Büyük Tansiyon İle Küçük Tansiyon Arasındaki Farklar Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-16-2012

Büyük Tansiyon ile Küçük Tansiyon Arasındaki Farklar

Günümüzde ülkemizde ve dünyada hipertansiyon hastaları sayısı artmaktadır

Bu yazımızda tansiyon nedir, büyük ve küçük tansiyon arasında ne fark vardır, nasıl ölçülür sorularına yanıt vermeye çalışacağız

Vücudumuzda doğumdan ölüme kadar kan dolaşımı devam eder

Akciğerden gelen temizlenmiş oksijen bakımından zengin kanı hücrelere atardamarlarla pompalar

Kirlenmiş kan ise toplardamarlarla kalbe geri döner

Bu işlem kalbin kasılıp gevşemeleriyle olur

Tansiyon dediğimiz şey kanın damar duvarlarını zorlamasıdır, yani kanın yaptığı basınçtır

Kan pompalanırken ve toplanırken yaptığı basınçta farklılık gösterir

Pompalama sırasında ölçülen kan basıncı daha büyüktür ve buna büyük (sistolik) tansiyon denir

Kalp gevşerken ölçülen basınca ise küçük ya da diastolik tansiyon denir (1)

Tansiyon değerleri canlı türlerinde değişiklik gösterir

İnsanda sistolik basıncın 100-140 mm/cıva olması, diastolik basıncın ise 60-90 mm/cıva arasında olması normaldir (2)

Ülkemizde yetişkin her üç kişiden biri, yani yaklaşık 15 milyon kişi hipertansiyon hastası (3)

Peki tansiyon neden önemli? Tansiyona kanın yaptığı basınç demiştik

Eğer tansiyonumuz artarsa kanımız daha hızlı pompalanır buda damarlarımızın zorlanması anlamına gelir

Bu zorlanma kısa zamanda etki etmez ama uzun yıllar zorlanan damarlar sertleşmeye başlar

Damar duvarı sertleşince tansiyon daha da yükselir

Damar duvarının sertleşip bozulması sonucu hücrelere pompalanan ve toplanan kanın taşınmasında aksamalar meydana gelir

Temiz kanla beslenemeyen hücrelerde görevini yerine getiremez hatta ölür

Damar sertliğinden vücudumuzun bazı yerleri daha çok etkilenir

Eğer kalbe giden damarlarımız sertleşir ve tıkanırsa “kalp krizi” denilen durum ortaya çıkar

Beyindeki damarların tıkanması sonucu “felç” oluşur

Dünyadaki ölümlerin yarısının kalp damar hastalıklarından kaynaklandığını göz önüne alırsak tansiyonun önemini daha iyi anlarız

Tansiyon insanı ölüme kadar götürebilir ama hipertansiyon hastalarının çoğunun hiçbir şikayeti yoktur

Bu yüzden tansiyona “sinsi katil” denmektedir (4)

Halk arasında tansiyon veya yüksek tansiyon denilen hipetansiyon vakalarının % 90 ile % 95 inde sebep bilinmez

Ve bu tip hipertansiyona tıp dilinde esansiyel hipertansiyon veya primer ( birincil ) hipertansiyon denilir

Geri kalan % 5 veya % 10 luk hipertansiyon grubunda ise altta yatan başka bir hastalık veya hastalıklar vardır

Bu hastalıklar dolaylı olarak hipertansiyona sebep olur

Bu tip hipertansiyona tıp dilinde sekonder ( ikincil ) hipertansiyon denilir(5)

Hipertansiyona yakalanma riskini arttırabilecek faktörler:

şişmanlık (obesite)

aşırı alkol kullanımı

genetik (ailede hipertansiyon hastası bulunması)

aşırı tuz tüketimi

yaş

stres

düşük mineral (potasyum,magnezyum,kalsiyum) alımı

insülin direnci

10-16-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Büyük Tansiyon İle Küçük Tansiyon Arasındaki Farklar Hakkında Büyük Tansiyon ile Küçük Tansiyon Arasındaki Farklar Günümüzde ülkemizde ve dünyada hipertansiyon hastaları sayısı artmaktadır Bu yazımızda tansiyon nedir, büyük ve küçük tansiyon arasında ne fark vardır, nasıl ölçülür sorularına yanıt vermeye çalışacağız Vücudumuzda doğumdan ölüme kadar kan dolaşımı devam eder Akciğerden gelen temizlenmiş oksijen bakımından zengin kanı hücrelere atardamarlarla pompalar Kirlenmiş kan ise toplardamarlarla kalbe geri döner Bu işlem kalbin kasılıp gevşemeleriyle olur Tansiyon dediğimiz şey kanın damar duvarlarını zorlamasıdır, yani kanın yaptığı basınçtır Kan pompalanırken ve toplanırken yaptığı basınçta farklılık gösterir Pompalama sırasında ölçülen kan basıncı daha büyüktür ve buna büyük (sistolik) tansiyon denir Kalp gevşerken ölçülen basınca ise küçük ya da diastolik tansiyon denir (1) Tansiyon değerleri canlı türlerinde değişiklik gösterir İnsanda sistolik basıncın 100-140 mm/cıva olması, diastolik basıncın ise 60-90 mm/cıva arasında olması normaldir (2) Ülkemizde yetişkin her üç kişiden biri, yani yaklaşık 15 milyon kişi hipertansiyon hastası (3)Peki tansiyon neden önemli? Tansiyona kanın yaptığı basınç demiştik Eğer tansiyonumuz artarsa kanımız daha hızlı pompalanır buda damarlarımızın zorlanması anlamına gelir Bu zorlanma kısa zamanda etki etmez ama uzun yıllar zorlanan damarlar sertleşmeye başlar Damar duvarı sertleşince tansiyon daha da yükselir Damar duvarının sertleşip bozulması sonucu hücrelere pompalanan ve toplanan kanın taşınmasında aksamalar meydana gelir Temiz kanla beslenemeyen hücrelerde görevini yerine getiremez hatta ölür Damar sertliğinden vücudumuzun bazı yerleri daha çok etkilenir Eğer kalbe giden damarlarımız sertleşir ve tıkanırsa “kalp krizi” denilen durum ortaya çıkar Beyindeki damarların tıkanması sonucu “felç” oluşur Dünyadaki ölümlerin yarısının kalp damar hastalıklarından kaynaklandığını göz önüne alırsak tansiyonun önemini daha iyi anlarız Tansiyon insanı ölüme kadar götürebilir ama hipertansiyon hastalarının çoğunun hiçbir şikayeti yoktur Bu yüzden tansiyona “sinsi katil” denmektedir (4)Halk arasında tansiyon veya yüksek tansiyon denilen hipetansiyon vakalarının % 90 ile % 95 inde sebep bilinmez Ve bu tip hipertansiyona tıp dilinde esansiyel hipertansiyon veya primer ( birincil ) hipertansiyon denilir Geri kalan % 5 veya % 10 luk hipertansiyon grubunda ise altta yatan başka bir hastalık veya hastalıklar vardır Bu hastalıklar dolaylı olarak hipertansiyona sebep olur Bu tip hipertansiyona tıp dilinde sekonder ( ikincil ) hipertansiyon denilir(5) Hipertansiyona yakalanma riskini arttırabilecek faktörler: şişmanlık (obesite) aşırı alkol kullanımı genetik (ailede hipertansiyon hastası bulunması) aşırı tuz tüketimi yaş stres düşük mineral (potasyum,magnezyum,kalsiyum) alımı insülin direnci