İlk Yardım Konuları

Kırıklar

Herhangi bir kuvvet zoru ile kemik bütünlüğünün bozulmasına "KIRIK" denir

KIRIK ÇEŞİTLERİ :
a Açık Kırık
b Kapalı Kırık
c Müşterek Kırık (Önemli organların mide, bağırsak, ciğer,beyin gibi önemli organların tahribatıyla birlikte görülen kırıklar)

KIRIKLARDA GENEL DUYGU VE BULGULAR :
— Kırık yerinde ve yakınında ağrı
— Dokunmaya karşı hassasiyet
— Şekil bozukluğu
— Şişlik, morluk
— Haraketsizlik ve kuvvetsizlik
— Kırık kemiklerin birbirine sürtünme sesi

KIRIKLARDA GENEL TEDAVİ KURALLARI :
— Eğer deride varsa yara üzerine steril bir pansuman ya da mendil koyup sarınız
— Yara içinde görülen kemik parçalarını çıkarmaya çalışmayınız, kanama yapabilir Damar ve sinirleri yaralayabilirsiniz O kısmın üzerine steril pansuman koyunuz Sonra bir bezi simit şeklinde katlayıp delik olan kısmı ortaya gelecek şekilde yerleştiriniz En üst kısmına kalın pamuk ya da sünger tabakası koyunuz Sarınız
— Kırık olup olmadığını önce elbisesi üzerinden hafifçe elle muayene ederek saptamaya çalışınız
— Önce sağlam tarafın elbise kolunu çıkarınız Gerekirse elbise yerini dikiş yerinden sökünüz veya kesiniz
— Elle hoyratça muayene etmeyiniz Kırık bulunan yeri oynatmayınız Ağrı şoka yol açabilir Kırık kemik uçları damar ve sinirleri yaralayabilir
— Kırık kemik uçlarını hareketsiz hale getirmek için kırık yerini tesbit ediniz Kol ya da bacağın her iki yanına kalın karton ya da tahta koyup sargı bezi, eşarp, kravat ya da gömlek parçaları ile sarınız
— Tesbit için kullanılan karton, tahta gibi gereçler kırık yerinin bir üst ve birde alt tarafındaki eklemlerin ötesine kadar gelecek uzunlukta olmalıdır Bu araçlara "ATEL" adı verilir Atellerin tene gelen kısımları pamuk ve bezlerle beslenmelidir
— Şok varsa önleyiniz
— Kanama varsa bilinen önlemlerle kanamasını durdurunuz
— Kırık yerin üzerine havluya sarılı buz torbası koyunuz
— Yaralıyı battaniye ile örtünüz Dinlendiriniz
— Yaralı kısmı kalp seviyesinin yukarısına kaldırınız
— Kırılan uzvu hangi durumda bulunduysanız o durumda tesbit ediniz Kırığı yerine koymaya çalışmayınız Gereksiz dokunmalardan kaçınınız
— Ambulansla ortapedi ve travmatoloji kliniğine gidiniz

OMURGA KIRIKLARINDA İLKYARDIM :
Çoğu kez yüksek bir yerden düşme ya da trafik kazaları sonucu omurgada kırık ve/veya bazen içinden geçen omurilikte değişik derecelerde yaralanmalar olabilir
— Yaralıyı muayene etmeden, belinde ya da boynunda ağrısı ya da başka bir şikayeti olup olmadığını sorunuz Bunu yapmadan yaralıyı döndürmeyiniz ve ayağa kaldırmayınız

— Kesin tam bilinmedikçe belinde ağrısı olan bir yaralıda kırığın da olabileceğini unutmayınız Kırık olmadığı kesin olarak saptanıncaya kadar kırık var gibi hareket ediniz
— Eğer omurgasında bir kırıktan şüpheleniyorsanız, yaralıyı yerinden kaldırmadan altına genişçe bir tahta ya da kapı yerleştiriniz
— Baş ve boyunun her iki yanına ayakkabılarını ve katlayarak elbiselerini koyarak boynunun oynamasını önleyiniz Eğer elinizde kum torbası varsa onu da koyabilirsiniz Naylon torba içine kum veya toprak doldurarak kum torbası yapabilirsiniz
— Yaralıyı omuzlar, havsala, uyluk dizaltı ve ayak bileğinin üzerinden geçecek şekilde geniş bezlerle tahtaya bağlayınız Böyle taşıyınız Röntgen çekilip kesinlikle kırık olmadığı saptanmadıkça ayağa kaldırmayınız
— Aksi durumda kendiliğinden iyi olabilecek bir omurga kırığı, yaralı kişinin kaba bir şekilde muayene edilmesi, ayağa kaldırılması ya da uygun olmayan taşıma koşulları nedeniyle omurilik zedelenmesine yol açabilir Bunun sonucu bacaklarda felç, halsizlik, idrar ve büyük abdestini tutamama gibi çok önemli sonuçlar doğabilir
— Yara varsa, yaraya steril pansuman koyunuz
— Şok durumuna göre önlem alınız
— Yaralının ağrısını dindiriniz