Alzheimer Beyin Hastalığı Alzheimer Nedir

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-15-2012

Oysa yapılabilecek çok şey var değil mi?

Çok doğru

Bunama hastası için yapılabilecek çok şey var

Yapılacak ilk şey de, doğru teşhisi koyup ona yönelik tedavileri uygulamak

İsterseniz biraz teşhis sürecinden bahsedelim

Bunama dolayısıyla Alzheimer hastalığı nasıl teşhis edilir? Teşhis sürecindeki ilk basamak hasta ve hasta yakınları ile konuşmak

Bu bağlamda hasta yakınlarına hastanın şikayetleri başlamadan önceki zihinsel işlevleri-nin durumunu, kişilik ve davranış özelliklerini soruyoruz

Alzheimer, yavaş gelişen bir hastalık, bir günde ortaya çı-kan bir hastalık değil, bu yüzden belirtilerin ne zamandan beri fark edildiğini, ortaya çıkış hızını, ani mi yoksa yavaş mı başladığını, nasıl geliştiğini, giderek artıp artmadığını, ilk olarak hangi belirtilerin ortaya çıktığını, belirtilerin sı-rasını ve gelişme sürecini sorguluyorum

Alzheimer hastası için tipik bir seyir, yavaş başlayıp yavaş yavaş artan bir unutkanlığın ön planda olması

Yani hasta öyküsünün iyi sorgulanması doğru teşhiste son derece önemli?

Bunamaların teşhisinde elimizdeki bir numaralı sila-hımız iyi bir öykü alınmasıdır

Özellikle de hasta yakın-larından

İyi alınmış bir anamnez (hastalık öyküsü) bi-zim için çok önemli

Bu bağlamda hasta ile konuşmak her zaman yardımcı olmayabilir

Çünkü hastaların bü-yük bölümü hastalıklarını kabul etmezler, sorunca biraz unutkan olduklarını kabul ederler ya da hiçbir sorunla-rının olmadığını söylerler

Bu yüzden hasta yakınlarından öykü olmak daha önemlidir

Belirtiler bir süre önce başlayıp, yavaş bir seyirle giderek artış göstermişse ve daha önceki zihinsel performansa göre bir düşüş söz ko-nusuysa, bunamanın varlığına dair elimize güçlü kanıt-lar geçer

Buna paralel olarak hastanın zihinsel işlevlerini muaye-ne ederiz

Bütün zihinsel işlevleri yaş ve eğitim durumuna göre standardize edilmiş bir şekilde ölçecek testler var eli-mizde

Bunları uygulayarak gerçekten de hastanın belle-ğinde, dikkatinde, dil ve görsel işlevlerinde bir bozulma var mı, zihinsel işlevler yaş ve eğitime göre olması gereken yerde mi, yoksa daha mı kötüler, eğer öyleyse bu bozulma ne kadar ciddi, hangi işlevler ön planda bozulmuş, hangi-leri korunmuş, bu sorulara cevap arıyoruz

Eğer hastada bir bunama durumunun var olduğuna karar verirsek teş-his sürecinin ikinci aşamasında bir beyin MR'ı ya da bilgi-sayarlı tomografi çekiyoruz

Bununla yapmaya çalıştığı-mız bir taraftan beyin dokusunu doğrudan doğruya etkile-yen başka bir sebep (bir tümör, hematom, damar tıkanık-lıkları) olup olmadığına bakmak

Diğer taraftan Alzheimer ve benzeri dejeneratif hastalıkların yaptığı beyin hüc-resi kaybı ve buna bağlı olarak da beynin belli bölgelerin-de ortaya çıkan doku kaybı, küçülme, büzülme (atrofi) var mı, bunu araştırmak

Atrofi yani beyin hücre kaybı hangi bölgelerde ortaya çıkıyor?

Mesela Alzheimer hastalığında hücre kaybı ve beyinde küçülme bellekle ilgili bölgeleri etkiler

Beynin diğer bölge-leri göreceli olarak iyi durumdayken, bellek ile ilgili bölge-lerde hücre kaybına bağlı küçülme görürüz

Beyin MR'ı veya bilgisayarlı tomografi dışında birtakım laboratuvar tetkikleri de yapıyoruz

Burada da amacımız bunamaya sebep olabilecek hormonal bozuklukları, vitamin eksiklik-lerini, beynin normal işlemesini etkileyebilecek vücutsal veya metabolik hastalıkları (yüksek şeker, üre gibi) araştır-mak

Özetlersek, Alzheimer hastalığında ve diğer bunama-larda teşhisi iki aşamada koyuyoruz

Birinci aşama bir bu-nama tablosu var mı yok mu, bunun anlaşılması

İkinci aşama ise bunama tablosunun altında ne yatıyor, bunu araştırmak

Doğru teşhis, doğru tedavi için çok önemli, değil mi?

Son derece önemli

Bazı bunamalar vardır ki ilaç teda-visi anlamında yapılacaklar kısıtlıdır, ama örneğin tiroid hastalığına bağlı bir bunama varsa, onu temelinden çöz-mek mümkün

B-12 vitaminine bağlı bir bunama varsa, geriye döndürmek mümkün

Beyin içinde tümör, ya da hematom varsa, cerrahi girişimle bunamayı kökünden çözmek mümkün

Onun için de bunadığından şüpheleni-len hastanın öncelikle mutlaka doğru bir teşhis sürecin-den geçmesi lazım

Önce, altında ne yatıyor onu sapta-mak gerekir ki ona göre de tedaviye yönelmek mümkün olsun

Yani altta yatan sebebe göre tedavi planı yapılıyor ve bazen de problem kökünden çözülebiliyor?

Tamamen öyle

Diyelim ki hastanın bunamasının altın-da tiroit sorunu yatıyor

O zaman yapacağınız şey, tiroit hastalığını tedavi etmek

Diyelim ki bir başka hastanın bu-nama tablosunun altında beyin tümörü yatıyor

Örneğin beynin ön kısmındaki tümörler başka hiçbir belirti verme-den bunama tablosuna sebep olabilirler

Eğer tümörü sap-tayıp ameliyat ederseniz hastanın bunama tablosu da kay-bolur

Biz bu tip bunamalara "geri dönebilen bunamalar" diyoruz

10-15-2012	#3
Prof. Dr. Sinsi	Alzheimer Beyin Hastalığı Alzheimer Nedir Oysa yapılabilecek çok şey var değil mi? Çok doğru Bunama hastası için yapılabilecek çok şey var Yapılacak ilk şey de, doğru teşhisi koyup ona yönelik tedavileri uygulamak İsterseniz biraz teşhis sürecinden bahsedelim Bunama dolayısıyla Alzheimer hastalığı nasıl teşhis edilir? Teşhis sürecindeki ilk basamak hasta ve hasta yakınları ile konuşmak Bu bağlamda hasta yakınlarına hastanın şikayetleri başlamadan önceki zihinsel işlevleri-nin durumunu, kişilik ve davranış özelliklerini soruyoruz Alzheimer, yavaş gelişen bir hastalık, bir günde ortaya çı-kan bir hastalık değil, bu yüzden belirtilerin ne zamandan beri fark edildiğini, ortaya çıkış hızını, ani mi yoksa yavaş mı başladığını, nasıl geliştiğini, giderek artıp artmadığını, ilk olarak hangi belirtilerin ortaya çıktığını, belirtilerin sı-rasını ve gelişme sürecini sorguluyorum Alzheimer hastası için tipik bir seyir, yavaş başlayıp yavaş yavaş artan bir unutkanlığın ön planda olması Yani hasta öyküsünün iyi sorgulanması doğru teşhiste son derece önemli? Bunamaların teşhisinde elimizdeki bir numaralı sila-hımız iyi bir öykü alınmasıdır Özellikle de hasta yakın-larından İyi alınmış bir anamnez (hastalık öyküsü) bi-zim için çok önemli Bu bağlamda hasta ile konuşmak her zaman yardımcı olmayabilir Çünkü hastaların bü-yük bölümü hastalıklarını kabul etmezler, sorunca biraz unutkan olduklarını kabul ederler ya da hiçbir sorunla-rının olmadığını söylerler Bu yüzden hasta yakınlarından öykü olmak daha önemlidir Belirtiler bir süre önce başlayıp, yavaş bir seyirle giderek artış göstermişse ve daha önceki zihinsel performansa göre bir düşüş söz ko-nusuysa, bunamanın varlığına dair elimize güçlü kanıt-lar geçer Buna paralel olarak hastanın zihinsel işlevlerini muaye-ne ederiz Bütün zihinsel işlevleri yaş ve eğitim durumuna göre standardize edilmiş bir şekilde ölçecek testler var eli-mizde Bunları uygulayarak gerçekten de hastanın belle-ğinde, dikkatinde, dil ve görsel işlevlerinde bir bozulma var mı, zihinsel işlevler yaş ve eğitime göre olması gereken yerde mi, yoksa daha mı kötüler, eğer öyleyse bu bozulma ne kadar ciddi, hangi işlevler ön planda bozulmuş, hangi-leri korunmuş, bu sorulara cevap arıyoruz Eğer hastada bir bunama durumunun var olduğuna karar verirsek teş-his sürecinin ikinci aşamasında bir beyin MR'ı ya da bilgi-sayarlı tomografi çekiyoruz Bununla yapmaya çalıştığı-mız bir taraftan beyin dokusunu doğrudan doğruya etkile-yen başka bir sebep (bir tümör, hematom, damar tıkanık-lıkları) olup olmadığına bakmak Diğer taraftan Alzheimer ve benzeri dejeneratif hastalıkların yaptığı beyin hüc-resi kaybı ve buna bağlı olarak da beynin belli bölgelerin-de ortaya çıkan doku kaybı, küçülme, büzülme (atrofi) var mı, bunu araştırmak Atrofi yani beyin hücre kaybı hangi bölgelerde ortaya çıkıyor? Mesela Alzheimer hastalığında hücre kaybı ve beyinde küçülme bellekle ilgili bölgeleri etkiler Beynin diğer bölge-leri göreceli olarak iyi durumdayken, bellek ile ilgili bölge-lerde hücre kaybına bağlı küçülme görürüz Beyin MR'ı veya bilgisayarlı tomografi dışında birtakım laboratuvar tetkikleri de yapıyoruz Burada da amacımız bunamaya sebep olabilecek hormonal bozuklukları, vitamin eksiklik-lerini, beynin normal işlemesini etkileyebilecek vücutsal veya metabolik hastalıkları (yüksek şeker, üre gibi) araştır-mak Özetlersek, Alzheimer hastalığında ve diğer bunama-larda teşhisi iki aşamada koyuyoruz Birinci aşama bir bu-nama tablosu var mı yok mu, bunun anlaşılması İkinci aşama ise bunama tablosunun altında ne yatıyor, bunu araştırmak Doğru teşhis, doğru tedavi için çok önemli, değil mi? Son derece önemli Bazı bunamalar vardır ki ilaç teda-visi anlamında yapılacaklar kısıtlıdır, ama örneğin tiroid hastalığına bağlı bir bunama varsa, onu temelinden çöz-mek mümkün B-12 vitaminine bağlı bir bunama varsa, geriye döndürmek mümkün Beyin içinde tümör, ya da hematom varsa, cerrahi girişimle bunamayı kökünden çözmek mümkün Onun için de bunadığından şüpheleni-len hastanın öncelikle mutlaka doğru bir teşhis sürecin-den geçmesi lazım Önce, altında ne yatıyor onu sapta-mak gerekir ki ona göre de tedaviye yönelmek mümkün olsun Yani altta yatan sebebe göre tedavi planı yapılıyor ve bazen de problem kökünden çözülebiliyor? Tamamen öyle Diyelim ki hastanın bunamasının altın-da tiroit sorunu yatıyor O zaman yapacağınız şey, tiroit hastalığını tedavi etmek Diyelim ki bir başka hastanın bu-nama tablosunun altında beyin tümörü yatıyor Örneğin beynin ön kısmındaki tümörler başka hiçbir belirti verme-den bunama tablosuna sebep olabilirler Eğer tümörü sap-tayıp ameliyat ederseniz hastanın bunama tablosu da kay-bolur Biz bu tip bunamalara "geri dönebilen bunamalar" diyoruz