10-16-2012
|
#3
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hazımsızlık Ve Mide Ekşimesi
Birinci basamak: Asit sekresyonunun azaltılması
H2 reseptör antagonistleri (8 hafta süreyle oral kullanım)
Cimetidine 400 mg 2×1 veya 800 mg gece 1×1
Famotidine 40 mg gece 1×1
Nizatadine 150 mg 2×1 veya 300 mg gece
Ranitidine 150 mg 2×1 veya 300 mg gece
Proton pompa inhibitörleri (bir önceki ilaca yanıt yoksa; 4-8 hafta süre ile)
Lansoprazole 30 mg
Omeprazole 20-40 mg
Pantoprazole 40 mg
İkinci basamak: Prokinetik ajanlar
(Gastrik boşaltmayı kolaylaştırma; reflü ve dismotilitede çok yararlıdırlar)
Domperidone 10 mg 3-4×1
Metoclopramide 10 mg 3×1
Cisapride 5-10 mg 3×1
Not: Metoclopramide’in uzun süre kullanımı ajitasyon, konfüzyon veya ekstarpiramidal yan etkilere neden olabilir Dirençli reflü vakalarında kombine PPI ve cisapride çok etkilidir Cerrahi girişim, genellikle aşırı reflüsü olan genç hastalarda tercih edilir
2 Fonksiyonel (non-ülser) dispepsi: Altta yatan herhangi bir organik hastalık bulunmaksızın yemekle birlikte ortaya çıkan rahatsızlık şeklindedir *Ülser benzeri dispepsi ve *Dismotilite benzeri dispepsi olarak 2 bölümde incelenir Ülser benzeri dispepside tedavi GER’deki gibidir
Dismotilite benzeri dispepside; Yemekle birlikte kısa sürede çıkan dolgunluk hissi şeklinde rahatsızlık, bulantı, aşırı kilo, emosyonel stres, kötü beslenme (ör yağlı gıdalar) başlıca göze çarpan özellikleri arasındadır GÖR’dekine benzer yaşam tarzı düzenlenmesi gereklidir Tedavide, GÖR’nün birinci safha yaklaşımı ve buna ek olarak antiasitler başlanmalıdır Yanıt alınamazsa, birinci (H2 reseptör antagonistleri )ve ikinci basamak (prokinetik ajanlar) tedavi protokolleri kullanılmalıdır
3 Peptik Ülser (PÜ):
Genel özellikleri:
Sık görülür Yaşam boyunca, %10-20’lik insidans bildirilmektedir DÜ/GÜ: 4/1 DU’ler erkeklerde sıktır (3:1) Kümülatif mortalite %10 kadardır
Risk faktörleri: Erkek cinsiyet/ Aile öyküsü / Sigara / Stres/ Kan grubu O olanlar / NSAI kullanımı (GÜ ve ülser komplikasyonlarını 2-4 kat arttırır)/ H pylori
Tam olarak kanıtlanmamış risk faktörleri: Kortikosteroidler / Alkol / Diyet
Ülser tipleri: Aşağı özofagus / Gastrik / Stomal / Duodenal
Klinik özellikler:
Yemeklerle ilişkili olan (1-2 saat sonra) dönemsel gelen epigastrik yanma, epigastrik ağrı ,
Gıda ya da antiasit alma ile semptomların düzelmesi (genellikle),
Sıklıkla dispepsi,
Yaşlılarda ya da NSAI alanlarda ‘sessiz’ belirtisiz görülebilir,
Fizik muayene sıklıkla yardımcı değildir
Yapılacak araştırma metotları:
Endoskopi ( %92 prediktif değeri var)
Baryumlu tetkik (%54 prediktif değeri var)
Serumda gastrin bakılması ( çok sayıda ülseri olanlarda düşün)
H pylori testi:serolojik yoldan veya üre soluma testi; tanı genellikle endoskopi sırasında yapılan üreaz testi ile konur)
Komplikasyonlar:
Perforasyon
Kanama :Hematemez ve melena
Obstrüksiyon :Pilor stenozu
(kan kaybı) anemi
Karsinom (mide ülserinde)
Özofagus stenozu
Yaklaşım:
Tedavinin ana hatları: *Semptomların iyileştirilmesi / Ülser iyileşmesinin arttırılması / Komplikasyonlardan korunma / * Tekrarlama riskini en aza indirme şeklindedir
Tedavi yaklaşımları:
Safha 1:
GÖR hastalığı ile aynı prensipler
Sigaranın bırakılması
İrritan olabilecek ilaçlardan kaçınma ( NSAI, Aspirin)
Normal diyet ancak rahatsızlık yaratabilecek gıdalardan kaçınma)
Antiasitler
H2 reseptör antagonistleri (ilk basamak ilaçları; 8 hafta süreyle oral kullanım)
Cimetidine 400 mg 2×1 veya 800 mg gece 1×1
Famotidine 40 mg gece 1×1
Nizatadine 300 mg gece 1×1
Ranitidine 150 mg 2×1
Yaşlılarda, karaciğer hastalığı bulunanlarda ve warfarin-antikonvülzif-beta bloker gibi ilaçları kullananlarda dikkatli olunmalı!
Safha 2: (farmakolojik ajanlar)
H2 reseptör antagonistlerine cevap vermeyen ülserlerde, sık tekrarlama gösteren olaylarda veya komplike ülserlerde aşağıdakiler kullanılır:
Proton pompa inhibitörleri (Omeprazole 20 mg cap po 4-8 hafta süre ile; Lansoprazole 30 mg po )
Sitoprotektif ajanlar (Sukralfat 1 gr tb )
Prostaglandin analogları (Misoprostol 800 μg/ gün)
Kolloidal bizmut subsitrat (KBS)
H pylori’nin eradikasyon tedavisi:
Bu organizmanın PÜ, mide karsinomu ve maltoma ile olan bağlantısı kanıtlanmıştır
Tedavi:
KBS 1 tb + 2 Antibiyotik ( Tetrasiklin veya Amoksisilin + Metronidazol)
PPI + Amoksisilin + Metronidazol
PPI + Klaritromisin + Amoksisilin veya Metronidazol
PPI + Klaritromisin + Tinidazole
Cerrahi ne zaman yapılmalı: *1 yıl süren medikal tedavi başarısız olmuşsa; *Kontrol edilemeyen kanama, perforasyon veya pilor stenozu gibi komplikasyonlar varsa; *Gastrik ülser zemininde malignite geliştiği düşüncesi; *Yapılan cerrahi girişimden sonra tekrar ülser gelişen durumlardır
Hasta ne zaman sevk edilmelidir?
Alarm semptomları (yukarıda belirtilen) olan hastalar bir gastroenterologa sevk edilmelidir
45 yaş üzerindeki hastalarda veya mide kanseri açısından risk faktörleri bulunan kişilerde yeni başlayan dispepsi yakınması varsa sevk edilmesi tercih edilir
Dirençli GÖR’sü olan ve basit yaklaşımlarla önlenemeyen bebekler;
Dirençli ya da tekrarlayan ülseri olan hastalar
5 yıldan uzun süredir reflü yakınması olan hastaları sevk etme gerekliliği tartışma konusudur; ancak hekim bu kişilerin özofagus kanseri açısından daha fazla risk taşıdıklarını akılda tutmalıdır Bununla birlikte, gözetimin yararı kanıtlanmamıştır
GÖR hastalığı ile birlikte özofagus dışı semptomları bulunan hastalar kulak burun boğaz bölümüne sevk edilmelerinden yarar görebilir
Barret’s özofagusu bulunan tüm hastalar bir gastroenteroloji uzmanı tarafından izlenmelidir
Dispepsisi olan ve alarm semptomları bulunmayan genç hastaların refere edilmesinde cost-efektiflik ve yarar açısından tartışmalar bulunmaktadır
|
|
|