|
Prof. Dr. Sinsi
|
Cinsel Kimliğin Gelişmesi Çocuk Cinsel Eğitimi
Cinsel Kimliğin Gelişmesi, Çocuk Cinsel Eğitimi
İnsan doğumundan ölümüne kadar sürekli bir geliş-me ve değişme içindedir Yani "insan 7'sinde neyse 70'inde de odur" lafı yanlıştır Gerçekte insan 7'sinde, 17'sinde veya 77'sinde farklı farklıdır Bu gelişim ve deği-şim elbette beden, kişilik ve cinsellik alanlarında da geçer-lidir İnsan yaşamında kişiliğin ve cinsel kimliğin oluşma-sı ile olgunlaşmasında en önemli dönem çocukluk çağıdır Yine bu çocukluk çağındaki, ruhsal-cinsel olgunlaşma sü-recinde söz konusu olabilen bazı hatalar yetişkinlikte kişi-liğin çeşitli boyutlarında veya cinsel kimliğinde sorunlara yol açabiliyor Burada, karakter veya kişilik hakkındaki genel görüşlerimi kısaca özetledikten sonra çocuklarda cinsel kimliğin oluşmasını ele alacağım
İnsanları çeşitli ortak davranış özelliklerine (ve hatta beden yapılarına) göre gruplandırmak yüzyıllardır çeşitli filozof ve psikologların uğraşlarından biridir Eskiden ve günümüzde de birçok araştırıcı insanları; oral-anal-fallik, dışa-içe dönük-nevrotik-obsessif-paranoid-sosyopatik (v b) kişiliklere ayırırlardı Artık insanları bu tip kişilik ka-lıplan içinde ele almaya karşı olanlar da var Nitekim ben de insanları adeta bir kalıp veya damga gibi böylesine kişi-lik tanımlarıyla gruplandırılarak değerlendirilmesine kar-şıyım Her bir insanda hemen bütün kişilik özellikleri var-dır Diyalektikdeki zıtların birliği ilkesinden hareket ederek her bir insanda: dışa dönüklük ve içe dönüklüğün, güvenlilik ve güvensizliğin, kavgacılık ve barışçılığın, cin-sel soğukluk ve istekliliğin, titizlik ve dağınıklılığın (bu listeyi çok daha uzatmak olasıdır) birarada bulunduğuna inanıyorum Ancak birarada bulunan bu karşıt özelliklerin yerine ve durumuna göre farklı farklı dışa vurumları olabi-lir Şöyle ki bir insan bazen dışa dönük, bazen de içe dönük veya çoğunlukla dışa dönük veya bazı ortamlarda da-ha çok dışa dönük bazı ortamlarda ise daha çok içine kapanık olabiliyor Dışa-içe dönüklük boyutu üzerine yap-tığım bu değerlendirme elbette diğer tüm davranış özellik-leri için de geçerlidir Sonuç olarak bir insana adeta damga vurur gibi, örneğin "paranoid" veya "frijit (cinsel soğuk-luk)" şeklinde tanıların konulmaması gerektiği kanısında-yım Kesin tanılara karşıyım Yani insanda farklı farklı özellikler birarada bulunabiliyor ve bir durumda şöyle davranan bir kimse ertesi gün daha farklı davranabiliyor Kişilik konusundaki bu açıklamaları çok daha genişletmek mümkün, ancak bu kitabın boyutlarını aşar Bu nedenle ki-şilik konusunu burada bırakıp, kişiliğin cinsellik ile ilgili yanını, cinsel kimliğin oluşumunu ele almak istiyorum
3 Yaşına kadar kız ve erkek çocuklarının davranışla-rı arasında genellikle pek önemli bir fark yoktur Sadece erkek çocukları biraz daha atak ve hareketli, kız çocukları ise konuşmayı daha çabuk öğrenerek daha hızlı olgunlaşa-bilirler Ancak bu farklılıklar çok kalın çizgilerle ayrılmadığı için, genel olarak tutumları aynıdır demek pek yanlış olmaz 3 Yaşından sonra gerek hormonal bir etkiyle, ge-rekse eğitimsel bir yönlendirmeyle, kız çocukları kızsal (feminen), erkek çocukları ise erkeksi (maskülen) kimliğe bürünmeye başlarlar Kadınlar ile erkekler arasındaki duy-gusal ve psikolojik ayrımların ne kadarının biyolojik (be-den, ile ilgili) nedenlere, ne kadarının da eğitimsel nedenle-re bağlı olduğu konusunda her uzmanın kendi dünya görüşüne bağlı olarak farklı savunulan olabilir Ben bu ko-nuda, biyolojik etkenin önemli olduğunu ancak belirleyici etkenin eğitimsel kökenli olduğuna inanıyorum
Günümüzde kız çocuğunun saçına kurdele takılır, renkli ve süslü, püslü giysiler giydirilir, evcilik takımlarıy-la bebek gibi oyuncaklar alınır Ayrıca kız çocukları misa-fire şeker tutmaya, kibar ve nazik olmaya yönlendirilir Er-kek çocuklarında ise süslenmeye fazla özen gösterilmez, top veya tabanca gibi oyuncaklar alınır, pek kibarlık veya incelik de beklenmez Kızlar "benim cici, tatlı kızım" diye sevilir Erkekler ise "benim güçlü aslan oğlum" diye sevi-lir Anne-babalar kendi değer yargılarına uygun olarak kız çocuklarını "uslu, kibar, nazik, yumuşak, sevecen, evcilik oynayan, dövüşmeyi sevmeyen, örgü öten ve ev işlerine yatkın" bir şekilde yetiştirirler Erkek çocuklarını ise "güç-lü, dayanıklı, yürekli, tuttuğunu koparır, girişken, atak, ce-sur, kavgacı ve dışa dönük" bir şekilde yetiştirirler Bu eğilimlerin etkisiyle birçok büyük kızlarına "sevgi, gül, çi-çek" gibi isimler koyarken, oğullarına "aslan, yamaç, ha-kan" gibi isimler verirler
Çocuğun cinsel kimliğini kazanmasındaki en önemli etkenlerden biri de, 3-6 yaşlar arasında Oedipal dönem de-nen bu dönemde anne-baba ile yapağı özdeşim (identifikasyon) olayıdır Başka bir deyişle, çocuk kız veya erkek dav-ranışlarını anne veya babasına özenme sonucu, yani onlara benzemek için benimser Bu sürecin anlaşümasını kolay-laştırmak için Kral Oedipus'un öyküsünü anlatacağım
Kral Oedipus Yunan mitolojisinde adı geçen ünlü bir kahramandır Öyküye göre Oedipus doğduğunda bir kâhin Oedipusun büyüyünce babasını öldürerek annesiyle evle-neceğini bildirir Bunun üzerine babası kötü kaderin önüne geçmek için Oedipusun ayağına şiş batırarak, (Oedipus, şiş ayak demektir) bir çobandan çocuğu dağa bırakarak ölüme terketmesini ister Ancak çoban çocuğu öldürmez ve evlatlık olarak verir Daha sonra da başka bir kralın ya-nında evlatlık olur Büyüyünce kendi falına bakaran Oedi-pus, trajik geleceğini öğrenir ve babası zannettiği o kralı öldürmemek için uzaklara kaçar Ancak gittiği yerde bilmeden gerçek babası olan kralı öldürür ve yine bilmeden annesi ile evlenir Bu öyküden yola çıkarak, Freud'dan kaynaklanan ve klasik kitaplara da geçen şekliyle 3-6 yaş-lar arasındaki bu döneme Oedipal dönem denmiştir
Bu dönemde bir erkek çocuğunun ilk sevgilisi annesidir Kendisine rakip gördüğü ilk erkek de haliyle babasıdır Bir çok erkek çocuğunun bu dönemde annesine "anne, ben büyüyünce seninle evleneceğim" veya kızların babasına "baba, ben büyüyünce seninle evleneceğim" dediğini duy-muşsunuzdur Ancak gerçek yaşamda annesinin sevgilisi babasıdır O zaman erkek çocuğu annesinin sevgisini ka-zanmak için babasına benzemeğe çalışır Babasının davra-nışlarını taklit eder ve giderek erkeksi bir kimliğe sahip olur Kız çocuklarının ise az evvel belirttiğim gibi ilk sevgi-lisi babasıdır Ancak babasının sevgilisi annedir O zaman babasının sevgisini kazanmak isteyen kız çocuğu annenin davranışlarını taklit etmeye çalışır Örneğin annesinin to-puklu ayakkabısını giyer, rujunu sürer, çamaşır yıkar ve an-nesi gibi davranarak kadınsı kimliği benimser Hatta bu dö-nemdeki anne-babaya karşı olan sevgi ilerdeki eş seçimini bile etkiler Şöyle ki, kızlar farkında olmadan babasına ben-zeyen bir erkeğe, erkekler ise annelerine benzeyen bir kıza ilgi duyabilirler
Şimdi kişisel düşüncelerimi açıklayarak, bu süreçte-ki hataları ve önerilerimi sunmak istiyorum Freud, Oedipus kompleksinin varlığını keşfettiğinde bunun evrensel olduğunu ve herkesin hayatında bu dönemin bulunduğunu savunmuştur Ayrıca kız çocuklarının bu dönemde kendi-lerinde penisin olmadığını farkederek bilinçdışı bir şekilde "penis kıskançlığı" içine girdiklerini ve bu durumun da "kadınların zihinsel yetersizliğine" etki yaptığını öne sür-müştür Ancak Malinowski ve başka araştırmacıların yap-tığı çalışmalar bunun tam olarak doğru olmadığını göster-miştir Farklı üretim ilişkilerinin söz konusu olduğu toplumlarda cinsel kimliğin benimsenmesinde de farklı sü-reçle: söz konusudur İlkel komünal toplumlarda Oedipus kompleksi söz konusu değildir Aynca anaerkil toplumlar-da ve kadın erkek eşitliğinin bulunduğu ortamlarda şu meşhur "penis kıskançlığı" bulunmaktadır Ancak günü-müzde feodal kökenli aile ilişkilerinin nisbeten de olsa ge-çerli olduğu ortamlarda Oedipus kompleksi söz konusu olabilir Bu nedenle erkek çocuğu annesine "anne, ben bü-yüyünce seninle evleneceğim" veya kız çocuğu babasına "baba, ben büyüyünce seninle evleneceğim" diyebilir Ay-rıca anneyi babadan veya babayı anneden kıskanma olabi-lir Bu gibi durumlarda sakin, sevecen ve anlayışlı bir yak-laşım en uygunudur Örneğin böyle bir durumda, "oğlum, ben senin annenim ve hep annen olarak kalacağım, annen olarak seni çok seviyorum Senin şu anda bu şekilde his-setmeni anlıyorum ama büyüyünce başka kızlarla tanışa-caksın ve onlardan biri ile evleneceksin" demek yeterli ola-bilir Tabii ki aynı yaklaşım kız çocuğu için de geçerlidir
|