|
Prof. Dr. Sinsi
|
Alzheimer Hastalığı Tedavisi; İlaçlı Tedavi
Yaşlılık depresyonu
Bu sebeplerden birisi depresyon olabilir mi? Depresyon, ani bozulma yapmaz; ama yaşlılıkta dep-resyona ayrı bir başlık açmak yerinde olur Çünkü depres-yon ile bunama arasında iç içe geçmiş kompleks bir ilişki var Birincisi; ciddi bir depresyon, bunama tablosu yapabi-lir Ağır depresyonda olan bir insanın zihinsel işlevleri o kadar bozulabilir ki klinik olarak bir bunamadır bu; ama tedavi edilebilen, geri dönülebilen bir bunamadır Depres-yonun tedavisini yapıp başarı ile tamamlayabilirseniz, bu-nama tablosu da ortadan kalkar Depresyon ve bunama arasındaki ilişkide ikinci nokta ise şu: Tipik olarak unut-kanlık ile başlamasına karşın Alzheimer hastalığı bazen depresyon belirtileri ile başlayabilir Hasta için, "Karam-sar oldu, içine çekildi, artık hayattan zevk almıyor, enerjisi yok, sık sık ağlıyor, içinden hiçbir şey yapmak gelmiyor" şeklinde şikayetler bildirilir Hatta İsveç'te yapılmış bir araştırma var Gençlik yıllarında hiç depresyon geçirmemiş, ilk depresyon belirtilerini yaşlılığında göstermeye baş-layan ve özellikle de depresyon ilaçlarına cevap vermeyen hastaların yaklaşık yüzde 50'sinin 5 yıl içinde Alzheimer hastalığı geliştirdiklerini gösteriyor bu çalışma Demans-depresyon ilişkisinde üçüncü nokta ise şu: Alzheimer hastalığının kendisi, seyri esnasında depresyon belirtileri gös-terebilir Hasta zihinsel kayıplarının, örneğin belleğinin bozulduğunun farkına varırsa, depresyona girebilir Ya da tamamıyla organik olarak, yani Alzheimer hastalığının be-yin kimyasında yarattığı bozulmadan dolayı depresyon belirtileri ortaya çıkabilir
Depresyon yaşlılıkta sık mı görülür? Depresyon, yaşlılarda oldukça sık Yaşlılar; eş kaybı, iş kaybı, çevre kaybı, arkadaş kaybının sonucunda sosyal izolasyona ve bunun getirdiği depresyona daha yatkın olu-yorlar Ama depresyon sadece yaşlılığın sorunu değil Hat-ta şöyle söyleyeyim, bize, "Ben unutkan oldum, acaba bunuyor muyum" diye gelen genç veya orta yaştaki insanla-rın yüzde 90'ında depresyon buluruz Çünkü daha önce de bahsettiğim gibi depresyon, zihinsel işlevleri yavaşlatan, dikkati, konsantrasyonu, zihinsel çalışma hızını bozan bir durum Onun için genç ya da yaşlı, depresyona giren her insanda ortaya bunamaya benzer bir tablo çıkabilir
Kafanı çalıştır, Alzheimer hastalığından korun
Alzheimer hastalığı için risk oluşturan faktörler hangi-leri ve Alzheimer hastalığını engellemek mümkün mü? Alzheimer hastalığının bilinen bir numaralı riski yaş İnsanlar yaşlandıkça Alzheimer hastalığının riski artıyor Diğer bilinen riskler arasında daha önceden geçirilmiş cid-di kafa travmaları var Giderek daha iyi anlıyoruz ki da-mar risk faktörleri dediğimiz; yüksek tansiyon, diyabet, özellikle orta yaştaki tansiyon değeri, orta yaştaki koleste-rol değeri, Alzheimer hastalığı riskini de belirliyorlar Eğer tansiyon veya kolesterol yüksekse hastalık riski artıyor "Alzheimer hastalığını engellemek mümkün mü" diye so-rulduğunda hiç tereddüt etmeden şu yanıtı veriyoruz:
"Uygulayacağınız genel prensip şu: Kalbiniz için iyi olan her şey beyniniz için de iyidir Yani yüksek tansiyonu dü-şürmek, kolesterol yüksekse düşürmek, diyabetiniz varsa tedavi etmek, kiloluysanız kilonuzu düşürmek, doymuş yağlardan, hayvani yağlardan kaçınmak, yeteri kadar ve dengeli beslenme şeklini uygulamak Yeteri kadar taze meyve-sebze tüketmek lazım" Bunları yaptığınız zaman, Alzheimer hastalığının riski sıfıra inmiyor ama göreceli olarak azalıyor Başka bir ilginç gözlem var: İşinde ön planda beynini kullanarak çalışan insanlarda Alzheimer hastalığının riski, vücudunu kullanarak çalışanlara göre daha az Yani beyni kullanmak belli ölçüde Alzheimer hastalığına karşı koruyor Bir başka ilginç gözlem ise yük-sek eğitimli insanlarda, Alzheimer hastalığı riski daha az Ancak ortaya çıktığı zaman daha hızlı bir seyir gösteriyor
Neden böyle oluyor?
Sebebi bilinmiyor Yüksek eğitimli insanlarda daha az görülmesine ilişkin iki tane görüş var: Bir tanesi, bunun tamamen bir yanılsama olduğu yönünde İkinci görüş ise şöyle: Bir insanın zihinsel kapasitesi ne kadar yüksekse, ne kadar çok hücresini aktif tutuyor ve ne kadar çok hücreler arası bağlantı yapıyorsa, bunlardan kayıplar olsa dahi ka-lan hücre miktarının kritik bir eşiğin altına düşme olasılığı daha düşük Beynin diyelim ki elli milyar hücresi var ve bunun en az kırk milyarının çalışması lazım Bu elli milyar hücrenin hepsini aktif tutan ve aralarında çok sayıda bağ-lantı olmasını sağlayan insanlarda, kapasitenin belli bir eşiğin altına düşme olasılığı daha küçük Onun için zihin-sel rezervi, zihinsel kapasiteyi yüksek tutmak, canlı tut-mak büyük bir avantaj
|