Lenf Kanseri

Lenf Kanseri

Lenfoma diğer grup onkolojik hastalıklar içinde yaşamın uzatılması ve daha kaliteli yaşam sağlanması ve hastaların kurtarılmaları açısından daha fazla başarı elde edilmiş bir hastalıktır Lenf sisteminden köken alan habis bir hastalıktır Lenfomalar öncelikle 2 gruba ayrılır Hastaların az bir kısmı Hodgkin Hastalığı denilen lenfoma türüne sahiptir Çoğunluk Hodgkin dışı (Nonhodgkin) denilen lenfoma grubunda yer alır ve hastaya sadece lenfoma deniliyorsa genellikle bu grup kastedilmektedir

LENFATİK VE İMMÜN SİSTEM HANGİ ORGANLARDAN OLUŞUR?

Lenfatik ve immun sistem vücudun enfeksiyonlara karşı mücadele etmesini sağlayan sistemin içinde yer alır Lenfatik sistemde lenf bezeleri denilen boyun koltuk altı kasık bölgelerimizde normalde erişkinlerde genellikle ele gelmeyen küçük yapılar vardır Ayrıca lenfatik sisteme dahil olan organlar vardır Bunlar bademcikler dalak karaciğer kemik iliği ve göğüs boşluğumuzda bulunan ve çocuklukta aktif olan bir organ timusdur Ayrıca mide ince barsak ve cildimiz katmanları arasında bu lenfatik yapılar yer almaktadır Hastalık yukarda bulunan lenfatik yapılardaki normal hücrelerin yerinde anormal şekil yada hızlı bölünme özellikleri olan hücrelerin ortaya çıkması ile gelişmektedir Bu hücreler ayrıca dalağa karaciğer ve kemik iliğine yayılma özelliği gösterebilmektedir

HODGKİN DIŞI LENFOMALAR

BELİRTİLERi NELERDİR ?

En sık görülen belirti boyun koltuk altı ve kasık bölgelerindeki lenf bezelerinin ağrısız şişerek ele gelmesidir Hastalarda diğer bulunabilen belirtiler ise söyledir; sebebi tam açıklanamayan ateş kilo kaybı gece terlemesi halsizlik ciltte kaşıntı Bu şikayetler grip gibi başka hastalıkların seyrinde de görülebilir Bu nedenle bu tür bulguları olan hastalarda lenfoma teşhisini ancak doktor koyabilir

TANI NASIL KONUR ?

Lenfoma olasılığı düşünülen hastada kesin tanı konulabilmesi için büyüyen lenf bezinin tümünün çıkartılması ya da her hangi bir organda yerleşmiş ise parça alınması ilk işlemdir Yapılan bu işleme biyopsi denir Elde edilen dokuların patolog tarafından çeşitli işlemlere tabi tutularak mikroskop altında incelenmesiyle tanı konur

Hodgkin dışı lenfoma için çok farklı sınıflamalar vardır Patolog tarafından hangi tipi olduğu tanı raporunda verilir Bu tiplerin önemi; hangi tedavi seçeneğinin hasta için uygun olacağını göstermesidir Doktor hangi tedavi seçeneğini uygulayacağına patoloji raporunda belirtilen tiplemeye göre karar verir

EVRELEME NEDİR ve NASIL YAPILIR ?

Evreleme hastalığın yaygınlığının belirlenmesi işlemidir Hastada lenf bölgeleri taranmalıdır Hastanın el ile saptanabilecek boyun koltuk altı kasık vb bölgelerindeki lenf bezlerine muayene sırasında bakılır Elle saptanamıyan diğer bölgelerinde ise basit direkt röntgen grafileri ultrasonografi bilgisayarlı tomografi (BT) yada magnetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır Görüntüleme yöntemleri ile genellikle boyun göğüs (toraks) karın (abdomen) ve alt karının (pelvis) bölgeleri incelenir Ayrıca kemik iliği biyopsisi yapılarak kemik iliğinde yayılım olup olmadığı araştırılır

NASIL TEDAVİ EDİLİR ?

Her lenfoma hastası için tedavi kendine özgündür Çünkü hastalığın evresine hücre tipine hastanın yaşına hastanın tedaviyi kaldırıp kaldıramayacağına ve lenfoma tipinin hızlı yada yavaş seyirli oluşuna göre doktor tedavinin şeklini ve verilecek ilaçları belirler

Hodgkin dışı lenfomanın tedavisi ilaçlarla (kemoterapi) ışın tedavisiyle (radyoterapi) veya ikisi birlikte olarak yapılmaktadır Ayrıca hastadan kök hücre toplanarak yüksek doz kemoterapi sonrası bu kök hücreleri tekrar hastaya verme işlemi (yüksek doz kemoterapi ve otolog periferik kök hücre transplantasyonu) biyolojik ilaçlarlai ve cerrahi olarak da tedavi edilebilmektedir Bazen yavaş seyirli lenfomalarda hastaya tedavi verilmez ve hasta belli aralarla doktor tarafından kontrol edilerek izlenir Hastanın tedavisine karar veren uzmanlar tıbbi onkolog ve radyasyon onkoloğu olmaktadır

TEDAVİNİN YAN ETKİLERİ NELERDİR ?

Tedavi sırasında kullanılan ilaçları tipine ve dozuna göre bazı istenmeyen etkiler olabilmektedir Bunlara yan etkiler denir Burada sık görülenler belirtilecektir Ancak siz bu tedaviler sırasında fark ettiklerinizi doktorunuza bildirerek bunlarında değerlendirilmesini ve bunlar için yapılabilecek tedavileri öğreneceksiniz

Hodgkin dışı lenfoma tedavisinde kullanılan ilaçların bulantı ve kusma yan etkisi genellikle hafif ve kısa süreli olmaktadır Saç dökülmesi bazı tedavilerde hafif bazılarında tamamen dökülme tarzındadır Ancak tedavi bittikten sonra 6 ay içerisinde genellikle eskisi kadar güzel saçlarınızın geri geleceği bilinmelidir Kemoterapi sırasında kan hücrelerinin üretim yeri olan kemikiliği de tedaviden etkilenmektedir Bu karşımıza kırmızı küreciklerin azalması (anemi) beyaz kürelerimizin azalması (lökopeni) enfeksiyonlarla savaşan beyaz küreler içinde önemli bir grup olan nötrofillerin azalması (nötropeni) ve kanama olmasını önleyen trombosit denilen küçük kan hücrelerinin azalması (trombositopeni) olarak karşımıza çıkabilmektedir Bu kan hücrelerindeki azalma doktorunuz tarafından belli aralarla yapılan kan sayımları ile izlenecek ve gerekli görülen kan ürünleri başkasından elde edilerek size verilecektir Kemoterapi böbrek ve karaciğer işlevlerini etkileyebilir ; bu durum gerekli kan tetkikleri ile izlenir Hastalarda iştahsızlık damak tat alımında değişiklik cilt ve tırnaklarda renk koyulaşması geçici yada kalıcı fertilite(üreyebilirlik) değişiklikleri olabilmektedir Burada bildirilmiş olan yan etkiler her hastada mutlaka olacak belirtiler olarak düşünülmemelidir

Radyoterapiye bağlı yan etkiler ışın yapılan bölge ve verilen doza göre değişkenlik gösterir Genellikle hastalarda radyoterapinin ilerleyen günlerinde yorgunluk hali gelişmektedir Hastaya dinlenmesi yapabildiği kadar hareket etmesi önerilir Radyaterapi yapılan alanlarda kıl ve saç kaybı kızarma kuruluk duyarlılık ve kaşıntı cilt koyulaşması sık görülen yanetkilerdir Boyun ve göğüs bölge radyoterapisi sonrası boğazda kuruluk ve yutma güçlüğü olmaktadır Karın bölgesine yapılan radyoterapilerde bulantı kusma ishal ve idrar şikayetleri ortaya çıkabilmektedir Kan hücreleri etkilenebileceğinden kan sayımları ile yakın takip edilir

Ateş yükselmesi ve beklenmeyen kanamalar olduğunda takip eden doktorun hastalar tarafından uyarılması gerekir

Biyolojik tedaviler aşı tarzında (interferon) uygulanır Bunların yan etkileri soğuk algınlığı bulgularını andırır Kırıklık yorgunluk titreme ateş kas ve eklem ağrıları iştah kaybı bulantı kusma ve ishal olabilir

Yüksek doz kemoterapi ve periferik kök hücre transplantasyonunda yan etkiler normal dozda kemoterapi tedavisinden daha fazladır Hastalar kanama infeksiyon organ yanetkileri açısından yakın takibe alınır

HODGKİN HASTALIĞI

Lenfomalar içinde yer alan bir alt gruptur Diğer lenfomalara hodgkin dışı lenfomalar denir Hodgkin hastalığı lenfomaların yaklaşık dörtte birini yani oldukça azını oluşturmaktadır Vücudumuzdaki lenf organlarından köken alır genellikle tek veya birkaç adet lenf bezesinin büyümesi hasta tarafından fark edilen ilk olaydır

RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?

Hastalığın sebebi tam olarak bilinmemektedir Bulaşıcı değidir Kardeşlerinde hodgkin hastalığı olanların bu hastalığa yakalanma riski daha fazladır Ebstein Barr adlı virusun hastalığa yakalanmayı arttırdığı düşünülmektedir Hastalar genellikle 15 ile 34 yaşları arasındaki genç erişkinlerdir

HASTALIĞIN BELİRTİLERİ TANISI VE TEDAVİSİ

Hodgkin hastalığının belirtileri tanısı evrelemesi ve tedavisi (kemoterapi ve radyoterapi) ve yan etkileri Hodgkin dışı lenfoma ile benzerdir (bakınız lenfoma)

Ancak tedavide kullanılan ilaç ve şemalar veriliş zamanları farklıdır Hastalığın genel seyri hodgkin dışı lenfomalara nazaran daha iyidir Hastaların büyük çoğunluğu uygun tedaviyle iyileşmektedir