Psikolojide Bölge Mesafeleri Hakkında Bilgi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Psikolojide Bölge Mesafeleri Hakkında Bilgi

Avustralya Yeni Zelanda İngiltere Kuzey Amerika ve Ka*nada'da yaşayan orta sınıf şehirli kişilerin etrafındaki hava kabar*cığının yarıçapı genel olarak aynıdır

Dört farklı bölgeye ayrılabi*lir

1 Mahrem Bölge (15 ila 45 cm

arasında)

Kişiler bu bölgeyi kendi mallarıymışçasına koruduklarından tüm bölgeler arasında en önemlisi budur

Sadece o kişiye duygusal olarak yakın olan kişilerin bu bölgeye girmesine izin verilir

Burada bir de sadece fiziksel temas sırasında girilebilen ve vücuttan uzaklığı 15 cm olan bir alt-bölge vardır

Bu da yakın mahrem böl*gedir

2 Kişisel Bölge ( 46 cm ila 1

22 rn

arasında)

Bu da kokteyllerde ofis partilerinde sosyal etkinliklerde ve arkadaş toplantılarında başkalarıyla aramızdaki mesafedir

3 SosyalBölge (1

22 ila 3

6 metre arasında)

Yabancılar örneğin evimizde tamirat yapan tesisatçı veya doğramacı postacı bakkal işyerindeki yeni eleman ve çok iyi ta*nımadığımız kimselerle aramızdaki mesafe budur

4 Ortak Bölge (3

6 metrenin üzerinde )

Kalabalık bir gruba hitap ettiğimizde durmayı tercih ettiği*miz rahat mesafe budur

Bölge Mesafelerinin Pratik Uygulamaları

Normal olarak mahrem bölgemize başka birisi aşağıdaki iki nedenle girer

Birincisi yakın bir akraba veya arkadaştır ya da bize cinsel olarak yaklaşmaya çalışmaktadır

İkincisi ise karşımızdaki*nin saldırgan olması ve bize saldırmak üzere olmasıdır

Kişisel ve sosyal bölgelerimize yabancıların girmesine dayansak da bir ya*bancının mahrem bölgemize girmesi vücudumuzda fizyolojik deği*şikliklerin olmasına neden olur

Kalp kanı daha hızlı pompalar kanımıza adrenalin akar ve olası bir 'kaç veya saldır' durumuna hazırlık yapılırken beyin ve kaslara daha fazla kan pompalanır

Bu da yeni tanıştığınız birinin omzuna elinizi koymanızın veya ona sarılmanızın karşınızdaki sizi gücendirmemek için gıi*Iümsese bile onun size karşı olumsuz duygular beslemesine yol açacağı anlamına gelir

İnsanların yanınızda rahat olmasını istiyor*sanız altın kural 'mesafeli davran'dır

Başka insanlarla ilişkileri*miz yakınlaştıkça bölgelerinde daha yakına girmemize izin verilir

Örneğin yeni bir eleman diğer personelin başlangıçta kendisine soğuk davrandıklarını düşünebilir ama aslında onu daha iyi tanıya*na kadar sosyal bölge mesafesinde tutmaktadırlar

Diğer çalışanlar onu daha iyi tanıdıkça kişisel bölgelerine ve hatta bazı durumlarda mahrem bölgelerine girmesine izin verirler

Öpüşmekte olan iki kişinin kalçalarının mesafesi bize arala*rındaki ilişki hakkında bilgi verir

Sevgililer bedenlerini birbirleri*ninkine bastırırlar ve birbirlerinin mahrem bölgelerinde hareket ederler

Bu yılbaşı gecesi bir yabancıyı veya en iyi arkadaşınızın eşini öpmekten farklıdır

Bunların her ikisi de pelvislerini sizinkin*den en az 15 santim uzakta tutarlar

Mesafe/mahremiyet kuralının istisnalarından biri mekansal mesafenin kişinin sosyal statüsüyle ilgili olduğu durumdur

Örne*ğin bir şirketin müdürü astlarından biriyle hafta sonları balığa gi*diyor olabilir ve balığa gittiklerinde birbirlerinin kişisel veya mah*rem bölgesinde dolaşıyor olabilirler

Ancak büroda müdür yazılı olmayan sosyal tabaka kurallarına uymak için 'balık' arkadaşını sosyal mesafede tutar

Konserler sinema asansörler tren veya otobüslerin kalaba*Iık olması başka kişilerin mahrem bölgelerine girilmesini kaçınıl*maz kılar ve insanların bu müdahaleye tepkilerini seyretmek eğ*Ienceli olabilir

Batı kültürlerinde insanların sıkışık bir asansör veya toplu taşıma aracı gibi kalabalık bir durumda katı bir şekilde uydukları bir dizi yazılı olmayan kural vardır

Bu kurallar arasında şunları sayabiliriz:

· Tanıdığınız birisi dahil olmak üzere kimseyle konuşmamalı*sınız

· Asla başkalarıyla göz teması kurmamalısınız

· 'Poker suratı' takınmalısınız - hiçbir şekilde duygular belli edilmemelidir

· Elinizde kitap veya gazete varsa ona gömülmüş görünmelisiniz

· Kalabalık ne kadar fazlaysa o kadar az hareket edebilirsiniz

· Asansörlerde başınızın üzerindeki kat numaralarını seyret*mek zorundasınız

Sabah ve akşam saatlerinde işe giden insanları tarif ederken 'mutsuz' 'üzgün' ve 'umutsuz' gibi sözcüklerin kullanıldığını sık sık duyarız

Bu ifadeler genellikle yolcuların yüzündeki boş an*lamsız ifadeler yüzünden kullanılırsa da gözlemci yanlış hükümle*re varmaktadır

Gözlemcinin aslında gördüğü kalabalık bir kamu alanında mahrem bölgelerine kaçınılmaz olarak müdahale edilme*sinde geçerli olan kurallara uyan bir grup insandır

Bu konuda şüpheniz varsa kalabalık bir sinemaya tek başını*za bir daha ki sefere gidişinizde nasıl davrandığınıza dikkat edin

Yer gösterici sizi tanımadığınız suratlardan oluşan bir kalabalıkla çevrili olan koltuğunuza doğru yönlendirirken nasıl önceden prog*ramlanmış bir robot gibi kalabalık yerler için yazılı olmayan dav*ranış kurallarını uygulamaya başlayacağınıza dikkat edin

Yanınız*daki tanımadığınız kişiyle koltuğun kol dayanağı için bölgesel bir savaşa başladığınızda kalabalık bir sinemaya tek başına gidenlerin neden ışıklar sönüp de film başlamadan yerlerine geçmediklerini anlarsınız

Kalabalık bir asansör sinema veya otobüsteyken etra*fımızdaki insanlar insan olmayan varlıklara dönüşür - yani bizim açımızdan yok olurlar ve biz de mahrem bölgemize müdahale edil*diğinde saldırıya uğramış gibi davranmayız

Ortak bir amaç için savaşan kalabalık bir grup veya protes*tocular bölgelerine müdahale edildiğinde bireylerle aynı şekilde davranmazlar hatta çok daha farklı bir durum ortaya çıkar

Kala*balığın yoğunluğu arttıkça her bir bireye daha az kişisel alan düşer ve kişiler gitgide saldırganlaşır

Bu da kalabalığın büyüdükçe daha kızgın ve çirkin olmasının ve saldırganlaşmaya başlamasınm nede*nidir

Bu bilgi herkesin daha fazla kişisel alana sahip olarak sa*kinleşmesini sağlamak amacıyla kalabalığı dağıtmaya çalışan polis tarafından kullanılır

Yüksek yoğunluklu yerleşim projelerinin kişilerin kişisel alanlarını ellerinden almaktaki rolünü hükümet ve şehir plancıları*nm anlaması ancak son yıllarda olmuştur

Yüksek yoğunluklu ya*şam ve aşırı kalabalığın etkilerini yakın zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde Chespeake Körfezi'nde Maryland kıyılarmdan iki kilometre uzakta yer alan James Adası'ndaki geyik nüfusu üzerin*de yapılan bir araştırma göstermiştir

Bol miktarda yiyecek olması avcılara rastlanmaması ve enfeksiyon olmamasına rağmen geyikle*rin çoğu topluca ölmekteydi

Önceki yıllarda sıçan ve tavşanlar üzerinde yapılan benzer çalışmalar da benzer bir eğilimi göstermiş*ti ve araştırmaların sürdürülmesi geyiklerin nüfus arttıkça her bir geyiğin kişisel bölgesinin yok olmasından kaynaklanan stresin yol açtığı adrenalin bezlerinin aşırı çalışmasından öldüğünü ortaya çı*kardı

Adrenalin bezleri büyüme ve üremenin düzenlenmesi ve vü*cut savunma seviyelerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynarlar

Böylece ölümlere yol açanın açlık enfeksiyon veya saldırı değil aşırı nüfusun yol açtığı strese karşı fizyolojik bir tepki olduğu an*laşılmıştır

Bunun ışığında en yüksek insan nüfusu yoğunluğuna sahip bölgelerin neden en yüksek suç ve şiddet oranına da sahip olduğu*nu görmek mümkündür

Karakolda sorgucular genellikle sorgulanan suçluların di*rencini kırmak için bölge müdahale tekniklerini kullanırlar

Suçlu*yu odanın boş bir yerindeki kolsuz sabit bir sandalyeye oturtarak soru sorarken onun mahrem ve yakın mahrem alanına girerler ve soruya cevap alıncaya dek de orada kalırlar

Bu bölgesel tacizin suçlunun direncini kırması genelde çok kısa sürede gerçekleşir

Yöneticiler aynı yaklaşımı astlarından gizlemekte oldukları bilgileri elde etmek için kullanabilirler ama bir pazarlamacının müşterilerine karşı bu yaklaşımı kullanması için salak olması gere*kir

1

8

2

1

Bölge Mesafelerini Etkileyen Kültürel Faktörler

Danimarka'dan Sidney'e yakın zamanda göç eden genç bir çift Jaycees'in yerel şubesine katılmak üzere davet edildiler

Kulü*be kabul edilmelerinden birkaç hafta sonra bazı kadın üyeler Da*nimarkalı adamın kendilerine asıldığını ve bu nedenle ondan rahat*SIZ olduklarını söylerken kulübün erkek üyeleri de Danimarkalı kadının kendilerine sözel olmayan şekilde cinsel olarak elde edile*bilir olduğunu hissettirdiğini söylediler

10-15-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Psikolojide Bölge Mesafeleri Hakkında Bilgi Psikolojide Bölge Mesafeleri Hakkında Bilgi Avustralya Yeni Zelanda İngiltere Kuzey Amerika ve Kanada'da yaşayan orta sınıf şehirli kişilerin etrafındaki hava kabarcığının yarıçapı genel olarak aynıdır Dört farklı bölgeye ayrılabilir 1 Mahrem Bölge (15 ila 45 cm arasında) Kişiler bu bölgeyi kendi mallarıymışçasına koruduklarından tüm bölgeler arasında en önemlisi budur Sadece o kişiye duygusal olarak yakın olan kişilerin bu bölgeye girmesine izin verilir Burada bir de sadece fiziksel temas sırasında girilebilen ve vücuttan uzaklığı 15 cm olan bir alt-bölge vardır Bu da yakın mahrem bölgedir 2 Kişisel Bölge ( 46 cm ila 122 rn arasında) Bu da kokteyllerde ofis partilerinde sosyal etkinliklerde ve arkadaş toplantılarında başkalarıyla aramızdaki mesafedir 3 SosyalBölge (122 ila 36 metre arasında) Yabancılar örneğin evimizde tamirat yapan tesisatçı veya doğramacı postacı bakkal işyerindeki yeni eleman ve çok iyi tanımadığımız kimselerle aramızdaki mesafe budur 4 Ortak Bölge (36 metrenin üzerinde ) Kalabalık bir gruba hitap ettiğimizde durmayı tercih ettiğimiz rahat mesafe budur Bölge Mesafelerinin Pratik Uygulamaları Normal olarak mahrem bölgemize başka birisi aşağıdaki iki nedenle girer Birincisi yakın bir akraba veya arkadaştır ya da bize cinsel olarak yaklaşmaya çalışmaktadır İkincisi ise karşımızdakinin saldırgan olması ve bize saldırmak üzere olmasıdır Kişisel ve sosyal bölgelerimize yabancıların girmesine dayansak da bir yabancının mahrem bölgemize girmesi vücudumuzda fizyolojik değişikliklerin olmasına neden olur Kalp kanı daha hızlı pompalar kanımıza adrenalin akar ve olası bir 'kaç veya saldır' durumuna hazırlık yapılırken beyin ve kaslara daha fazla kan pompalanırBu da yeni tanıştığınız birinin omzuna elinizi koymanızın veya ona sarılmanızın karşınızdaki sizi gücendirmemek için gıiIümsese bile onun size karşı olumsuz duygular beslemesine yol açacağı anlamına gelir İnsanların yanınızda rahat olmasını istiyorsanız altın kural 'mesafeli davran'dır Başka insanlarla ilişkilerimiz yakınlaştıkça bölgelerinde daha yakına girmemize izin verilir Örneğin yeni bir eleman diğer personelin başlangıçta kendisine soğuk davrandıklarını düşünebilir ama aslında onu daha iyi tanıyana kadar sosyal bölge mesafesinde tutmaktadırlar Diğer çalışanlar onu daha iyi tanıdıkça kişisel bölgelerine ve hatta bazı durumlarda mahrem bölgelerine girmesine izin verirler Öpüşmekte olan iki kişinin kalçalarının mesafesi bize aralarındaki ilişki hakkında bilgi verir Sevgililer bedenlerini birbirlerininkine bastırırlar ve birbirlerinin mahrem bölgelerinde hareket ederler Bu yılbaşı gecesi bir yabancıyı veya en iyi arkadaşınızın eşini öpmekten farklıdır Bunların her ikisi de pelvislerini sizinkinden en az 15 santim uzakta tutarlarMesafe/mahremiyet kuralının istisnalarından biri mekansal mesafenin kişinin sosyal statüsüyle ilgili olduğu durumdur Örneğin bir şirketin müdürü astlarından biriyle hafta sonları balığa gidiyor olabilir ve balığa gittiklerinde birbirlerinin kişisel veya mahrem bölgesinde dolaşıyor olabilirler Ancak büroda müdür yazılı olmayan sosyal tabaka kurallarına uymak için 'balık' arkadaşını sosyal mesafede tutarKonserler sinema asansörler tren veya otobüslerin kalabaIık olması başka kişilerin mahrem bölgelerine girilmesini kaçınılmaz kılar ve insanların bu müdahaleye tepkilerini seyretmek eğIenceli olabilir Batı kültürlerinde insanların sıkışık bir asansör veya toplu taşıma aracı gibi kalabalık bir durumda katı bir şekilde uydukları bir dizi yazılı olmayan kural vardır Bu kurallar arasında şunları sayabiliriz: · Tanıdığınız birisi dahil olmak üzere kimseyle konuşmamalısınız · Asla başkalarıyla göz teması kurmamalısınız · 'Poker suratı' takınmalısınız - hiçbir şekilde duygular belli edilmemelidir · Elinizde kitap veya gazete varsa ona gömülmüş görünmelisiniz · Kalabalık ne kadar fazlaysa o kadar az hareket edebilirsiniz · Asansörlerde başınızın üzerindeki kat numaralarını seyretmek zorundasınız Sabah ve akşam saatlerinde işe giden insanları tarif ederken 'mutsuz' 'üzgün' ve 'umutsuz' gibi sözcüklerin kullanıldığını sık sık duyarız Bu ifadeler genellikle yolcuların yüzündeki boş anlamsız ifadeler yüzünden kullanılırsa da gözlemci yanlış hükümlere varmaktadır Gözlemcinin aslında gördüğü kalabalık bir kamu alanında mahrem bölgelerine kaçınılmaz olarak müdahale edilmesinde geçerli olan kurallara uyan bir grup insandır Bu konuda şüpheniz varsa kalabalık bir sinemaya tek başınıza bir daha ki sefere gidişinizde nasıl davrandığınıza dikkat edin Yer gösterici sizi tanımadığınız suratlardan oluşan bir kalabalıkla çevrili olan koltuğunuza doğru yönlendirirken nasıl önceden programlanmış bir robot gibi kalabalık yerler için yazılı olmayan davranış kurallarını uygulamaya başlayacağınıza dikkat edin Yanınızdaki tanımadığınız kişiyle koltuğun kol dayanağı için bölgesel bir savaşa başladığınızda kalabalık bir sinemaya tek başına gidenlerin neden ışıklar sönüp de film başlamadan yerlerine geçmediklerini anlarsınız Kalabalık bir asansör sinema veya otobüsteyken etrafımızdaki insanlar insan olmayan varlıklara dönüşür - yani bizim açımızdan yok olurlar ve biz de mahrem bölgemize müdahale edildiğinde saldırıya uğramış gibi davranmayızOrtak bir amaç için savaşan kalabalık bir grup veya protestocular bölgelerine müdahale edildiğinde bireylerle aynı şekilde davranmazlar hatta çok daha farklı bir durum ortaya çıkar Kalabalığın yoğunluğu arttıkça her bir bireye daha az kişisel alan düşer ve kişiler gitgide saldırganlaşır Bu da kalabalığın büyüdükçe daha kızgın ve çirkin olmasının ve saldırganlaşmaya başlamasınm nedenidir Bu bilgi herkesin daha fazla kişisel alana sahip olarak sakinleşmesini sağlamak amacıyla kalabalığı dağıtmaya çalışan polis tarafından kullanılırYüksek yoğunluklu yerleşim projelerinin kişilerin kişisel alanlarını ellerinden almaktaki rolünü hükümet ve şehir plancılarınm anlaması ancak son yıllarda olmuştur Yüksek yoğunluklu yaşam ve aşırı kalabalığın etkilerini yakın zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nde Chespeake Körfezi'nde Maryland kıyılarmdan iki kilometre uzakta yer alan James Adası'ndaki geyik nüfusu üzerinde yapılan bir araştırma göstermiştir Bol miktarda yiyecek olması avcılara rastlanmaması ve enfeksiyon olmamasına rağmen geyiklerin çoğu topluca ölmekteydi Önceki yıllarda sıçan ve tavşanlar üzerinde yapılan benzer çalışmalar da benzer bir eğilimi göstermişti ve araştırmaların sürdürülmesi geyiklerin nüfus arttıkça her bir geyiğin kişisel bölgesinin yok olmasından kaynaklanan stresin yol açtığı adrenalin bezlerinin aşırı çalışmasından öldüğünü ortaya çıkardı Adrenalin bezleri büyüme ve üremenin düzenlenmesi ve vücut savunma seviyelerinin belirlenmesinde önemli bir rol oynarlar Böylece ölümlere yol açanın açlık enfeksiyon veya saldırı değil aşırı nüfusun yol açtığı strese karşı fizyolojik bir tepki olduğu anlaşılmıştırBunun ışığında en yüksek insan nüfusu yoğunluğuna sahip bölgelerin neden en yüksek suç ve şiddet oranına da sahip olduğunu görmek mümkündürKarakolda sorgucular genellikle sorgulanan suçluların direncini kırmak için bölge müdahale tekniklerini kullanırlar Suçluyu odanın boş bir yerindeki kolsuz sabit bir sandalyeye oturtarak soru sorarken onun mahrem ve yakın mahrem alanına girerler ve soruya cevap alıncaya dek de orada kalırlar Bu bölgesel tacizin suçlunun direncini kırması genelde çok kısa sürede gerçekleşirYöneticiler aynı yaklaşımı astlarından gizlemekte oldukları bilgileri elde etmek için kullanabilirler ama bir pazarlamacının müşterilerine karşı bu yaklaşımı kullanması için salak olması gerekir 11182111 Bölge Mesafelerini Etkileyen Kültürel Faktörler Danimarka'dan Sidney'e yakın zamanda göç eden genç bir çift Jaycees'in yerel şubesine katılmak üzere davet edildiler Kulübe kabul edilmelerinden birkaç hafta sonra bazı kadın üyeler Danimarkalı adamın kendilerine asıldığını ve bu nedenle ondan rahatSIZ olduklarını söylerken kulübün erkek üyeleri de Danimarkalı kadının kendilerine sözel olmayan şekilde cinsel olarak elde edile*bilir olduğunu hissettirdiğini söylediler