10-15-2012
|
#2
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Parkinson Hastalığının Ortaya Çıkışının Sebepleri, Parkinson Nedenleri
Parkinson Alzheimer
Alzheimer'dan daha yüz güldürücü
Parkinson hastalığında beyinde tam olarak ne oluyor? Parkinson hastalığının en karakteristik özelliği, bizim "beyin sapı" dediğimiz bölgede, iki taraflı, simetrik olarak yerleşmiş "siyah çekirdek" (substansiya nigra) olarak nite-lendirilen bir hücre grubunda dejenerasyon ve hücre kaybı oluşması Siyah çekirdek, bünyesinde az sayıda, 800 bin civarında hücre barındırıyor Parkinson hastalığının belir-tilerinin ortaya çıkması için bu hücrelerin en az yüzde 60-70'inin kaybolması gerekiyor Bu demektir ki aslında has-talık, belirtiler ortaya çıkmadan çok önce başlıyor Bu hücre kaybını özel görüntüleme yöntemleri ile göstermek de mümkün Yavaş ilerleyen bir hücre kaybı bu Sistemin rezervi, yedeği fazla olduğu için ancak tüm hücrelerin yüz-de 60'mı, yüzde 70'ini kaybettikten sonra belirtiler ortaya çıkmaya başlıyor Öyle insanlar var ki yaşamları boyunca hiçbir Parkinson belirtisi göstermemişler, başka bir sebep-ten vefat etmişler Beyinleri incelendiği zaman görülmüş ki siyah çekirdekte yüzde 50 hücre kaybı var Yani tüm hücrelerin yarısı kaybolmuş, buna karşın hiçbir belirti ortaya çıkmamış Bu hücre kaybının yanında siyah çekirdeğin ka-lan hücrelerinin içinde bir çeşit protein yumağının birikti-ğini görüyoruz Buna biz "Lewy cisimciği" diyoruz Bulan Alman patologun adını almış Bu, Parkinson hastalığı için çok karakteristik, olmazsa olmaz bir bulgu Bu hücre kay-bı Parkinson hastalığında görülen hareketle ilgili bozuk-lukların ortaya çıkmasına sebep oluyor Siyah çekirdekteki hücreler, dopamin adı verilen kimyasal bir madde üreti-yorlar Dopamin, bizim nörotransmitter dediğimiz grup-tan, beyin hücrelerinin kendi aralarındaki haberleşmeyi sağlamak için kullandığı maddelerden biri Bir hücre, bir başkasına mesaj vermek istediği zaman, bu maddelerden birini salgılıyor, bu kimyasal gidip ikinci hücrede kendine ait algılayıcıları uyarıyor ve birinci hücreden giden mesaj ikinci hücreye geçirilmiş oluyor İşte biz bu maddelere nörokimyasallar ya da norotransmitter'ler diyoruz Dopa-min bunlardan bir tanesi ve hareketin başlatılması ve uyum içinde yapılması için gerekli bir madde Dopamin, siyah çekirdek içinde bulunan hücrelerde imal ediliyor ve onların uzantıları vasıtasıyla bazal ganglion'lar dediğimiz, beynin derinliklerinde, her iki tarafta yerleşmiş büyük hücre gruplarına iletiliyor Bu gerçekleştikten sonra, biz hareketlerimizi başlatıp akıcı ve uyumlu bir şekilde yapa-biliyoruz Dopamin yapan hücreler ölünce ortaya bu maddenin eksikliği çıkıyor
Yani dopamin eksikliği mi yapıyor bu hastalığı?
Evet Parkinson hastalığının hareketle ilgili belirtilerinin büyük çoğundan dopamin eksikliği sorumlu Hastaların dopamin eksikliği ne kadar fazlaysa, hareket ile ilgili sı-kıntıları o kadar yoğun oluyor Özellikle de hareket yavaş-laması, kas tutukluğu dopamin miktarı ile doğrudan ilgili
Titremenin şiddeti ile siyah çekirdekteki dopamin'in azal-ması arasında ise doğrudan, birebir bir orantı yok
|
|
|
|