Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-16-2012

Ayrıca, yumurtalıklarda görülen hormon üreten kistler ve tümörler de indirekt olarak rahimden anormal kanamalara sebep olabilir

Bunun dışında, rahim boynu (serviks) kanseri ve iltihabı, serviks polipi, vajen kanseri ve iltihabı da anormal vajinal kanama sebepleri arasında yer alır

Organik sebepli kanamalar daha çok adet dışı kanama, adet miktarlarının aşırı artması, lekelenme, ilişki sırasında veya sonrasında kanama şeklinde kendini gösterirler

Yumurtalık kist ve tümörlerine bağlı olan kanamalar ise fonksiyonel kanamalara benzer şekilde adet gecikmesi, sık adet görme veya adet görememe gibi adet düzensizliklerine yol açabilir

Yukarıda sayılı organik kanama sebeplerine dikkat edilirse hastanın yaşam kalitesini bozmaktan öte hayatını da riske eden kanser gibi hastalıkların da bulunduğu görülmektedir

Bu nedenle, anormal vajinal kanaması olan her hastada öncelikle fonksiyon bozukluğu mu yoksa organik bir patoloji mi var bu ayırt edilmelidir

Bunun ayırıcı tanısında jinekolojik muayene ve ultrason bize yol göstericidir

Ancak, özellikle kanserden şüphelenilen olgularda mutlaka biyopsi yani doku örneği almak gerekir

Vajen ve serviksteki patolojilerde direkt gözle görerek biyopsi almak mümkün iken rahim iç zarı patolojileri için kürtaj (kazıma) yöntemi ile biyopsi almak gereklidir

Bazı durumlarda histeroskopi denen optik bir aletle rahim iç boşluğuna girip direkt biyopsi de alınabilir

Özellikle, adet dışı kanaması olan veya aşırı ve uzun süren kanaması olan her hastada kürtajla endometriyumdan (rahim iç zarı) biyopsi almak şarttır

Yine, özellikle ilişki sırasında kanama tarifleyen her kadından rahim boynundan yayma ve gerekirse biyopsi yapılmalıdır

Bu işlemler yapılmadan yani organik patoloji ekarte edilmeden hastanın ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılması tanıda gecikmeye yol açar ki bu da tabiri caizse “kaş yapayım derken göz çıkarmaya” benzer bir durum ortaya çıkarır

Özellikle, bir doktorun bu yaklaşımı (bazen hastaya zahmet vermeme adına bu tanı basamakları ihmal edilmektedir) ciddi tıbbi bir hata olarak değerlendirilmelidir

Organik sebepli kanamaların tedavisi bu başlık altında uzun uzun anlatılmayacaktır, ama genellemek gerekirse enfeksiyon durumunda ilaçla yapılırken diğer durumlarda genellikle cerrahi yaklaşım gerekir

Ayrıca, rahim iç zarı kalınlaşması kürtajla doku örneği alınıp kanser ekarte edildikten sonra hormonlarla tedavi edilebilir

Adet gecikmesinin sebepleri nelerdir?

Adet gecikmesi beklenen adet tarihinde adetin olmamasıdır

Bu 25 günde bir düzenli adet gören bir kadın için 26

gün ve sonrası olabileceği gibi 35 günde bir düzenli adet gören bir kadın için 36

gün ve sonrası olarak kabul edilebilir

Adet gecikmesinin en sık sebebi gebeliktir

Bu nedenle, adet gecikmesi olan her kadında öncelikle gebelik olup olmadığı araştırılmalıdır

Gebelik testlerinin negatif çıkması da gebeliği %100 ekarte etmez

Erken gebelikte düşük gebelik hormonu düzeyleri nedeniyle test negatif çıkabilir

Bu nedenle, gerekirse 1 hafta sonra testi tekrarlamak uygundur

Gebelik ekarte edilirse diğer sebepler araştırılabilir

Adet gecikmesinin pek çok nedeni olabilir

Hormonal faktörler, üreme organları ile ilgili problemler, ağır stres, ağır egzersizler, polikistik over sendromu (PCOS), aşırı zayıflık veya dengesiz beslenme, tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları, hipofizden prolaktin adındaki süt salgılatıcı hormonun aşırı salgılanması adet gecikmesine neden olabilir

Adetimi geciktirebilir veya öne alabilir miyim?

Bazen beklenen adet kanamasının rastlayacağı tarihler istenmeyen günlere denk gelebilir

Tam evlilik ve balayı günlerine rastlayacak olan, ya da tam önceden planlanmış bir tatile (özellikle de yaz tatiline) denk gelen bir adet kanaması, ya da yoğun bir iş temposunda oluşacak adet sancıları kadın için bir dezavantaj teşkil edebilir

Bu durumlarda doktor önerisiyle ve bazen de kendi kendine alınan bazı önlemlerle beklenen adet kanamasının ileri alınması mümkündür

Adet kanamasının senede bir ya da iki kez bu şekilde düzenlenmesinin kadının sağlığı üzerinde olumsuz bir etki yaratması teorik olarak mümkün gözükmemektedir

Ancak, bunu rutin haline getirmemek gerekir

Kendi kendine ileri almak

Doktora danışarak doğum kontrol hapı kullanmakta olan kadınlarda bunu yapmak mümkündür

İki kutu arasında normalde verilen ilaçsız bir hafta ara yerine doğum kontrol hapı yeni bir kutuyla adeti geciktirmek istenen süre kadar devam ettirilir

İlaç kesildiğinde bir hafta içerisinde adet kanaması gerçekleşir

Ancak, bu yöntemi kullanmadan önce telefonla da olsa mutlaka yine de doktorunuza danışmalı ve önerilerini almalısınız

Doktor önerisiyle adet geciktirmek

Adet kanamasının sebebi menstrüel siklusun 2

yarısında salgılanan progesteron hormonunun kan düzeylerinin düşmesidir (progesteron çekilme kanaması)

Progesteron içerikli ilaçlar, beklenen adet kanamasından en geç üç gün önce başlanır ve geciktirilmek istenen sürece devam ettirilirse progesteron düzeyleri yüksek kalacağından progesteron çekilme kanaması yani adet olmaz

Adet kanamasına üç günden daha az süre kaldığında ilacın adeti geciktirme olasılığı düşüktür

Bu yöntemi asla eczaneden aldığınız ilaçlarla kendiniz denememelisiniz

Jinekolojik muayene sonrası önerilmesi daha uygundur

Ancak, sürekli takipte olduğunuz doktora danışıp uygun gördüğü taktirde geciktirmek için bu hapları kullanabilirsiniz

Adet tarihini öne almak

Adet geciktirmeye göre daha zor ve çoğu zaman başarısızlıkla sonuçlanan bir işlemdir

Bir kaç ay öncesinden kullanılmaya başlandığında faydalı olabilir

Onun dışında çok fazla önerilmez

Bu amaçla, yine doktor önerisinde olmak kaydıyla doğum kontrol hapı veya progesteronlar kullanılabilir

Sakınılması gerekenler

Eczaneden veya eş dostun önerisiyle alınan geciktirici ilaçlar

Hormon içerikli ilaçların doktor muayenesi ve onayı olmadan kullanılması istenmeyen bazı yan etkilere yol açabileceğinden bu kolay yol tercih edilmemelidir

Genellikle bu kişiler kısıtlı ve kulaktan dolma bilgilerle yönlendirme yaptığından bu tür yaklaşımlar sonucunda istenmeyen durumlar ortaya çıkabilmektedir

Adet geciktirme işlemini rutine bindirmek de önerilmez

Senede 2 maksimum 3 defa doktor önerisiyle bu işlem uygulanabilir

Ancak, sık aralıklarla uygulandığında hormonal düzensizlikler ve bunun sonucunda düzensiz adet kanamaları ortaya çıkabilir

Halk arasında söktürücü iğne veya hap olarak bilinen haplar vardır

Maalesef eczanelerin bir kısmından bu tür ilaçlar sorgusuz sualsiz temin edilebilmektedir

Özellikle adet gecikmesi olan kadınların bir kısmı bu iğnelerin gebeliklerini de sonlandırdığına inanıp bunları kullanmaktadır

Gerçekte gebe olan bir kadında bu tür ilaçlarla adetin “söktürülmesi” mümkün değildir

Tam tersi özellikle gebede kullanıldığında bebeğe zararı olabilecek bir ilaç verilmiş olur

Gebeliğin devamı istenmiyorsa bile bu ilaçların kullanımı sakıncalıdır

Çünkü bazen bu ilaçlar sonrası gerçekte adet olmayan lekelenme şeklinde kanamalar olabilir

Hasta bunu adet olarak yorumlarsa istemediği bir gebeliğin devam etmesi ve bunun farkında olmama riski ile karşı karşıya kalır

Doktorunuz size gerekli muayeneleri ve tetkikleri yaptıktan sonra gerekli gördüğü taktirde adet gecikmesi durumlarında adet görmenizi sağlayacak ilaçlar verebilir

10-16-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Menstruasyon Adet Regl Siklusu Hakkında Tüm Bilgiler Ayrıca, yumurtalıklarda görülen hormon üreten kistler ve tümörler de indirekt olarak rahimden anormal kanamalara sebep olabilir Bunun dışında, rahim boynu (serviks) kanseri ve iltihabı, serviks polipi, vajen kanseri ve iltihabı da anormal vajinal kanama sebepleri arasında yer alır Organik sebepli kanamalar daha çok adet dışı kanama, adet miktarlarının aşırı artması, lekelenme, ilişki sırasında veya sonrasında kanama şeklinde kendini gösterirler Yumurtalık kist ve tümörlerine bağlı olan kanamalar ise fonksiyonel kanamalara benzer şekilde adet gecikmesi, sık adet görme veya adet görememe gibi adet düzensizliklerine yol açabilir Yukarıda sayılı organik kanama sebeplerine dikkat edilirse hastanın yaşam kalitesini bozmaktan öte hayatını da riske eden kanser gibi hastalıkların da bulunduğu görülmektedir Bu nedenle, anormal vajinal kanaması olan her hastada öncelikle fonksiyon bozukluğu mu yoksa organik bir patoloji mi var bu ayırt edilmelidir Bunun ayırıcı tanısında jinekolojik muayene ve ultrason bize yol göstericidir Ancak, özellikle kanserden şüphelenilen olgularda mutlaka biyopsi yani doku örneği almak gerekir Vajen ve serviksteki patolojilerde direkt gözle görerek biyopsi almak mümkün iken rahim iç zarı patolojileri için kürtaj (kazıma) yöntemi ile biyopsi almak gereklidir Bazı durumlarda histeroskopi denen optik bir aletle rahim iç boşluğuna girip direkt biyopsi de alınabilir Özellikle, adet dışı kanaması olan veya aşırı ve uzun süren kanaması olan her hastada kürtajla endometriyumdan (rahim iç zarı) biyopsi almak şarttır Yine, özellikle ilişki sırasında kanama tarifleyen her kadından rahim boynundan yayma ve gerekirse biyopsi yapılmalıdır Bu işlemler yapılmadan yani organik patoloji ekarte edilmeden hastanın ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılması tanıda gecikmeye yol açar ki bu da tabiri caizse “kaş yapayım derken göz çıkarmaya” benzer bir durum ortaya çıkarır Özellikle, bir doktorun bu yaklaşımı (bazen hastaya zahmet vermeme adına bu tanı basamakları ihmal edilmektedir) ciddi tıbbi bir hata olarak değerlendirilmelidir Organik sebepli kanamaların tedavisi bu başlık altında uzun uzun anlatılmayacaktır, ama genellemek gerekirse enfeksiyon durumunda ilaçla yapılırken diğer durumlarda genellikle cerrahi yaklaşım gerekir Ayrıca, rahim iç zarı kalınlaşması kürtajla doku örneği alınıp kanser ekarte edildikten sonra hormonlarla tedavi edilebilir Adet gecikmesinin sebepleri nelerdir? Adet gecikmesi beklenen adet tarihinde adetin olmamasıdır Bu 25 günde bir düzenli adet gören bir kadın için 26 gün ve sonrası olabileceği gibi 35 günde bir düzenli adet gören bir kadın için 36 gün ve sonrası olarak kabul edilebilir Adet gecikmesinin en sık sebebi gebeliktir Bu nedenle, adet gecikmesi olan her kadında öncelikle gebelik olup olmadığı araştırılmalıdır Gebelik testlerinin negatif çıkması da gebeliği %100 ekarte etmez Erken gebelikte düşük gebelik hormonu düzeyleri nedeniyle test negatif çıkabilir Bu nedenle, gerekirse 1 hafta sonra testi tekrarlamak uygundur Gebelik ekarte edilirse diğer sebepler araştırılabilir Adet gecikmesinin pek çok nedeni olabilir Hormonal faktörler, üreme organları ile ilgili problemler, ağır stres, ağır egzersizler, polikistik over sendromu (PCOS), aşırı zayıflık veya dengesiz beslenme, tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları, hipofizden prolaktin adındaki süt salgılatıcı hormonun aşırı salgılanması adet gecikmesine neden olabilir Adetimi geciktirebilir veya öne alabilir miyim? Bazen beklenen adet kanamasının rastlayacağı tarihler istenmeyen günlere denk gelebilir Tam evlilik ve balayı günlerine rastlayacak olan, ya da tam önceden planlanmış bir tatile (özellikle de yaz tatiline) denk gelen bir adet kanaması, ya da yoğun bir iş temposunda oluşacak adet sancıları kadın için bir dezavantaj teşkil edebilir Bu durumlarda doktor önerisiyle ve bazen de kendi kendine alınan bazı önlemlerle beklenen adet kanamasının ileri alınması mümkündür Adet kanamasının senede bir ya da iki kez bu şekilde düzenlenmesinin kadının sağlığı üzerinde olumsuz bir etki yaratması teorik olarak mümkün gözükmemektedir Ancak, bunu rutin haline getirmemek gerekir Kendi kendine ileri almak Doktora danışarak doğum kontrol hapı kullanmakta olan kadınlarda bunu yapmak mümkündür İki kutu arasında normalde verilen ilaçsız bir hafta ara yerine doğum kontrol hapı yeni bir kutuyla adeti geciktirmek istenen süre kadar devam ettirilir İlaç kesildiğinde bir hafta içerisinde adet kanaması gerçekleşir Ancak, bu yöntemi kullanmadan önce telefonla da olsa mutlaka yine de doktorunuza danışmalı ve önerilerini almalısınız Doktor önerisiyle adet geciktirmek Adet kanamasının sebebi menstrüel siklusun 2 yarısında salgılanan progesteron hormonunun kan düzeylerinin düşmesidir (progesteron çekilme kanaması) Progesteron içerikli ilaçlar, beklenen adet kanamasından en geç üç gün önce başlanır ve geciktirilmek istenen sürece devam ettirilirse progesteron düzeyleri yüksek kalacağından progesteron çekilme kanaması yani adet olmaz Adet kanamasına üç günden daha az süre kaldığında ilacın adeti geciktirme olasılığı düşüktür Bu yöntemi asla eczaneden aldığınız ilaçlarla kendiniz denememelisiniz Jinekolojik muayene sonrası önerilmesi daha uygundur Ancak, sürekli takipte olduğunuz doktora danışıp uygun gördüğü taktirde geciktirmek için bu hapları kullanabilirsiniz Adet tarihini öne almak Adet geciktirmeye göre daha zor ve çoğu zaman başarısızlıkla sonuçlanan bir işlemdir Bir kaç ay öncesinden kullanılmaya başlandığında faydalı olabilir Onun dışında çok fazla önerilmez Bu amaçla, yine doktor önerisinde olmak kaydıyla doğum kontrol hapı veya progesteronlar kullanılabilir Sakınılması gerekenler Eczaneden veya eş dostun önerisiyle alınan geciktirici ilaçlar Hormon içerikli ilaçların doktor muayenesi ve onayı olmadan kullanılması istenmeyen bazı yan etkilere yol açabileceğinden bu kolay yol tercih edilmemelidir Genellikle bu kişiler kısıtlı ve kulaktan dolma bilgilerle yönlendirme yaptığından bu tür yaklaşımlar sonucunda istenmeyen durumlar ortaya çıkabilmektedir Adet geciktirme işlemini rutine bindirmek de önerilmez Senede 2 maksimum 3 defa doktor önerisiyle bu işlem uygulanabilir Ancak, sık aralıklarla uygulandığında hormonal düzensizlikler ve bunun sonucunda düzensiz adet kanamaları ortaya çıkabilir Halk arasında söktürücü iğne veya hap olarak bilinen haplar vardır Maalesef eczanelerin bir kısmından bu tür ilaçlar sorgusuz sualsiz temin edilebilmektedir Özellikle adet gecikmesi olan kadınların bir kısmı bu iğnelerin gebeliklerini de sonlandırdığına inanıp bunları kullanmaktadır Gerçekte gebe olan bir kadında bu tür ilaçlarla adetin “söktürülmesi” mümkün değildir Tam tersi özellikle gebede kullanıldığında bebeğe zararı olabilecek bir ilaç verilmiş olur Gebeliğin devamı istenmiyorsa bile bu ilaçların kullanımı sakıncalıdır Çünkü bazen bu ilaçlar sonrası gerçekte adet olmayan lekelenme şeklinde kanamalar olabilir Hasta bunu adet olarak yorumlarsa istemediği bir gebeliğin devam etmesi ve bunun farkında olmama riski ile karşı karşıya kalır Doktorunuz size gerekli muayeneleri ve tetkikleri yaptıktan sonra gerekli gördüğü taktirde adet gecikmesi durumlarında adet görmenizi sağlayacak ilaçlar verebilir