamıyorsa hastayı en yakın hastanenin acil servisine götürün
Bilinçsiz hasta kendine gelirse ve solunumu başlarsa yukardaki adımları izleyebilirsiniz