Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-16-2012

Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler

Menstruasyon (Adet, Regl) Siklusu

Adet kanaması menstruasyon
Niye adet görürüz?
Normal adet nasıl olur, adet düzensizliği diyebilmek için adetlerin nasıl olması gerekir?
Anormal Kanamalar, Adet Düzensizliği
Adet gecikmesinin sebepleri nelerdir?
Adetimi geciktirebilir veya öne alabilir miyim?

Adet kanaması (Menstruasyon)

Menstruasyon bayanların ergenlikten itibaren periyotlar halinde rahimin iç tabakasından (endometriyum) kanaması halidir

Menstruasyon (ya da diğer adlarıyla adet, regl, ay hali) hormonların etkisiyle düzenlenir

Hormon bozukluklarında adet düzensizlikleri görülür

Ayrıca, bazı organik sebepler de rahimdeki urlar (myom), rahmin iç tabakasının kalınlaşması ya da polipi, yumurtalık kistleri ve kadın genital organlarının kanserleri de adet anormalliklerine ya da anormal kanamalara yol açabilir

Gebeliğin ilk belirtilerinden biri de adet gecikmesi ya da görmemedir

Jinekologların hastalarını değerlendirmede en önem verdikleri konulardan biri de adet düzeni ve son adet tarihidir, çünkü doğru tanıya yönlendirmede adet düzeninin öyküsü yol göstericidir

Bu nedenle, her kadın menstruasyon zamanlarını takip etmeli, en iyisi takvime işaretlemeli veya bir not defterine kaydetmelidir

Bu şekilde olası jinekolojik problemleri yakalama şansı artar

Son adet tarihini sorgularken bizim için önemli olan en son görülen adetin ilk günüdür

Menstruasyon siklusunun başlangıcı her adetin ilk günü olarak kabul edilir

Son adet tarihi yanında; adet süresi, miktarı, her zamanki gibi olup olmaması da Kadın Hastalıkları ve Uzmanı için önemlidir

Niye adet görürüz?

Menstruasyon siklusu adet kanamasının ilk gününden sonraki adetin ilk gününe kadar olan süre olarak kabul edilir

Normalde bu süre 28 gündür ancak 21 gün ile 35 gün arası normal olarak kabul edilir

Kadın üreme fizyolojisinde rahim ve yumurtalıklarda her ay kadını gebeliğe hazırlayacak şekilde bir takım fonksiyonel ve organik değişiklikler gerçekleşir

Menstruasyon kanamasının başlaması o ay için kadının üreme fonksiyonunun başarısız olduğu yani döllenme ve gebelik olmadığı anlamına gelir

Beynin alt tarafında bulunan hipofiz bezi siklus başlangıcı ile birlikte salgıladığı folikül uyarıcı hormon (Folikül stimulan hormon, FSH) ile yumurtalıkları uyarır ve yumurtalıklardan yeni yumurtaların gelişiminin başlamasını sağlar

Yumurtalar folikül denen küçük kistçiklerin içinde bulunur

FSH etkisi ile birden çok folikül uyarılır ve gelişmeye başlar

Foliküllerin gelişmesi ile yumurtalıklardan estrojen adı verilen kadınlık hormonu salgılanmaya başlar

Estrojen rahmin iç zarını (endometriyum) uyarır ve rahmi olası gebeliğe hazırlayacak değişiklikler oluşmaya başlar

Gebelik oluştuğunda endometriyuma yerleştiğinden buranın gebelik gelişimi için uygun bir ortam haline gelmesi amaçtır

Yumurtlama dönemine kadar endometriyumun gelişmesi ve kalınlaşması devam eder

Yumurtalıklarda ise gelişen foliküllerden bir tanesi daha fazla gelişirken (dominant yani baskın folikül) diğerleri atrofiye uğrar (küçülüp kaybolur)

Dominant folikül ileride atılacak olan yumurtayı taşıyan foliküldür

Normal koşullarda her ay bir yumurta gelişir ve atılır ancak bazen (örneğin ilaçla yumurtlama tedavisi yapıldığında) birden fazla yumurta da gelişip atılabilir

Bu durum çoğul (ikiz, üçüz vb) gebelikle sonuçlanır

Dominant folikül 2-2,5 cm olduğunda çatlamaya ve içindeki yumurtayı atmaya hazır durumdadır

Yine hipofizden salgılanan diğer bir hormon olan Luteinize edici hormon (LH) düzeylerinde ani bir artış olması folikülün çatlamasını ve içindeki mikroskobik boyuttaki yumurtanın karın boşluğuna atılmasını sağlar

Fallop tüplerinin uç kısmındaki saçak şeklindeki yapılar (fimbriya) sürekli yumurtalıkların üzerini tarar ve atılan yumurtayı yakalar ve döllenmek üzere Fallop tüpünün daha iç kısımlarına taşınır

Eğer uygun zamanda cinsel birleşme olursa spermlerde buraya gelir ve döllenme gerçekleşir

Bu sırada yumurtanın atıldığı folikül Corpus luteum (sarı cisim) adı verilen bir yapıya dönüşür ve progesteron denen hormonu salgılamaya başlar

Progesteron hormonunun görevi estrojen tarafından kalınlaştırılmış endometriyumun gebelik için daha uygun bir hale getirilmesidir

Endometriyumda damarlaşmanın artma artar besleyici maddelerden zengin bir hale gelir

Gebeliğin devamı özellikle ilk aylarda yeterli progesteron salgılanmasına yani Corpus luteumun fonksiyonuna bağlıdır

Corpus luteum ise gebelik oluştuğu taktirde salgılanacak olan gebelik hormonu beta-hCG’nin (gebelik testlerinde araştırılan hormon) varlığına bağımlıdır

Eğer döllenme olur ve beta-hCG Corpus luteumu uyarmaya devam ederse progesteron salgısı da devam eder

Gebelik olmazsa Corpus luteum da fonksiyonuna devam edemez ve kanda progesteron düzeyi düşmeye başlar

Progesteron düzeyinin düşmesi gebelik amacına ulaşılamadığı anlamına gelir ve rahmin estrojen ile geliştirilip progesteron ile gebeliğe uygun bir ortam haline getirilen endometriyum tabakası çözülür ve adet kanı ile birlikte atılır

Böylece yeni bir menstruasyon siklusu başlar

Normal adet nasıl olur, adet düzensizliği diyebilmek için adetlerin nasıl olması gerekir?

Bayanlar ergenlik çağına girdikten sonra yaklaşık 10-12 yaşlarından sonra adet görmeye başlarlar

Başlangıçta hormonal düzen tam oturmadığından genç kızlarda adet düzensizlikleri görülebilir

Her kadının adet düzeni farklı olabilir

Adet sıklığı (başlangıçtan başlangıca), 21 günden daha sık ve 35 günden daha seyrek olmamalıdır

Adetlerin düzenli olarak takvime kaydedilme alışkanlığı birçok anormal durumun saptanmasında faydalıdır

Adet süreleri genellikle 1 günden 7 güne kadar normal sayılır

Miktar olarak da günde 3-4 pedden az olması normaldir

Ancak, 7 günden uzun veya 3-4 pet/günden fazla ise mutlaka doktora başvurmak gereklidir

Kanamanın az olması çoğu zaman anormal değildir

Ayrıca, adet dışı her türlü kanamada mutlaka doktora başvurmalıdır

Bunun dışında adet düzeninin daha öncekilerden farklı olması da bazı anormalliklere işaret edebilir (erken ya da geç olması, her zamankine göre daha az veya daha çok olması vb)

Anormal Kanamalar, Adet Düzensizliği

Anormal vajinal kanamalar esas olarak 2 ana nedene bağlıdır:
1- Fonksiyonel bozukluklar (disfonksiyonel uterus kanamaları)
2-Organik anormallikler

Fonksiyonel bozukluklar organlarda bir anormallik olmayan ama fonksiyonlarında düzensizlik olan durumlardır

Bunlar daha çok hormonal düzensizlikler sonucu ortaya çıkarlar

Adet düzensizliklerinin 3/4'ünden disfonksiyonel uterin kanamalar sorumludur

Kadında üreme hormonlarını düzenleyen merkezler olan hipotalamus (beynin iç yapısındadır), hipofiz bezi (beynin altında bulunur) veya yumurtalıklardan kaynaklanan bir problem disfonksiyonel uterus kanamalarına yol açabilir

Ayrıca, direkt veya indirekt olarak bu sistemlerle ilgili olan tiroid bezi, böbrek üstü bezinden kaynaklanan problemler de kadınlarda adet düzensizliklerine yol açabilir

Normalde birbirine bağımlı olarak işleyen bu sistemlerdeki patolojiler başka belirtiler yanında kendini düzensiz adet kanamaları şeklinde de gösterebilir

Adetlerin gecikmeli olması, sık olması, aşırı kanama, lekelenme ve adet görmeme gibi her türlü anormal kanama şekli olabilir

Bu tür adet düzensizliklerinin tanısında genellikle hormon testleri kullanılır

Tedavide genellikle hormonları düzenleyici ilaçlar kullanılır

Organik nedenli anormal vajinal kanamalarda altta yatan rahim, rahim(resim), rahim iç zarının kalınlaşması (endometriyum hiperplazisi) veya endometriyum polipi (resim), rahim kanseri, rahim iç zarı iltihabı, rahim içi araca bağlı kanamalar rahime ait organik kanama sebepleridir

boynu veya vajinada görülen ve organlarda görülen anormalliklerdir

Rahimde görülen myomlar

10-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler Menstruasyon (Adet, Regl) Siklusu Adet kanaması menstruasyon Niye adet görürüz? Normal adet nasıl olur, adet düzensizliği diyebilmek için adetlerin nasıl olması gerekir? Anormal Kanamalar, Adet Düzensizliği Adet gecikmesinin sebepleri nelerdir? Adetimi geciktirebilir veya öne alabilir miyim? Adet kanaması (Menstruasyon) Menstruasyon bayanların ergenlikten itibaren periyotlar halinde rahimin iç tabakasından (endometriyum) kanaması halidir Menstruasyon (ya da diğer adlarıyla adet, regl, ay hali) hormonların etkisiyle düzenlenir Hormon bozukluklarında adet düzensizlikleri görülür Ayrıca, bazı organik sebepler de rahimdeki urlar (myom), rahmin iç tabakasının kalınlaşması ya da polipi, yumurtalık kistleri ve kadın genital organlarının kanserleri de adet anormalliklerine ya da anormal kanamalara yol açabilir Gebeliğin ilk belirtilerinden biri de adet gecikmesi ya da görmemedir Jinekologların hastalarını değerlendirmede en önem verdikleri konulardan biri de adet düzeni ve son adet tarihidir, çünkü doğru tanıya yönlendirmede adet düzeninin öyküsü yol göstericidir Bu nedenle, her kadın menstruasyon zamanlarını takip etmeli, en iyisi takvime işaretlemeli veya bir not defterine kaydetmelidir Bu şekilde olası jinekolojik problemleri yakalama şansı artar Son adet tarihini sorgularken bizim için önemli olan en son görülen adetin ilk günüdür Menstruasyon siklusunun başlangıcı her adetin ilk günü olarak kabul edilir Son adet tarihi yanında; adet süresi, miktarı, her zamanki gibi olup olmaması da Kadın Hastalıkları ve Uzmanı için önemlidir Niye adet görürüz? Menstruasyon siklusu adet kanamasının ilk gününden sonraki adetin ilk gününe kadar olan süre olarak kabul edilir Normalde bu süre 28 gündür ancak 21 gün ile 35 gün arası normal olarak kabul edilir Kadın üreme fizyolojisinde rahim ve yumurtalıklarda her ay kadını gebeliğe hazırlayacak şekilde bir takım fonksiyonel ve organik değişiklikler gerçekleşir Menstruasyon kanamasının başlaması o ay için kadının üreme fonksiyonunun başarısız olduğu yani döllenme ve gebelik olmadığı anlamına gelir Beynin alt tarafında bulunan hipofiz bezi siklus başlangıcı ile birlikte salgıladığı folikül uyarıcı hormon (Folikül stimulan hormon, FSH) ile yumurtalıkları uyarır ve yumurtalıklardan yeni yumurtaların gelişiminin başlamasını sağlar Yumurtalar folikül denen küçük kistçiklerin içinde bulunur FSH etkisi ile birden çok folikül uyarılır ve gelişmeye başlar Foliküllerin gelişmesi ile yumurtalıklardan estrojen adı verilen kadınlık hormonu salgılanmaya başlar Estrojen rahmin iç zarını (endometriyum) uyarır ve rahmi olası gebeliğe hazırlayacak değişiklikler oluşmaya başlar Gebelik oluştuğunda endometriyuma yerleştiğinden buranın gebelik gelişimi için uygun bir ortam haline gelmesi amaçtır Yumurtlama dönemine kadar endometriyumun gelişmesi ve kalınlaşması devam eder Yumurtalıklarda ise gelişen foliküllerden bir tanesi daha fazla gelişirken (dominant yani baskın folikül) diğerleri atrofiye uğrar (küçülüp kaybolur) Dominant folikül ileride atılacak olan yumurtayı taşıyan foliküldür Normal koşullarda her ay bir yumurta gelişir ve atılır ancak bazen (örneğin ilaçla yumurtlama tedavisi yapıldığında) birden fazla yumurta da gelişip atılabilir Bu durum çoğul (ikiz, üçüz vb) gebelikle sonuçlanır Dominant folikül 2-2,5 cm olduğunda çatlamaya ve içindeki yumurtayı atmaya hazır durumdadır Yine hipofizden salgılanan diğer bir hormon olan Luteinize edici hormon (LH) düzeylerinde ani bir artış olması folikülün çatlamasını ve içindeki mikroskobik boyuttaki yumurtanın karın boşluğuna atılmasını sağlar Fallop tüplerinin uç kısmındaki saçak şeklindeki yapılar (fimbriya) sürekli yumurtalıkların üzerini tarar ve atılan yumurtayı yakalar ve döllenmek üzere Fallop tüpünün daha iç kısımlarına taşınır Eğer uygun zamanda cinsel birleşme olursa spermlerde buraya gelir ve döllenme gerçekleşir Bu sırada yumurtanın atıldığı folikül Corpus luteum (sarı cisim) adı verilen bir yapıya dönüşür ve progesteron denen hormonu salgılamaya başlar Progesteron hormonunun görevi estrojen tarafından kalınlaştırılmış endometriyumun gebelik için daha uygun bir hale getirilmesidir Endometriyumda damarlaşmanın artma artar besleyici maddelerden zengin bir hale gelir Gebeliğin devamı özellikle ilk aylarda yeterli progesteron salgılanmasına yani Corpus luteumun fonksiyonuna bağlıdır Corpus luteum ise gebelik oluştuğu taktirde salgılanacak olan gebelik hormonu beta-hCG’nin (gebelik testlerinde araştırılan hormon) varlığına bağımlıdır Eğer döllenme olur ve beta-hCG Corpus luteumu uyarmaya devam ederse progesteron salgısı da devam eder Gebelik olmazsa Corpus luteum da fonksiyonuna devam edemez ve kanda progesteron düzeyi düşmeye başlar Progesteron düzeyinin düşmesi gebelik amacına ulaşılamadığı anlamına gelir ve rahmin estrojen ile geliştirilip progesteron ile gebeliğe uygun bir ortam haline getirilen endometriyum tabakası çözülür ve adet kanı ile birlikte atılır Böylece yeni bir menstruasyon siklusu başlar Normal adet nasıl olur, adet düzensizliği diyebilmek için adetlerin nasıl olması gerekir? Bayanlar ergenlik çağına girdikten sonra yaklaşık 10-12 yaşlarından sonra adet görmeye başlarlar Başlangıçta hormonal düzen tam oturmadığından genç kızlarda adet düzensizlikleri görülebilir Her kadının adet düzeni farklı olabilir Adet sıklığı (başlangıçtan başlangıca), 21 günden daha sık ve 35 günden daha seyrek olmamalıdır Adetlerin düzenli olarak takvime kaydedilme alışkanlığı birçok anormal durumun saptanmasında faydalıdır Adet süreleri genellikle 1 günden 7 güne kadar normal sayılır Miktar olarak da günde 3-4 pedden az olması normaldir Ancak, 7 günden uzun veya 3-4 pet/günden fazla ise mutlaka doktora başvurmak gereklidir Kanamanın az olması çoğu zaman anormal değildir Ayrıca, adet dışı her türlü kanamada mutlaka doktora başvurmalıdır Bunun dışında adet düzeninin daha öncekilerden farklı olması da bazı anormalliklere işaret edebilir (erken ya da geç olması, her zamankine göre daha az veya daha çok olması vb) Anormal Kanamalar, Adet Düzensizliği Anormal vajinal kanamalar esas olarak 2 ana nedene bağlıdır: 1- Fonksiyonel bozukluklar (disfonksiyonel uterus kanamaları) 2-Organik anormallikler Fonksiyonel bozukluklar organlarda bir anormallik olmayan ama fonksiyonlarında düzensizlik olan durumlardır Bunlar daha çok hormonal düzensizlikler sonucu ortaya çıkarlar Adet düzensizliklerinin 3/4'ünden disfonksiyonel uterin kanamalar sorumludur Kadında üreme hormonlarını düzenleyen merkezler olan hipotalamus (beynin iç yapısındadır), hipofiz bezi (beynin altında bulunur) veya yumurtalıklardan kaynaklanan bir problem disfonksiyonel uterus kanamalarına yol açabilir Ayrıca, direkt veya indirekt olarak bu sistemlerle ilgili olan tiroid bezi, böbrek üstü bezinden kaynaklanan problemler de kadınlarda adet düzensizliklerine yol açabilir Normalde birbirine bağımlı olarak işleyen bu sistemlerdeki patolojiler başka belirtiler yanında kendini düzensiz adet kanamaları şeklinde de gösterebilir Adetlerin gecikmeli olması, sık olması, aşırı kanama, lekelenme ve adet görmeme gibi her türlü anormal kanama şekli olabilir Bu tür adet düzensizliklerinin tanısında genellikle hormon testleri kullanılır Tedavide genellikle hormonları düzenleyici ilaçlar kullanılır Organik nedenli anormal vajinal kanamalarda altta yatan rahim, rahim(resim), rahim iç zarının kalınlaşması (endometriyum hiperplazisi) veya endometriyum polipi (resim), rahim kanseri, rahim iç zarı iltihabı, rahim içi araca bağlı kanamalar rahime ait organik kanama sebepleridir boynu veya vajinada görülen ve organlarda görülen anormalliklerdir Rahimde görülen myomlar